فرمان ریزش به بورس
با تصمیم جنجالی وزیر صمت، شاخص کل بورس در دو روز گذشته ۵۳ هزار و ۵۰۰ واحد ریخت و در پایان معاملات هفته هم بازار با صف فروش سهامهای شاخص ساز بسته شد، تا نگرانی سهامداران از ادامه ریزش در هفته آینده پابرجا بماند. ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه در این باره گفته است که «احتمالا روند معاملات روز شنبه هم منفی خواهد بود. همچنین با این حجم از عرضه بعید نیست شاخص کل به سقف قبلی خود برگردد.»
فرادید | بورس یک بار دیگر با تصمیم غیر کارشناسی و ناگهانی مدیران ارشد دولت با ریزش مواجه شد. پیش از این هم در مرداد ماه، بورس با رفتار غیرکارشناسی وزارت نفت و وزارت اقتصاد ۹۰ روز ریزشی را به پشت سر گذاشت. حالا هم با تصمیم وزیر صمت قیمت گذاری فولاد دستوری شد، تا بار دیگر بازار سهام یک دست قرمز پوش شود.
به گزارش فرادید؛ طی دو روز گذشته شاخص کل بیش از ۵۰ هزار واحد ریزش داشته و حالا به مرز کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد رسیده است. این ریزش پس از آن رخ داد که رزم حسینی، وزیر صمت اعلام کرد که قیمت پایه شمش فولادی در بورس کالا، بر اساس ۷۰ درصد قیمت CIS (کشورهای مستقل همسود) خواهد بود و این قیمت پایه طی روزهای آتی به بورس کالا ابلاغ خواهد شد.
البته در شیوهنامه پیشین مدیریت بازار فولاد، قیمتهای پایه برای عرضه محصولات فولادی در بورس کالا ۸۰درصد بهای فوب منطقه CIS تعیین شده بود. همین رقم نیز با انتقادات بسیاری مواجه شده بود و حالا وزیر صمت تصمیم گرفته تا قیمت پایه را ۱۰ درصد دیگر کاهش دهد.
اما این تصمیم رزم حسینی با مخالفت بورس کالاییها مواجه شد و آنها نامه وزیر صمت را به دبیرخانه شورای عالی بورس ارجاع دادند تا سیاستگذاران بورسی در مورد این مسئله تصمیم بگیرند.
پس از این اقدام بورس کالا، برخی رسانهها مدعی شدند که وزیر صمت رئیس بورس کالا را برکنار کرده است. اما ماشاالله عظیمی، عضو شورای عالی بورس با رد این خبر گفته است که «تغییر مدیرعامل بورس کالا جزو اختیارات وزیر صمت نیست. بورس کالا دارای هیات مدیره، سهامدار و مجمع است و وزیر صمت نیز عضو این بخشها نیست و به این ترتیب وزیر صمت نمیتواند در این مساله دخالت کند.»
در این میان، برخی از تحلیلگران اقتصادی هم پیش بینی کردهاند که با تصمیم جدید وزیر صمت، رانت بزرگی ایجاد میشود. عبدالله مشکانی، تحلیلگر اقتصادی و در یک محاسبه میزان توزیع رانت احتمالی تصمیم جدید وزارت صمت برای قیمتگذاری فولاد را بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده است.
او گفته که «مقرر شده فولاد با ۳۰٪ تخفیف نسبت به بهای حدودا ۶۰۰$ CIS فروخته شود. یعنی هر تن تقریباً ۵ میلیون تومان رانت! با توجه به تولید سالیانه ۳۰میلیون تنی، این تصمیم ۱۵۰همت رانت ایجاد میکند. یعنی از جیب هر ایرانی ۲میلیون تومان!»
در حال حاضر نماگر شاخص کل بورس عدد یک میلیون و ۳۱۰ واحد را نشان میدهد. طی معاملات امروز بازار سهام هم، سهامداران به شکل متوسط حدود ۳ درصد زیان دیدند. البته شاخص هم وزن با افت یک درصدی وضعیت بهتری نسبت به شاخص کل داشت. در نهایت تصمیم وزیر صمت در دو روز کاری گذشته باعث شد تا فعالان بازار سهام طی دو روز حدود ۵ درصد ضرر کنند.
بورسی ها در برابر وزارت صمت!
رئیس سازمان بورس، در واکنش به دستوری شدن قیمت فولاد هم گفته که «بارها قیمت ورق فولاد را بررسی کردیم و شاهد فاصله دو برابری قیمت ورق فولادی در بورس کالا و بازار آزاد هستیم؛ این به این معناست که محصول ارزان در بورس، ارزان به مردم نمیرسد به همین دلیل باید راه حلی را برای این تفاوت قیمت پیدا کرد.»
سیدجواد جهرمی، معاون عملیات بورس کالا هم با انتقاد از تصمیمگیریهای غیرکارشناسی از سوی وزارت صمت گفته که این وزارتخانه براساس قانون نمیتواند قیمت کالا به بورس اعلام کند.
او در این باره میگوید که «بر اساس ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی، کالای پذیرفته شده در بورس از شمول قیمت گذاری خارج است؛ لذا بحث وزارت صمت در اعلام قیمت در تضاد با قوانین و مقررات بوده است و امکان اجرای آن فراهم نیست؛ این در حالی است که اتفاقاً قانونگذار به جهت حفظ استقلال بورس و جلوگیری از دخالت مقامهای دولتی در بورس، این قوانین را وضع کرده و ملاحظات را در قانون پیش بینی نموده است.»
درنهایت، ماشاالله عظیمی، عضو شورای عالی بورس هم با انتقاد از رزم حسینی گفته است که «قیمت گذاری دستوری علاوه بر ایجاد ضربهای سنگین به بازار سرمایه، باعث تولید رانت میشود که این رانت به نفع واسطه گران و دلالان است؛ بنابراین اجرای این تصمیم و عملی شدن قیمت گذاری دستوری به هیچ عنوان به نفع تولیدکننده نخواهد بود.»
ریزش بازار سهام تا کجا ادامه دارد؟
محمدمهدی عشریه، دیگر کارشناس بازار سهام درباره وضعیت بورس در هفته آینده گفته است که «وقتی برای بازار سهام تصمیمات شبانه میگیرند وضعیت از این بهتر نمیشود. جمع شدن صفهای فروش دیگر فایده ندارد و احتمالا معاملات هفته بعد نیز منفی باشد.»
محمدگرجی آرا، کارشناس بازار سرمایه هم میگوید که این تصمیم نه تنها شرکتهای فولادی حاضر در بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار میدهد حتی اعتماد سهامداران به بورس را نیز خدشه دار میکند و ممکن است برای پتروشیمیها و سایر صنایعی که درگیر قیمتگذاری دولتی خواهند شد نیز اتفاق بیفتد که منجر به بیاعتمادی سرمایهگذاران میشود. اینگونه اقدامات برای سرمایهگذاران جزو ریسکهایی محسوب میشود که غیرقابل پیشبینی است و اقبال از بازار خارج میشود.»