احتمالات ترسناک؛ وجود گسل در تمام نقاط تهران

سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران امروز موضوعی را اعلام کرد که تصورش هم برای شهری با مختصات تهران ترسناک است: «احتمال وجود گسل در تمام نقاط تهران». با این اوصاف امکان این وجود دارد که خانه من و شما هم روی گسل ساخته شده باشد.

علی نصیری در وبینار تخصصی «اهم اقدامات کاهش خطر در شهر تهران» که امروز در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برگزار شد، گفت: امروز دو جلسه مهم در حوزه مدیریت بحران داریم که یکی جلسه با سازمان نظام مهندسی درباره ساخت و ساز در تهران است و دیگری جلسه درباره مدیریت بحران محلی تهران بود که در جریان آن موفق شدیم کارشناسان بحران در سطح مناطق ۲۲ گانه را به مدیران بحران مناطق ارتقاء دهیم. این اقدام باعث تقویت ساختار محلی مدیریت بحران شده و در راستای مدیریت بحران غیرمتمرکز و محله محور است.

او با بیان اینکه کلانشهر تهران هم دارای پیچیدگی‌های شهرسازی و هم از نظر بار لرزه‌ای، مشکلاتی دارد، گفت: در تهران از هر گسل که فاصله می‌گیریم به یک گسل دیگر نزدیک می‌شویم. ما اگر می‌گوییم گسل شمال تهران و گسل شهر ری نباید تصور کنیم که در مناطق مرکزی تهران گسلی وجود ندارد.

در این مناطق احداثات شهری اجازه مطالعه دقیق بر روی پوسته زمین را نداده و ما حدس می‌زنیم که در همه مناطق تهران گسل‌های قابل توجهی داشته باشیم. خیلی از استادان نیز معتقدند که ما در پردیسان هم گسل اصلی داریم که البته مطالعات آن فعلا ناقص است. به همین دلیل نیز باید برای زلزله آماده باشیم.

نصیری با بیان اینکه ما حوادث طبیعی داریم، اما بحران طبیعی نداریم، گفت: بحران‌ها همگی انسان ساز است. زلزله ۷ ریشتری در جایی که رخ می‌دهد، اگر مردم آگاه باشند، ساخت و ساز‌ها اصولی باشد، زیرساخت‌ها آماده باشد و ... زلزله می‌آید و نهایتا یکی دو نفر آن هم در پی استرس فوت می‌کنند.

اما در جایی دیگر همان زلزله با همان شدت رخ می‌دهد و می‌بینیم ۲۰ تا ۳۰ هزار کشته داریم. این نشان می‌دهد که اگر مخاطره‌ای تبدیل به بحران می‌شود قطعا نقش انسان در آن وجود دارد.

در مورد زلزله محکوم به قضا و قدر الهی نیستیم

سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به تغییرات رخ داده در میزان آمادگی در برابر زلزله از زمان وقوع زلزله بم تا زلزله کرمانشاه گفت: این تغییرات ناشی از اصلاح آیین‌نامه‌های ایمنی و ساخت و ساز و ... بود. ما محکوم به قضا و قدر الهی نیستیم.

باید از رویکرد تقدیرگرایی با این تصور که "فکر کنیم بلایا کار خدا یا تنبیه خداست و همه چی کار خداست و بلای طبیعی اراده الهی است" فاصله بگیریم، البته اینکه ما در برابر این موارد منفعل عمل کنیم بستگی به اختیار خودمان دارد، نه به جبر طبیعت و قضای الهی.

وی با اشاره به اقداماتی که طی دو سه ماه اخیر در حوزه مدیریت بحران کشور در حال رخ دادن است، گفت: این اقدامات نوید بخش آینده بهتر برای کشور است. فارغ از نگاه سیاسی و با نگاه فنی می‌گویم که برای اولین بار در کشور شورایعالی مدیریت بحران کشور به ریاست رییس جمهور و قبل از حادثه تشکیل شد.

در ۱۶ سال گذشته ۱۱ یا ۱۲ بار این جلسه تشکیل شد که اغلب به ریاست معاون اول بوده و یکی دوبار هم به ریاست رییس جمهور بوده و اغلب همیشه بعد از حادثه تشکیل شده است.

نصیری افزود: به عنوان کارشناس بحران در این جلسه دیدم ادبیات رییس جمهور را متوجه می‌شوم. این جلسه مصوبات خیلی خوبی داشت و ستاد ملی به ریاست وزیر کشور تشکیل شد و ستاد مدیرت بحران شهر تهران نیز تشکیل شد.

وی با اشاره به توجه وزیر کشور به موضوع مدیریت بحران شهر تهران اظهارکرد: وزیر کشور هشت ساعت و نیم بازدید کردند و جلسه‌ای چهار ساعته را در این خصوص اداره کردند. وزیر کشور جانشینی خودشان در ستاد مدیریت بحران تهران را به شهردار تهران تفویض کردند و ان‌شاءالله اقدامات بزرگی انجام خواهیم داد.

سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه دوستان در گذشته در راه‌اندازی سامانه تخمین خسارات و لرزه نگار، شتاب نگار‌ها و ... اقدامات خوبی انجام دادند، افزود: ما در کنار تکمیل این‌ها دنبال این هستیم که رویکرد مدیریت ریسک را هم حاکم کنیم. مدیریت ریسک در تهران چندپاره بود و یکپارچه نبود. ما درتلاشیم به عنوان یک نهاد سیاستگذار و نه تصدی‌گر در جایگاه ناظر عالیه فعالیت کنیم.

نصیری در پایان گفت:‌امیدوارم اقدامات متناسب با حادثه باشد. اولویت‌های دستگاه‌ها مسئول را نیاز‌های حادثه باید مشخص کند. یکی از مهم‌ترین اقدامات در جلسه شورای عالی مدیریت بحران تصویب سند کاهش خطر وسوانح بود که این سند وظایف دستگاه‌ها را مشخص کرد و من خواهشم این است که دوستان درگیر سند‌های موازی و ... نباشند و سازمان مدیریت بحران کشور و پژوهشکده سوانح طبیعی این سند را منتشر کردند و بروند آن را مطالعه کنند.