افت ۱۰ درصدی شاخص بورس در پاییز

در ۱۰ دقیقه ابتدایی شروع معاملات روز یکشنبه معامله‌گران بازار سهام در حالی شاهد رشد ۷۹۶۹ واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران بودند که به یک‌باره برتری عرضه نسبت به تقاضا در اوایل بازار جریان معاملاتی را تغییر داد.

به‌طوری که تا دقایق پایانی داد و ستد‌های روز گذشته نماگر اصلی با افت ۵۸۷۱ واحدی معادل (۴/ ۰ درصد)، به رقم یک میلیون و ۴۳۹ هزار واحدی نزول پیدا کرد تا معاملات این بازار در آخرین ماه پاییز با رشد ۷ درصدی شاخص کل پایان یابد.

با وجود عملکرد مثبت شاخص سهام در آذرماه، اما در مجموع فصل پاییز شاهد افت ۸/ ۹ درصدی این نماگر بودیم. از این رو میزان رشد دماسنج تالار شیشه‌ای از ابتدای سال تاکنون به ۱۸۱ درصد محدود شد.

بزرگان قرمز؛ کوچک‌تر‌ها سبز
با وجود ثبت افت ۴/ ۰ درصد شاخص کل در آخرین روز کاری آذرماه، اما میانگین شاخص سهم‌ها (شاخص کل هم‌وزن) رشد ۶/ ۰ درصدی داشت. به نوعی این پارامتر نشان از گردش مناسب نقدینگی در سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی دارد، اما برآیند معاملاتی روز کاری گذشته نشان از تغییر رویکرد سهامداران غالبا حقیقی در فضای معاملاتی داشت.

به‌طوری که این قشر از سرمایه‌گذاران در دومین روز کاری هفته، در برخی از گروه‌های داخلی اعم از بانکی‌ها، خودرویی‌ها و محصولات شیمیایی فروشنده بودند. به هر حال خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۳۰ آذر ۱۳۹۹ حاکی از جابه‌جایی سهامی به ارزش ۵/ ۱۹۶ میلیارد تومان از سرمایه‌گذاران حقیقی به بزرگان حقوقی است. خالص خرید حقوقی‌ها در معاملات روز گذشته غالبا در گروه‌هایی نظیر سرمایه‌گذاری‌ها، خودرو و ساخت قطعات، چند رشته‌ای صنعتی و فلزات اساسی صورت گرفت.

در حالی این قشر از سرمایه‌گذاران با توجه به وضعیت مطلوب قیمت‌های جهانی بیشتر به سمت خرید صنایع داخلی رو آوردند که از دید تحلیلگران، گروه‌های داخلی اکنون از پتانسیلی افزایشی برخوردار هستند. به هر ترتیب عمده خالص خرید سهامداران خرد بورس تهران نیز به دو گروه بیمه و صندوق بازنشستگی و غذایی به جز قند ختم شد.

به هر روی نبود یا عدم تحرک کافی از سوی بازارگردان یکی دیگر از دلایل رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران طی چند وقت اخیر معاملاتی محسوب می‌شود. برخی بر این باورند که رفتار بازارگردان‌ها هر چند با مجوز رسمی، اما متناسب این روز‌های بورس نیست و گاهی این گروه با بهانه حمایت اقدام به نوسان‌گیری در برخی از سهم‌ها می‌کنند.

همین امر نیز در رفتار برخی از سهامداران به وضوح قابل مشاهده است، به‌طوری که بعضا معامله‌گران با هدف نوسان‌گیری مقطعی وارد جریان داد و ستد‌های بازار سهام می‌شوند و همزمان با کسب سود هر چند ناچیز در نزدیکی‌های سطوح مقاومتی شاخص کل، استراتژی نقد کردن سهام و خروج از گردونه معاملات را در دستور کار خود قرار می‌دهند.

بدیهی است که چنین رفتاری در سطح کلان به نوسان‌هایی مقطعی و هیجانی در جریان بازار ختم شود. بررسی سایر بازار‌های مالی در روز یکشنبه از عدم تغییرات چندان قیمت‌ها نسبت به روز شنبه حکایت دارد به‌طوری که نرخ دلار (تا لحظه تنظیم این گزارش) در محدوده ۲۵ هزار و ۴۵۰ تومان نوسان داشت. متقابلا بازار‌های طلا و سکه نیز تغییرات چندانی را تجربه نکردند و در محدوده فعلی نوسان داشتند.

«پالایش» زیر مرز ۹هزار
در همین حال اغلب نماد‌های معاملاتی گروه فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای که ۴ شرکت موجود در صندوق پالایشی یکم نیز در آن حضور دارند در داد وستد‌های روز یکشنبه قرمزپوش بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دومین صندوق سرمایه‌گذاری بزرگ دولتی از زمان بازگشایی تاکنون چندان مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار نگرفته است.

به‌طوری که دیروز هم همزمان با کاهش قیمت نماد‌های معاملاتی در این گروه شاهد ترک کانال ۹ هزار تومانی در هریک از یونیت سرمایه‌گذاری در این صندوق ETF بودیم. با این حال برخی از صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که عدم حمایت سهامدار حقوقی طی چند روز معاملاتی اخیر از این صندوق دولتی منجر به ضرر و زیان سهامداران شده است.

در حالی شاهد چنین اتفاقی در این صندوق هستیم که عرضه صندوق دارا سوم نیز در دستور کار دولت قرار گرفته است که با توجه به عدم تمایل این نهاد در حمایت از پالایشی یکم، بعید به نظر می‌رسد که صندوق بعدی مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.

روایت آماری
در جریان دادوستد‌های روز یکشنبه از ۳۳۵ نماد معامله شده در بورس تهران، ۹۶ نماد (معادل ۲۹ درصد) صف خرید به ارزش ۱۴۰۵ میلیارد تومان داشتند و ۷۳ نماد (معادل ۲۲ درصد) صف فروش به ارزش ۵۷۹ میلیارد تومان تشکیل دادند.

در این بین نماد تازه‌وارد «بوعلی» با حجم ۸۱ میلیون سهم بیشترین حجم خرید و نماد خودرویی «خساپا» با حجم فروش ۱۲۳ میلیون سهمی بیشترین حجم صف فروش را داشت. در معاملات فرابورس (بازار اصلی فرابورس) از ۱۳۳ نماد فعال، ۵۰ نماد (معادل ۳۸ درصد) صف خرید به ارزش ۹۰۲ میلیارد تومان و تنها ۲۴ نماد (معادل ۱۸ درصد) صف فروش ۵۶ میلیارد تومانی داشتند. نماد تازه‌وارد «وکبهمن» بیشترین حجم صف خرید و «بکهنوج» بیشترین حجم صف فروش را در این بازار داشتند.

در بازار پایه فرابورس از ۱۲۳ نماد دادوستد شده، ۶۹ نماد (معادل ۵۶درصد) صف خرید به ارزش ۴۹۰ میلیارد تومان و ۳۱ نماد (معادل ۲۴ درصد) صف فروش ۵۶۶ میلیارد تومانی تشکیل دادند که دیروز «شجم» بیشترین حجم صف خرید و «فوکا» بیشترین حجم صف فروش را دارا بودند.

از مجموع کل بورس و فرابورس حدود ۳/ ۵۱ درصد از نماد‌ها قیمت پایانی مثبت و ۲/ ۴۴ درصد از نماد‌ها با قیمت پایانی منفی معاملات را پایان دادند.

در این بین سه نماد بورسی «فارس»، «فخوز» و «فملی» و سه نماد فرابورسی «مارون»، «میدکو» و «زاگرس» بیشترین اثر مثبت بر دو شاخص کل بورس و فرابورس را داشتند. همچنین «شپنا»، «خودرو» و «شتران» بیشترین تاثیر را در منفی‌تر شدن شاخص کل بورس داشتند.