آغاز فصل برداشت یکی از پرخاصیت‌ترین میوه‌های جهان در ایران

در دل جنگل‌های سرسبز و باغ‌های پرطراوت استان گلستان، این روزها صدای خنده‌ی باغداران و رقص تمشک‌های سرخ به گوش می‌رسد. فصل برداشت تمشک، این گوهر قرمز و پرخاصیت طبیعت، آغاز شده و کشاورزان با دست‌های پر از شوق، میوه‌های رسیده را از بوته‌های خاردار جدا می‌کنند تا طعم شیرین تابستان را به خانه‌ها بیاورند.

استان گلستان، با طبیعت بکر و آب‌وهوای معتدل، یکی از مناطق مستعد کشت تمشک وحشی و پرورشی در ایران است. هر ساله با فرارسیدن اواخر بهار و آغاز تابستان، باغداران محلی با چشمانی منتظر، رسیدن تدریجی این میوه‌ی خوش‌طعم را نظاره می‌کنند.

در روستاهای اطراف شهرستان‌های گرگان، کردکوی و مینودشت، تمشک‌های خودرو به وفور یافت می‌شوند، اما در سال‌های اخیر، کشت ارقام پرورش‌یافته نیز رونق گرفته است. کشاورزان با روش‌های سنتی و گاه مکانیزه، این میوه‌های ظریف را با دقت و حوصله برداشت می‌کنند تا از آسیب دیدن آن‌ها جلوگیری شود.

محمد رضایی، یکی از باغداران قدیمی منطقه، می‌گوید: برداشت تمشک کار آسانی نیست؛ باید صبر و حوصله داشت تا میوه‌های رسیده را بدون له شدن جدا کنیم. اما وقتی نتیجه‌ زحمت‌مان را می‌بینیم، همه‌ی خستگی‌ها از تنمان بیرون می‌رود.

فصل برداشت تمشک با رونق و شور خاصی همراه است. این میوه‌ی وحشی و پرورشی، نه‌تنها به صورت تازه به فروش می‌رسد، بلکه با تبدیل شدن به مربا، شربت و خشکبار، چرخه‌ای پرسود را برای کشاورزان و تولیدکنندگان محلی ایجاد کرده است. این روزها، عطر شیرین مربای تمشک و طعم گوارای شربت آن، بازارهای محلی و حتی فراتر از مرزهای استان را پر کرده است.

برداشت تمشک؛ هنر صبوری و دقت

در مناطق مختلف استان گلستان، به‌ویژه در شهرستان‌های گرگان، کردکوی، مینودشت و علی‌آباد، تمشک‌های خودرو و پرورشی در اواخر بهار و اوایل تابستان به بار می‌نشینند. برداشت این میوه‌های ظریف نیاز به مهارت و حوصله دارد، زیرا تمشک‌های رسیده به‌راحتی له می‌شوند. باغداران معمولاً صبح‌زمانی که هوا خنک‌تر است، دست به کار می‌شوند و با سبدهای کوچک، میوه‌ها را با دقت جدا می‌کنند.

فاطمه محمدی، یکی از زنان روستایی که سال‌هاست در برداشت تمشک مشارکت دارد، می‌گوید: ما از سحرگاه به جنگل یا باغ می‌رویم و تا پیش از گرم شدن هوا تمشک‌ها را می‌چینیم. هر کیلوگرم تمشک ۱۵۰ هزار تومان به خریداران فروخته می‌شود، اما ارزش واقعی آن وقتی است که به محصولاتی مثل مربا تبدیل شود

از میوه تا فرآوری/ رونق مربا و شربت تمشک

بخش قابل‌توجهی از تمشک‌های برداشت‌شده به‌صورت خانگی یا نیمه‌صنعتی فرآوری می‌شوند. در بسیاری از خانه‌های روستایی، زنان با روش‌های سنتی اقدام به پخت مربای تمشک می‌کنند. این مربا به‌دلیل عطر و طعم منحصربه‌فردش، در بازارهای محلی و حتی سوغات‌فروشی‌های گرگان طرفداران زیادی دارد. همچنین، تهیه شربت تمشک یکی دیگر از راه‌های افزایش ارزش افزوده این محصول است. این شربت که با ترکیب آب تمشک، شکر و گاهی کمی لیموترش تهیه می‌شود، در تابستان به یک نوشیدنی محبوب تبدیل می‌شود و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می‌شود.

حسن علی‌پور، یکی از تولیدکنندگان محلی، درباره فرآوری تمشک می‌گوید: یک کیلو تمشک تازه شاید حدود ۱۵۰ هزار تومان فروش داشته باشد، اما اگر همان را به مربا یا شربت تبدیل کنیم، ارزش آن به ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. این یعنی درآمد چندبرابری

درآمدزایی و اشتغال‌آفرینی

تمشک‌کاری و فرآوری آن در سال‌های اخیر به یک منبع درآمد پایدار برای بسیاری از خانواده‌های روستایی تبدیل شده است. برخی از کشاورزان به‌جای فروش خام محصول، خود اقدام به تولید مربا، شربت و حتی لواشک تمشک می‌کنند و از این راه سود بیشتری به دست می‌آورند. علاوه بر این، برخی شرکت‌های کوچک محلی با بسته‌بندی حرفه‌ای‌تر، این محصولات را به سوپرمارکت‌های بزرگ و حتی بازارهای خارج از استان می‌فرستند. این روند نه‌تنها به اقتصاد محلی کمک کرده، بلکه برای جوانان منطقه نیز اشتغال ایجاد کرده است.

با وجود پتانسیل بالای تمشک در گلستان، برخی مشکلات مانند نبود صنایع تبدیلی پیشرفته، ضعف در بازاریابی و نوسانات قیمت وجود دارد. بسیاری از کشاورزان معتقدند اگر دولت و نهادهای مرتبط از واحدهای کوچک فرآوری حمایت کنند، می‌توان این محصول را به یک برند ملی تبدیل کرد.

تمشک گلستان، این میوه‌ کوچک اما پربرکت، امروز نه‌تنها طعمی خوشایند به سفره‌های مردم اضافه می‌کند، بلکه به نمادی از اقتصاد مقاومتی و درآمدزایی محلی تبدیل شده است. با سرمایه‌گذاری بیشتر در فرآوری و بازاریابی، می‌توان آینده‌ای درخشان‌تر برای این محصول ترسیم کرد.

منبع: ایسنا