واکسن چینی بزنیم یا نه؟

واکسنهای سینوفارم و سینوواک نسبت به همتایانشان که از تکنولوژی mRNA استفاده میکنند، اثربخشی پایینتری دارند. در آزمایشهایی که در برزیل انجام شده و نتایج آن به سازمان جهانی بهداشت ارسال شده است، واکسن سینوواک در مقابل کووید ۱۹ علامتدار ۵۰درصد اثربخشی و در مقابل اشکال شدیدتر بیماری ۱۰۰درصد اثربخشی داشته است. برطبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، اثربخشی واکسن سینوفارم برای کووید علامتدار و نوعی از بیماری که به بستری منجر میشود در حدود ۷۹درصد اعلام شد.
به گزارش فرادید، آنچه هر ۳کشور را به هم مرتبط میکند واکسیناسیون ۵۰درصد از کل جمعیت آنها و استفاده از واکسنهای کرونای چینی برای بخش اعظم جمعیت است. این باعث شده که پرسشهایی درباره میزان اثربخشی این واکسنها پرسیده شود.
درحالیکه بقیه کشورهای جهان واکسنهایشان را برای مردم خودشان ذخیره کردهاند، چین واکسنهایش را به کشورهای دیگر ارسال کرده است. وزارت خارجه چین در ماه ژوئن اعلام کرد که بیش از ۳۵۰میلیون دوز واکسن کووید ۱۹ را به بیش از ۸۰کشور ارسال کرده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین، ونگ ونبین، به انتقادها درباره ناکافی بودنِ اثربخشیِ واکسنهای چینیِ سینوفارم و سینوواک واکنش نشان داده و آنها را «تهمت و افتراهای سوگیرانه» توصیف کرده است. بااین حال این پرسشها میتواند پیروزی قدرتِ نرم چین را به خطر بیاندازد.
دراینحال، کارشناسان میگویند با اینکه این واکسنها ممکن است به اندازه برخی واکسنهای دیگر اثربخش نباشند، اما این به این معنی نیست که هیچ اثری ندارند. هیچ واکسنی در مقابل کووید ۱۹ ایمنی ۱۰۰درصدی ایجاد نمیکند؛ بنابراین همیشه موارد ابتلا بعد از واکسیناسیون محتمل است.
کارشناسان میگویند معیار اندازهگیری موفقیتآمیز بودنِ واکسنها میزان مرگومیر و بستری است نه به صفر رساندنِ آمار ابتلا به کووید ۱۹.
چرا افراد واکسینه مبتلا میشوند؟
چین دو واکسن سینوفارم و سینوواک را تولید کرده که سازمان جهانی بهداشت آنها را برای استفاده اضطراری تأیید کرده است. هر دو واکسن از ویروسهای غیرفعال برای تحریک پاسخ ایمنی در بیماران استفاده میکنند که روشی امتحان و آزمونشده در سراسر جهان است.
در مقایسه با این واکسنها، واکسنهای مدرنا و فایزر، از تکنولوژیِ جدیدتری به نام mRNA استفاده میکنند که به سلولهای بدن میآموزد چطور قطعهای از پروتئین شاخک ویروس را بسازند و به این ترتیب سیستم ایمنی را وادار به پاسخگویی کنند.
آزمایشهایی که تاکنون انجام شده است نشان میدهد که واکسنهای سینوفارم و سینوواک نسبت به همتایانشان که از تکنولوژی mRNA استفاده میکنند، اثربخشی پایینتری دارند.
هر دو واکسن فایزر/بایونتک و مدرنا در مقابل هر دو شکل بیماری کووید بیش از ۹۰درصد اثربخشی دارند. مطالعات جهانی درباره اثربخشی واکسن جانسون و جانسون نشان داد که این واکسن در مقابل نوع متوسط تا شدید ۶۶درصد و در مقابل بیماری شدید ۸۵درصد و در پیشگیری از مرگ ناشی از بیماری ۱۰۰درصد اثربخشی دارد.

بن کاولینگ، استاد شیوعشناسی بیماریهای عفونی از همان دانشگاه میگوید، واکسنهای چینی میتوانند نرخ ابتلا به شکلهای شدید بیماری و مرگ در اثر بیماری را کاهش دهند.
او میگوید: «فکر میکنم که واکسنها دارند به خوبی اثر میکنند و جان بسیاری را نجات میدهند.»
چرا کسانی که واکسن زدهاند میمیرند؟
شیلی هر روز هزاران مورد جدید ابتلا به کووید ۱۹ را گزارش میدهد. در شیلی ۵۵درصد از جمعیت واکسینه شدهاند و ۸۰درصد از جمعیت واکسینه، واکسن سینوواک دریافت کردهاند. اما برطبق وزارت بهداشت این کشور، ۷۳درصد از مواردی که بین ۱۷ تا ۲۳ ژوئن در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها بستری شدند، بهطور کامل واکسینه نشده بودند.
در سیشل نیز موقعیت یکسانی در جریان است. مسئولان این کشور میگویند موارد شدید بیماری در کسانی ظاهر شده که بهطور کامل واکسینه نشده بودند.

مغولستان ۵۳درصد از جمعیتش را به طور کامل واکسینه کرده و ۸۰درصد از جمعیت واکسن سینوفارم دریافت کردهاند.
برخی از افرادی که واکسنهای سینوواک و سینوفارم تزریق کردهاند همچنان امکان دارد از بیماری کووید ۱۹ جان خود را از دست بدهند - این موارد در اصطلاح موارد ابتلا یا breakthrough cases نامیده میشود که در مورد هر نوع واکسنی ممکن است رخ دهد.
صلیب سرخ این هفته اعلام کرد که اندونزی «در آستانه فاجعه» است. در این کشور حداقل ۸۸پزشک بین ماههای فوریه تا ۲۶ژوئن در اثر کووید ۱۹ جان باختند.
ادیب میگوید که اغلب کارکنان بخش بهداشت به دلیل شرایط خاصشان جان خود را از دست دادند. آنها از شدت ازدیاد جمعیت بیماران خسته بودند؛ که یعنی ساعتهای طولانی بدون استراحت کار کردند.
ادیب میگوید: «بر اساس تحقیقات ما مرگ کارکنان بهداشتی ارتباطی با واکسن سینوواک ندارد. مهمترین چیز زدن واکسن و رعایت پروتکلهای بهداشتی است.»
دکتر هرماوان ساپوترا، شیوعشناس و عضو انجمن کارشناسان بهداشت عمومی در اندونزی، میگوید سویههای مسریتری کووید ۱۹ میتواند اثربخشی واکسنها را کاهش دهد.
مرگ بعد از تزریق واکسن فقط در مورد واکسنهای چینی نیست
تحقیقات نشان میدهد که از ۱۱۷ نفری که در طی ۲۸روز بعد از ابتلا به سویه دلتا در انگلستان جان باختند، ۵۰نفر هر دو دوز واکسن را دریافت کرده بودند. اما چنین مرگهایی بسیار نادر است. در حدود ۹۲۰۲۹نفر در مجموع به سویه دلتا مبتلا شده بودند که از این تعداد ۵۸درصد واکسینه نشده بودند. انگلستان از واکسنهای مدرنا و فایزر/بیونتک استفاده میکند که هر دو از تکنولوژی mRNA بهره میگیرند.

آیا واکسنهای چینی شکست خوردهاند؟
بهنظر میرسد که مدرنا و فایزر از واکسنهای چینی سینوفارم و سینوواک اثربخشتر هستند، اما تعیین میزان موفقیت واکسنهای چینی که توسط سازمان بهداشت جهانی تأیید شدهاند بستگی به معیاری که برای اندازهگیری موفقیت به کار گرفته میشود، دارد.
جین میگوید اثربخشی واکسنهای چینی ممکن است برای پیشگیری از انتقال ویروس در بین جمعیت کافی نباشد که باعث میشود ایمنی دستهجمعی به ثمر نرسد. این میتواند باعث شود سویههای مقاوم به ویروس در جمعیت ظاهر شود.
جین میگوید: «این میتواند باعث شود که پایان همهگیری به تأخیر بیفتد یا ما برای مدت طولانیتری با بیماری آنفولانزا-مانندی سروکله بزنیم. این دو واکسن (سینوفارم و سینوواک) خوب هستند، اما به قدر کافی خوب نیستند. ما واکسنی میخواهیم که همهگیری را پایان دهد. از این حیث فایزر و مدرنا این کار را بهتر انجام میدهند.»
او میگوید تولیدکنندگان سینوفارم و سینوواک باید مسئولیت خودشان را ارتقاء دهند و برای مثال یک دوز سوم نیز تولید کنند.
چین با بیونتک همکاری خواهد کرد
نشانههایی از این وجود دارد که چین به واکسنهای تولید داخل متکی نخواهد ماند و احتمال همکاری با تولیدکنندگانی مانند بیونتک برای تولید ۱میلیارد واکسن در سال وجود دارد.
فایزر و مدرنا در سال آینده و با افزایش ظرفیت تولید به کشورهای بیشتری صادر خواهند شد. اما درحال حاضر میزان تولید پایین است.
واکسن چینی بهتر از واکسن نزدن است
اسکات روزنتین، رئیس برنامه سلامت جهانی در گروه اوراسیا، میگوید: «با تمام اینها واکسن چینی بهتر از واکسن نزدن است. در جاهایی که فقط یک گزینه وجود دارد، واکسن زدن بهترین گزینه است.» او میگوید نگران است انتقادها از واکسنهای چینی منجر به این شود که مردم صبر کنند تا واکسنهای بهتری بزنند.
نقش سیاست در واکسیناسیون چیست؟
چین واکسنهای سینووک و سینوفارم را به عنوان «واکسنهای چینی» تبلیغ میکند. ایندرحالیست که واکسن سینووک یک شرکت خصوصی است، اما سینوفارم دولتی است؛ بنابراین اگر واکسنهای چینی مورد انتقاد قرار بگیرند درهرحال، این حزب کمونیست چین است که مورد انتقاد قرار میگیرد. هیچکدام از دو شرکت نتایج آزمایشهای خودشان را عمومی نکردهاند که یکی از علل فقدان اعتماد عمومی به آنها، همین است.