تکدی‌گری از دیروز تا امروز؛ وقتی گداهای تهران به دریای عمان تبعید شدند
تکدی‌گری شیوه‌ای است برای کسب درآمد افرادی که به ظاهر هیچ توانایی و هنری برای پول درآوردن و کسب و کار ندارند و ترجیح می‌دهند به آسان‌ترین روش، روزی‌شان را از جیب دیگران به دست بیاورند. اگر بشود اسمش را شغل بگذاریم، تکدی‌گری هم مانند سایر مشاغل در گذر زمان تغییراتی داشته است.
امروزه افراد متکدی با استفاده از روش‌های خیلی شیک و مدرن و با جریحه‌دار کردن احساسات عمومی و برانگیختن حس انسان‌دوستی کسب درآمد می‌کنند. برخی با بیان مشکلاتشان در شبکه‌های مجازی سعی می‌کنند تا مبالغی را از مخاطبان دریافت کنند؛ برخی دیگر سعی می‌کنند در پوشش فعالیت‌های خیریه مردم را فریب دهند و کمک مالی بگیرند؛ این میان افرادی هم هستند که هیچ‌وقت کیف پولشان را همراه ندارند و در ایستگاه تاکسی و اتوبوس و ترمینال‌ها و جلوی بیمارستان‌ها و مراکز شلوغ در حال کمک گرفتن از مردم ساده‌دل هستند.
گرچه تکدی‌گری امروز چهره‌ای جدید به خود گرفته و متناسب با پیشرفت تکنولوژی، شگرد‌های جدید پیدا کرد، اما بد نیست بدانید این حرفه هم مثل خیلی از حرفه‌های دیگر در گذشته به روش‌های سنتی اجرایی می‌شده.
طبق گفته تاریخ پژوهان و جامعه‌شناسان، در تهران قدیم هرچه گدا کثیف‌تر، ژنده‌پوش‌تر و معیوب‌تر بود به همان میزان پول بیشتری را با برانگیختن حس ترحم مردم به‌دست می‌آورد. در آن دوره گاهی گدایان با کمک گرفتن از متخصصان و ایجاد کوری واقعی یا مصنوعی، فلج کردن صورت و دست و پا خودشان را معیوب می‌کردند تا از قافله عقب نمانند.
گداها را می‌گیرند!
از آنجا که تکدی‌گری یک آسیب اجتماعی است که به چهره شهر آسیب می‌زند در ادوار مختلف قوانینی برای پیشگیری از این پدیده وضع شده است. در حال حاضر طبق ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی تکدی‌گری جرم است: این قانون به وضوح اعلام می کند: «هرشخصی که تکدی گری را پیشه خود قرار داده باشد واز این راه امرار معاش کند به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور همه اموالی که از طریق تکدی گری به دست آورده است مصادره خواهد شد...»
هر چند که به نظر می رسد با وجود در نظر گرفتن مجازات برای جرم تکدی گری این مجازات ها باز دارندگی لازم را ندارد. جرم انگاری پدیده تکدی گری جدید نیست و در تهران قدیم هم مجازات‌هایی برای گدایان در نظر گرفته شده بود.
پیش از اعمال این قانون نیز، طرح‌هایی برای کنترل این پدیده ارائه شده بود؛ از آن جمله روزنامه اطلاعاتِ سال ۱۳۴۵ در یکی از صفحات خود از طرحی خبر داده که بر اساس آن قرار بود گداهای شهر تهران جمع شوند و برای کار به سواحل دریای عمان فرستاده شوند .
در این خبر که ششم اردیبهشت ماه با تیتر «گداها را می‌گیرند» منتشر شده درباره جزییات این طرح آمده است : «از امروز گداهای تهران را تحویل وزارت راه می‌دهند و جمعی را نیز جهت کار در معادن در اختیار وزارت اقتصاد می‌گذارند. وزارت راه گداها را برای کار در قسمت راه‌سازی به سواحل دریای عمان می‌فرستد زیرا در حال حاضر کارگران به سهولت حاضر به کار در آن مناطق نمی‌شوند.
تعدادی از گداها را نیز برای کار در امور کشاورزی و راهداری به حیدرآباد می‌فرستند. امروز در نخست‌وزیری کمیسیونی با شرکت شهردار تهران و مسئولان اردوهای کار و مقامات نخست‌وزیری تشکیل شد. در این کمیسیون پیرامون حل مسأله گدایی در تهران مذاکرات مهمی صورت گرفت. وزارت راه به پیمانکاران اطلاع داده است که کارگران مورد احتیاج خود را می‌توانند از میان گداهای سالم انتخاب کنند.
گدایان تهران به علت تنبلی و کاهلی از نیرومندترین افراد شهر هستند و می‌توانند به جای دو کارگر معمولی کار کنند. تصمیماتی که امروز در کمیسیون نخست‌وزیری اتخاذ شد، براساس قطع ریشه گدایی در تهران است و با اعزام افرادی که گدایی می‌کنند برای کار در مناطق سخت ترتیبی داده می‌شود که هیچکس نتواند در تهران گدایی بکند.
هر سال در تهران و شهرستان‌ها پانزده میلیون تومان برای نگاهداری گداها از مردم وصول می‌شود ولی هر روز تعداد گداها افزایش می‌یابد و در هر گوشه و کناری گدا دیده می‌شود. دولت و شهرداری در نظر دارند با گماردن گداها به کار از مصرف بیهوده این اعتبار جلوگیری و به کار گداهای حرفه‌ای که سال‌های سال مزاحمان مردم هستند، پایان دهند.»
ناگفته پیداست که این طرح هم در عمل اجرایی نشد چون اگر غیر از این بود، این روزها خبری از باندهای بزرگ تکدی گری در تهران و کلانشهرها نبود.
منبع: همشهری
