نمایشگاه بی‌گاه

محسن آزموده | «نمایشگاه»، چنان که از پسوند نامش بر می‌آید، یک «گاه» است، یک مکان و زمان. درباره زمان برگزاری‌اش که معمولا نیمه اردیبهشت است، بحث چندانی نیست. بحث اصلی، اما بر سر «مکان» برگزاری آن است که تقریبا همیشه بحث‌برانگیز بوده است.

از سال ١٣٦٦ تا سال ١٣٨٥ به مدت قریب به ٢٠ سال نمایشگاه کتاب در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران ضلع جنوبی بزرگراه چمران نرسیده به پارک‌وی برگزار می‌شد. بهانه‌ای برای بچه‌های جنوب شهر و میانه‌نشین تهران و صدالبته شهرستان‌ها که سالی دست‌کم یک‌بار به آن بالابالا‌ها سری بزنند و در خیابان‌های باصفا و سرسبز شمال‌شهر تهران بگردند و سیری در جهان از ما بهتران کنند.

البته از همان سال‌ها البته همیشه حرف و حدیث بود که جای نمایشگاه خوب نیست، ترافیک بزرگراه را صدچندان می‌کند، در دسترس همگان نیست، مسافرکش‌ها به بهانه نمایشگاه و به مقصد آن از جای‌جای شهر کرایه‌های دولاپهنا می‌گیرند و... این بحث‌ها ادامه داشت تا اینکه مدیریت ضربتی دولت نهم با وجود همه نقد و انتقادات، تصمیم گرفت جای نمایشگاه را عوض کند و آن را به مصلای تهران منتقل کند.

با این توجیه که این‌طور هم از بار ترافیک کاسته می‌شود، هم دسترسی (با مترو و اتوبوس) راحت‌تر می‌شود و محل نمایشگاه هم مرکز تهران می‌شود. اما مکان تازه، مشکلات تازه داشت، مثل پیاده‌روی‌های طولانی از محل ایستگاه مترو تا غرفه‌ها (منظور شبستان‌های مصلی)، به انضمام دردسر‌هایی که استفاده از فضای مسجد برای نمایشگاه به همراه داشت و دارد.

تا پایان عمر دولت دهم، اما نمایشگاه کماکان در مصلی برگزار شد تا اینکه از سال ١٣٩٥ تصمیم بر آن شد که نمایشگاه کتاب در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب باشد، جایی در جنوبی‌ترین نقطه شهر تهران جنب عوارضی تهران و قم.

محل جدید، اما مشکلات و مصیبت‌های خود را داشت. واقع‌شدن در منطقه‌ای بیابانی و باز موجب شد که کوچک‌ترین باد و بارانی بساط ناشران را به هم بریزد و کتاب‌ها خیس و خاک‌آلود شوند. بگذریم از دوری محل جدید که باعث کاهش نسبی استقبال از نمایشگاه شد. بعد از دو سال برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب، امسال بار دیگر آن را به مصلی بازگردانده‌اند، بدون اینکه اقدام خاصی در جهت رفع مصائب مذکور صورت بگیرد.

از سال آینده هم با تداخل ماه مبارک رمضان با زمان برگزاری نمایشگاه کتاب، معلوم نیست چطور می‌شود دو نمایشگاه کتاب و قرآن را با همدیگر برگزار کرد و این یعنی بار دیگر نمایشگاه کتاب، بی‌گاه می‌شود!