آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی

هر فردی می‌تواند با استفاده از هویت‌های جعلی پایه‌گذار ناهنجاری‌های بسیاری در جامعه باشد. ادامه این حرکت‌های خارج از عرف و هنجارگریز و درعین‌حال مجهول‌بودن هویت فرد عامل، وی را به انجام حرکت‌های مشابه با هویت‌های جعلی ترغیب می‌کند.

ارتباط با جمعیت بیشتری از آنچه در جامعه پیرامونی فرد حضور دارند و ازبین‌رفتن مفهوم مکان و زمان ازجمله دیگر ویژگی‌های اینترنت است که فرد را به استفاده بیشتر از آن مجاب می‌کند.

ابعاد آسیب‌های ناشی از استفاده شبکه‌های اجتماعی
١ - کم‌رنگ‌شدن ارزش‌های مترقی: هر جامعه صاحب ارزش‌هایی است که ناشی از فرهنگ آن است؛ اما برخی ارزش‌های مترقی در جوامع اسلامی است که به موجب تأثیر از فرهنگ بی‌بندوبار و اباحه‌گر غرب در حال کم‌رنگ‌شدن است؛ ارزش‌هایی مثل: حیا و عفت زن، اهمیت‌داشتن شخصیت انسان نه جنسیت آن و قبح عریان‌نمایی بدن.

٢ - تضعیف فرهنگ‌های کم‌حضور: گرچه این فضا گذرگاه فرهنگ‌های متنوع و گوناگونی است که هر یک در صدد عرضه خویش هستند، اما تن‌ها فرهنگی پیشتاز خواهد بود که حضور پررنگ‌تر و گسترده‌تری داشته باشد و بدین سبب است که در آن فرهنگ غالب، فرهنگی جز فرهنگ قدرتمند، اما منحط غرب نیست؛ چراکه با به‌کارگیری صحیح از امکانات وسیع و تلاشی وافر، به عرضه گسترده خود پرداخته و یکه‌تاز این عرصه شده است.

٣ - تضعیف اعتقادات و گسترش شبهات فکری: گرچه دستیابی آسان به انواع اطلاعات از مزایای شبکه‌های اجتماعی است، اما معایبی نیز دارد؛ ازجمله اینکه طرح و نشر انواع شبهات در آن، موجب تزلزل در باورهای کاربران سست‌عقیده و کم‌اطلاع می‌شود. شبکه‌های اجتماعی چاقویی دولبه هستند که ما می‌توانیم از آن‌ها به سود خود مدد بگیریم؛ اما هجمه و تنوع و گسترش فرهنگ مهاجم غربی، به حدی است که در شرایط فعلی کوشش‌های مدافعان فرهنگی مسلمان را بسیار کم‌اثر می‌کند؛ خاصه اینکه مدیریت اصلی اطلاعات نیز در دست غرب و غربی‌هاست.

٤ - رواج سطحی‌نگری فکری: آزادی بیان و طرح اندیشه‌های متضاد در شبکه‌های اجتماعی، از اهداف اولیه ایجاد چنین فضایی است؛ اما چنانچه اندیشه‌ای بدون هیچ بنیان و اساس معتبری در این فضا مطرح شود، ثمره آن انباشته‌شدن اندیشه‌های بسیاری است که توان بررسی و نقد و تحلیل همه آن‌ها از عهده مخاطبان خارج است و به این سبب، کاربران بدون بررسی و تحقیق در مبانی و زوایای پنهان اندیشه‌های نو ظهور، به سبب کثرت و رواج بی‌حدوحصر آن در شبکه‌های مجازی، از آن متأثر می‌شوند و درنتیجه، روحیه حق‌پذیری کاربران به‌ویژه جوانان، به سطحی‌نگری و مسامحه‌کاری در پذیرش اندیشه‌های نو ظهور مبدل خواهد شد.

٥ -ایجاد سردرگمی: آنگاه که کودکی را بخواهند آموزش دهند، ابتدا او را با مفاهیم ساده‌ای در حد فهم او آشنا می‌کنند. طرح مفاهیم متنوع و اندیشه‌های متضاد برای او، ثمره‌ای جز حیرت نخواهد داشت. شبکه‌های اجتماعی گرچه مولد آزادی بیان و تضارب آراست، اما انباشت اطلاعات خوب و بد، گزینش اطلاعات صحیح را دشوار کرده و طرح نامحدود و طبقه‌بندی‌نشده آن، موجب سردرگمی کسانی خواهد شد که در تحلیل افکار و اندیشه‌ها دچار ضعف هستند. از‌این‌رو ضروری است که پیش از هر چیز استفاده صحیح و طبقه‌بندی‌شده این فضا را به کاربران بیاموزیم.

۶ - گسترش اباحه‌گری عملی: حفظ حرمت قوانین اجتماعی و رعایت آموزه‌های اخلاقی، از ریشه‌ای‌ترین اصول هر فرهنگی است. بدیهی است با گسترش اباحه‌گری در شبکه‌های اجتماعی، نهایتا این روند در میزان خودداری افراد جامعه از ارتکاب اعمال غیراخلاقی و ناهنجار در فضای جامعه نیز تأثیر خواهد گذاشت. منشأ برخی از اعمال خلاف اخلاق در سطح جامعه، مباح‌شدن آن در شبکه‌های اجتماعی است.

۷ - به‌خطرافتادن حقوق مادی و معنوی مؤلفان: یکی از نگرانی‌های مؤلفان آثار علمی، ادبی یا هنری ارائه آثارشان به صورت دیجیتال است. با توجه به گسترش روزافزون سرقت داده‌های گوناگون و نرم‌افزار‌ها و نیز عدم توانایی مسئولان در برخورد با این قبیل جرائم و دشواربودن نظارت و حفاظت از داده‌ها، حقوق مادی و معنوی مؤلفان در شبکه‌های اجتماعی دوچندان به خطر خواهد افتاد؛ چراکه با توجه به قدرتمندشدن انواع ابزار‌های قفل‌شکن و نبود نظارت لازم بر شبکه‌های اجتماعی، مؤلفانی که بخواهند از منافع مادی و معنوی اثر خویش بهره ببرند، از ارائه اثرشان در قالب داده‌های الکترونیکی خودداری می‌کنند.