یک وزیر عملگرای دیگر؛ نمکی وزیر بهداشت شد

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دیروز با رای موافق خود، سعید نمکی را به‌عنوان چهاردهمین وزیر بهداشت پس از انقلاب، به این وزارتخانه فرستادند. این انتخاب، پنجمین تغییر در راس وزارتخانه‌های دولت دوم حسن روحانی است که در پی کناره‌گیری حسن قاضی‌زاده‌هاشمی وزیر پیشین بهداشت رخ داد.

حسن روحانی پس از اینکه نمایندگان با ۲۲۹ رای موافق، ۲۵ رای مخالف و ۴ رای ممتنع، به سعید نمکی رای اعتماد دادند، عصر دیروز حکم انتصاب او به‌عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را صادر کرد.

البته جلسه بررسی صلاحیت سعید نمکی برای تصدی وزارت بهداشت، بیش از آنکه به بررسی برنامه‌های او معطوف شود، به مقایسه وضعیت سلامت و درمان در دوره پیش از انقلاب و ۴۰ سال اخیر، مشکلات موجود در وزارت بهداشت، مشکلات اجرای طرح تحول سلامت و حتی انتقاد مخالفان از دولت گذشت.

گواه این مدعا اظهارات حسن روحانی و نیز اظهارات مخالفان انتخاب سعید نمکی برای وزارت بهداشت است. همچنان که از تعداد آرای مخالفان پیدا است، در جلسه دیروز مخالفت‌های جدی صورت نگرفت و تنها دو نماینده به بیان نظرات خود پرداختند که محتوای آن بیش از آنکه توانمندی نمکی را برای اداره وزارت بهداشت زیر سوال ببرد، به انتقاد از دولت پرداختند.

حتی هر دو مخالف در اظهارات خود به تعریف و تمجید از سعید نمکی پرداختند که این موضوع با انتقاد نمایندگان و علی لاریجانی رئیس مجلس مواجه شد، زیرا برخلاف آنکه به‌عنوان مخالف صحبت کردند، اما مخالفتی در اظهاراتشان نبود.

واکنش انتقادی مجلس آن زمان خود را نشان داد که حسین مقصودی در مخالفت با نمکی گفت: «دولتِ روحانی، ضعیف‌ترین دولت است و مردم دچار سوء‌تغذیه شده‌اند. این دولت یک نمک کم داشت که دکتر نمکی هم آمد.

با حضور او دولت اعتدال به سمت خوش‌نمکی حرکت می‌کند. البته نه شیرین، نه شور شور؛ دکتر نمکی برنامه‌های خوبی دارد.» از سوی دیگر، حسن روحانی هم پس از گذشت بیش از نیم ساعت از سخنرانی‌اش، به دفاع از نمکی پرداخت و جالب‌تر آنکه نقطه اصلی مزیت «نمکی» را معرفی وی ازسوی قاضی‌زاده‌هاشمی وزیر پیشین بهداشت اعلام کرد. به هر روی سعید نمکی که یک ماه پیش به‌عنوان سرپرست به وزارت بهداشت رفته بود، از دیروز رسما به‌جای حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت شد. قاضی‌زاده‌هاشمی از مردادماه سال ۹۲ یعنی ابتدای دولت نخست روحانی تا ۱۳ دی‌ماه امسال وزیر بهداشت بود، اما به‌دلیل اختلاف با سازمان برنامه و بودجه و ریاست آن یعنی محمدباقر نوبخت بر سر بودجه طرح تحول سلامت در سال ۹۸، از وزارت کناره‌گیری کرد.

دفاع روحانی
حسن روحانی رئیس‌جمهوری هم که برای دفاع از برنامه‌های سعید نمکی به مجلس رفته بود، توسعه و پیشرفت شتابان بخش سلامت را یکی از دستاورد‌ها و ارمغان‌های فراوان انقلاب بزرگ اسلامی دانست و تاکید کرد: همه ما می‌دانیم که بخش سلامت، بهداشت، مساله رسیدگی به بیماران، هزینه‌های سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها، استقلال در این زمینه و توریسم سلامت، چقدر برای کشور اهمیت دارد.

روحانی با اشاره به آمار‌های اولیه بخش سلامت در چهل سال پس از انقلاب گفت: در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کل پزشکانی که در کشور خدمت می‌کردند، ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر بودند که از این آمار، ۶ هزار نفر پزشکان خارجی بودند و نیمی از بخش بهداشت، سلامت و درمان ما در حوزه پزشک عمومی یا متخصص، وابسته به پزشکان خارجی بود. او با تاکید بر اینکه در تخصص‌های مختلف به‌جز ۸ رشته تخصصی پزشکی که در ایران بود، در بقیه موارد نیازمند به دانشگاه‌های خارج از کشور بودیم، تصریح کرد: امروز این استقلال بزرگ را انقلاب اسلامی برای ما به ارمغان آورده است که به جای ۱۴ هزار پزشک، ۱۴۰ هزار پزشک در این کشور خدمت می‌کنند و به جای ۶۰۰ دانشجوی ورودی در رشته پزشکی در سال ۵۷، امروز ۶ هزار و یکصد نفر ورودی پزشکی داریم.

روحانی با اشاره به اینکه در طرح تحول سلامت قدم‌های بسیار خوبی در ۵ الی ۶ سال اخیر برداشته شده است، گفت: تعداد تخت‌های بیمارستانی در بدو پیروزی انقلاب حدود ۵۵ هزار بوده و امروز ۱۲۹ هزار و ۶۰۰ تخت بیمارستانی داریم که این یک رقم و تحول بسیار بزرگ بوده و رشد ۱۳۱ درصدی را نشان می‌دهد. روحانی با بیان اینکه بسیاری از سران کشور‌های دنیا در ملاقات و گفتگو، نسبت به طرح تحول سلامت در ایران دچار شگفتی هستند و می‌گویند شما چگونه توانستید این طرح با این عظمت را در ایران اسلامی اجرایی و پیاده کنید، افزود: امروز تعداد زیادی گردشگر سلامت در کشورمان داریم. تعداد زیادی از مردم کشور‌های همسایه و حتی ایرانی‌هایی که در اروپا و آمریکا ساکن هستند، برای انجام جراحی به ایران سفر می‌کنند.

تقدیر از قاضی‌زاده‌هاشمی
رئیس جمهور با اظهار امیدواری از اینکه در تاریخ کشورمان در کنار طرح تحول سلامت، نام دکتر حسن قاضی‌زاده‌هاشمی هم ماندگار باشد، گفت: یکی از تاسف‌های من در دولت دوازدهم این است که دوست بسیار عزیز و پرتلاش و خوبمان نتوانست تا پایان راه در کنار ما باشد. برای او هر کجا که هست آرزوی موفقیت می‌کنم. فردی خدوم، جهادی و مردی است که آشنایی من با او به دوران دفاع مقدس و ایام جنگ برمی‌گردد.

پزشک؛ تافته جدابافته!
رئیس‌جمهور با بیان اینکه وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش نیرو‌های تربیت‌شده خود را تحویل جامعه می‌دهند، ولی آموزش‌دیدگان وزارت بهداشت در همین وزارتخانه مشغول به کار می‌شوند، گفت: خیلی مهم است که تربیت دانشجوی پزشکی ما چگونه انجام گیرد.

اگر روند آموزش پزشکی را از روز اول دانشجویی تا مرحله فوق تخصص در کشور‌های مختلف مرور کنیم، می‌بینیم در ایران پزشک را به‌گونه‌ای تربیت می‌کنیم که تزریق را خلاف شأن خودش می‌داند. اگر مریض نیاز به تزریق آمپول داشته باشد، می‌گوید پرستار بیاید و می‌گوید من پزشک و جراح هستم و نباید تزریق کنم. من با چشم خودم دیده‌ام که در کشور‌های پیشرفته، جراح خودش تزریق را انجام می‌دهد، زخم بیمار را می‌شوید، باند می‌پیچد یا بعد از عمل جراحی زانو، زیر بغل بیمار را می‌گیرد تا راه برود. تصور ما این است که پزشک یک تافته جدابافته است و این موضوع باید در آموزش‌های ارائه شده در دانشکده پزشکی درست شود.

رئیس‌جمهور تاکید کرد: دانشکده‌های پزشکی ما باید متحول شوند و این یکی از وظایف مهم وزیر جدید بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و در بخش داروسازی نیز می‌توانیم به خودکفایی برسیم.

لایحه الحاقی به قانون مبارزه با پولشویی
روحانی با تقدیر از رئیس، هیات‌رئیسه و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به‌خاطر تصویب ۴ لایحه مهم علیه پولشویی و تروریسم گفت: این به‌عنوان یک کار مهم ازسوی مجلس و دولت در تاریخ کشور ثبت می‌شود، چراکه ما همیشه پیشتاز مبارزه با تروریسم بوده‌ایم و نباید اجازه دهیم قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها و عده‌ای که خودشان دستشان به خون مردم آلوده است و ترور‌های مختلف را در طول تاریخ انجام داده‌اند، مدعی مبارزه مالی با تروریسم باشند و بهانه‌ای به آن‌ها دهیم که آن‌ها بتوانند به ما اهانت کنند.

رئیس‌جمهور ادامه داد: دو لایحه آن نهایی شده و ۲ لایحه دیگر هم ان‌شاء‌الله در مراحل بعدی نهایی شود و یک بخش تکمیلی هم که به‌عنوان دو فوریت تقدیم مجلس کردیم نیز به دست نمایندگان تصویب شود تا دست مسوولان برای روان‌سازی مبادلات خارجی و مالی و بانکی بازتر شود.

ضرورت تفکیک وزارت صنعت
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود گفت که وزارت بهداشت، وزارتخانه‌ای است که به بسیاری از وزارتخانه‌های دیگر متصل است. یعنی اینکه اگر می‌خواهیم بهداشت را حفظ کنیم، قاعدتا باید از مواد غذایی شروع کنیم که به وزارت کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت مربوط می‌شود.

روحانی ابراز امیدواری کرد که مجلس به لایحه دولت درمورد تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت رای داده و بخش تجارت از صنعت و معدن جدا شود. او با بیان اینکه نسبت به تفکیک این وزارتخانه اصرار دارد، گفت: می‌دانید بدون وزیر بازرگانی مستقل مسائل و مشکلات صادرات و واردات و تنظیم بازار در کشور حل نمی‌شود و به همین خاطر من در ابتدای کار دولت دوازدهم لایحه دو فوریتی خدمت شما فرستادم و از شما خواهش کردم وزارت بازرگانی را جدا کنید.

رئیس‌جمهور تصریح کرد: بخش‌های مهمی از جمله صنعت معمولی، صنایع سنگین، معادن و از جمله بازرگانی را در این وزارتخانه داریم، البته بخشی از بازرگانی را به وزارت جهاد کشاورزی دادیم و درمورد موضوعات مربوط به بازرگانی امروز اصلا نمی‌دانیم باید با کدام وزیر صحبت کنیم. رئیس‌جمهور با بیان اینکه اگر می‌خواهید مردم، برای خرید اجناس، کمتر معطل بشوند و اطمینان بیشتری داشته باشند، به‌عنوان مسوول دولت خدمت شما عرض می‌کنم که راهی جز جداشدن وزارت بازرگانی وجود ندارد تا این وزارتخانه مستقل شود، تاکید کرد: در غیر این صورت مشکل ادامه پیدا می‌کند. این مشکل برای شخص من نیست؛ بلکه برای همه ملت است و از شما به‌عنوان نمایندگان مردم خواهش می‌کنم در این زمینه به ما کمک کنید تا یک وزیر بازرگانی مستقل این کار را انجام دهد.

زینت‌النسخه
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه وزیر بهداشت باید فردی ذی‌الفنون بوده و از بخش‌های دیگر هم اطلاع داشته باشد، گفت: وزارت بهداشت یک بخش کوچک نیست؛ بلکه بخش وسیعی است و باید در بخش‌های مختلف، با قسمت‌های مختلف دیگر در تماس باشد. روحانی با تاکید بر اهمیت اجرای سلامت الکترونیک و کارت الکترونیک برای سلامت در کشور تصریح کرد: این کار از امور مهمی است که اولا تشخیص را آسان می‌کند، ثانیا از پول‌ها و هزینه‌هایی که نیازی نیست جلوگیری می‌کند، ثالثا از باند‌های فسادی که متاسفانه در مراکز تشخیص و برخی از مطب‌ها و کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها وجود دارد که البته زیاد هم نیست، جلوگیری می‌کند.

روحانی افزود: هم می‌توانیم پزشک را کنترل کنیم و ببینیم برای مریض چقدر دارو می‌نویسد و هم متخصصان و نظام پزشکی و ناظران می‌توانند بررسی کنند که این دارو‌ها چه مقدار ضروری و لازم بوده و چه مقدار زینت‌النسخه بوده است. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه زینت‌النسخه نمی‌خواهیم بلکه دارو برای بیمار می‌خواهیم، گفت: برای این کار تعداد زیادی از پزشکان ما متعهد هستند و این کار را می‌کنند و برخی هم ممکن است دقت نکنند؛ یک مقدار هم به فرهنگ جامعه مربوط می‌شود.

روحانی با تاکید بر اینکه در فرهنگ جامعه نیاز به یک تحول داریم و فرهنگ جامعه ما باید اصلاح شود، اظهار کرد: این کار نیاز به یاری صدا و سیما و رسانه‌ها، روزنامه‌ها و مجلات پزشکی و فضای مجازی دارد.

توصیه روحانی به نمکی
رئیس‌جمهور، بخش سلامت الکترونیک را یک ضرورت برای امروز جامعه عنوان کرد و گفت: قول آقای جهرمی و آقای نمکی به ما این است که در اوایل سال آینده این طرح وارد مرحله اجرا شود. البته می‌گویند اجرای این طرح ابتدا از پنج، شش استان شروع می‌شود. اصل این است که اجرای طرح سلامت الکترونیک باید به صورت عمومی آغاز شود.

روحانی اضافه کرد: نکته دیگر آنکه آقای نمکی باید به آینده این وزارتخانه فکر کند. امروز روند این است که بیمار را به بیمارستان می‌بریم، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد، جراحی را انجام می‌دهیم، بعد نیاز به استراحت دارد و بعد هم مرخص‌اش می‌کنیم.

در این روند مرخص شدن از بیمارستان، در بعضی از بیماری‌ها، تا شروع کار عادی یک فاصله وجود دارد. برای این مقطع به مراکز توانبخشی و تراپی‌های مختلف نیاز داریم. روحانی گفت: این کار الان در بسیاری از کشور‌های پیشرفته وجود دارد، اما در ایران متاسفانه هنوز به این نقطه نرسیده‌ایم. این وزارتخانه با توجه به اهمیت مساله، باید فکری برای این موضوع کند. رئیس‌جمهور با بیان اینکه در مورد وزیر پیشنهادی وزارت بهداشت و درمان با دوستان و وزیران سابق این وزارتخانه مشورت کرده است، گفت: در صحبت‌هایی که با آقای نمکی داشتم متوجه شدم ایشان از تجربه بسیار خوبی در این حوزه برخوردار است و انصافا به همه بخش‌هایی که وزیر باید به آن‌ها توجه کند، توجه دارد.

دفاع سعید نمکی
همچنین سعید نمکی در تشریح و دفاع از برنامه‌های خود برای تصدی وزارت بهداشت، با تاکید بر اینکه باید به جنبه‌های اقتصادی طرح تحول سلامت با نگاه کارشناسی‌تر پرداخت، گفت: همه پروژه‌های باقی‌مانده از قبل را اجرایی می‌کنیم در عین حال اولین گام در بخش دارو و تجهیزات پزشکی ایجاد شفافیت است.

نمکی با بیان اینکه اولین سوال نمایندگان درباره این است که طرح تحول به کجا خواهد رفت، تاکید کرد: نقاط قوت طرح تحول باید جلو رود، نقاطی همچون برداشتن هزینه‌های کمرشکن بستری بیماران، حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج و ماندگاری طبیب در نقاط محروم. او ادامه داد: این طرح را ادامه می‌دهیم، اما این طرح نواقصی دارد که باید به جنبه‌های اقتصادی آن با نگاه کارشناسی‌تر پرداخت. تلاش می‌کنیم طرح را به‌گونه‌ای پیش ببریم که جنبه‌های اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد و همچنین به قوانین بالادستی و برنامه توسعه هم در آن توجه شود به‌خصوص مواردی همچون راهنمای بالینی، پزشک خانواده، سیستم اجرا و از همه مهم‌تر پرونده الکترونیک سلامت و نظام مالی پرداخت نوین. نمکی با اشاره به اقدامات قاضی‌زاده‌هاشمی اظهار کرد: اقداماتی همچون ایجاد زیرساخت‌ها اعم از بیمارستان‌ها، فضا‌های درمانی در نقاط مختلف کشور و... را انجام داده، اما تمامی پروژه‌ها را اجرا کرده و هیچ مصوبه‌ای را بر زمین نخواهیم گذاشت.

او با بیان اینکه در بخش درمان، توسعه درمان سرپایی، توزیع عادلانه منابع نظام سلامت، در دسترس قرار گرفتن پزشک از راه دور و تقویت مشارکت بخش خصوصی از اولویت‌های بنده است، تصریح کرد: در سال‌های اخیر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی مغفول مانده است. ما سعی می‌کنیم با منطقی کردن هزینه‌ها و پرداخت‌ها از ارائه خدمات به‌خصوص خدمات به مناطق محروم و کمتر برخوردار کمک کنیم.