ساخت راه آهن تهران با درآمدِ مالیات بر قند و چای!

در تاریخ ٢٣ مهرماه سال ١٣٠٦ اولین کلنگ ساختمان راه‌آهن سراسری در تهران در محل فعلی ایستگاه راه‌آهن بر زمین زده شد.

با این حساب می‌شود گفت که بخش مهمی از تاریخ معاصر تهران همین بیخ گوش ماست، جایی که اصلی‌ترین ایستگاه راه‌آهن سراسری قرار دارد؛ از منازل سازمانی کارکنان راه‌آهن گرفته تا تعمیرگاه‌های لوکوموتیو، از مجتمع کارخانه‌های راه تا ساختمان‌های اداری راه‌آهن را می‌توان فقط در این محدوده پیدا کرد، در جنوب تهران. اما پشت این ظواهر، یک داستان کلی‌تر وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

از سال ۱۳۰۶ به‌صورت رسمی کار ساخت راه‌آهن سراسری از سه نقطه جنوب - مرکز - شمال کشور آغاز شد و برای اینکه این پروژه با سرمایه داخلی و بدون استمداد از بیگانگان انجام شود و از طرفی، تحمل هزینه آن برای ملت ایران طاقت‌فرسا نباشد، قبل از شروع به ساخت ساختمان راه‌آهن، بنابه فرمان دولت وقت، قانون انحصار قند و شکر و چای در نهم خرداد سال ١٣٠٤ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود.

به موجب این قانون، مقرر شد از هر ٣ کیلو قند و شکر ٢ ریال و از هر٣ کیلو چای، ٦ ریال مالیات اخذ و درآمد حاصل از آن صرف هزینه ساخت راه‌آهن سراسری شود. کار ساخت راه‌آهن سراسری در ٢٧ مردادماه سال ١٣١٧ به‌پایان رسید و برای اولین بار دو خط شمال و جنوب در ایستگاه سمیه به یکدیگر متصل و در روز سوم شهریورماه سال ١٣١٧ این خط افتتاح و بهره‌برداری از آن شروع شد. وجود منازل سازمانی کارکنان راه‌آهن و تعمیرگاه‌های لوکوموتیو و میدانی به نام میدان راه‌آهن و دیگر مظاهر حمل و نقل ریلی در جنوب تهران از این قصه آب می‌خورد.

منبع: همشهری آنلاین