معضل کمبود گورستان در پایتخت

نخستین تلاش‌ها برای طراحی، اجرا و احداث آرامستانی به نام بهشت زهرا، با هدف پایان دادن به مسئله تعدد آرامگاه‌ها در سطح شهر تهران در سال ۱۳۴۵ انجام شد. در این تصمیم‌گیری‌ها که با حضور شهردار وقت تهران انجام گرفت، قطعه زمینی در مسیر تهران - قم به مساحت ۳۱۴ هکتار به این امر اختصاص یافت و برای فعالیت‌های عمرانی و فضای سبز نیز بلافاصله اقدام شد.

ابتدا مردم نسبت به دفن درگذشتگان شان در بهشت زهرا اقبال نشان نمی دادند و متوفیان همچنان در گورستان های محلی دفن می شدند. اما از سال ۴۹ بهشت زهرا شاهد اولین خاکسپاری بود. سعید خال مدیر عامل بهشت زهرا گفت: بهشت زهرا سازمانی خاص و منحصر به فرد است که تعطیل بردار نیست و از ۲۵ تیرماه سال ۴۹ تاکنون حتی یک دقیقه هم تعطیل نشده است و پرسنل شریف این سازمان همیشه در کنار شهروندان حضور داشته اند.

خال ادامه داد: در مجموعه بهشت زهرا بیش از یک میلیون و ۵۰۰ آرامگاه وجود دارد و این مجموعه بالغ بر هزار هکتار است، لذا ضروری است نسبت به بروز برخی بی اخلاقی ها نسبت به آرامگاه ها تمهیدات بیشتری اندیشیده شود. وی افزود: در حال حاضر در این مکان مقدس بیش از ۳۰ هزار سنگ قبر شهدای گرانقدر، ۴۰۰۰ شهید گمنام گلگون کفن، بیش از یک هزار سنگ قبر مربوط به هنرمندان، یک هزار سنگ قبر نام‌آوران و ۵۰۰ سنگ قبر مربوط به ورزشکاران وجود دارد.

رفع یک دغدغه چند ساله

بهشت زهرا در این نیم قرن، و در دوره های مختلف شاهد توسعه ارضی بوده است. البته هر بار وعده جانمایی مکانی جدید داده شده و در نهایت فضای جدیدی به خود بهشت زهرا افزوده شده است. یکی از مسائلی که در چند سال گذشته حواشی بسیاری ایجاد کرده، قطعه هنرمندان و مسائل پیرامون آن بوده است. قطعه هنرمندان از ابتدای شکل‌گیری در دهه ۷۰ با ظرفیت یک‌هزار قبر به صورت دوطبقه برای خاکسپاری هنرمندان کشور آماده شد و تدفین در آن تنها با مجوز معاونت هنری وزارت ارشاد و برای درگذشتگان از جامعه هنری- علمی و به صورت کاملا رایگان انجام می‌شد.

احمد مسجدجامعی عضو شوارای اسلامی شهر تهران،‌ در شورای چهارم با اشاره به تکمیل ظرفیت قطعه هنرمندان بهشت زهرا بیان کرد: این قطعه از سال های دور و از زمان آقای کرباسچی و میرسلیم راه اندازه شده بود و دارای آیین نامه هایی برای دفن مفاخر است. این قطعه که در حال حاضر پر شده است.

وی افزود: در این مورد تا کنون چند بار با مسئولین ذیربط صحبت داشته یا تذکر داده ام. خوب است شهرداری در این زمینه طرحی تدوین و یا مشکل را حل کند.

مسجد جامعی در ادامه اظهار کرد: در شورا ۳ بار این موضوع مطرح شده و امیدوارم دوستان در شهرداری تهران این موضوع را بصورت اجرایی پیاده کنند و طرحی نو دراندازند.

چند روز پیش مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) از حل مشکل ظرفیت قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) تا ۱۵ سال آینده خبر داد.

وی گفت: با اقدامات لازم و تدابیر مدیریتی صورت پذیرفته در دوره جدید مدیریت شهری و با جانمائی و احداث قبور جدید در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) با افزایش ظرفیت این قطعه، مشکل دفن در قطعه هنرمندان حداقل برای ۱۵ سال آینده مرتفع شد.

وی افزود: افزایش ظرفیت قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) در دوره جدید مدیریت شهری با هدف حل مشکل چند سال اخیر این قطعه که همواره مورد درخواست هنرمندان عزیز بوده، صورت پذیرفته و با جانمایی جدید و احداث ۶۶۰ عدد قبر جدید مشکل قطعه هنرمندان برای ۱۵ سال آینده حل شده است. وی گفت: در سال ۱۳۹۶، تعداد ۵۱ نفر از هنرمندان کشور به دیدار معبود شتافته و در قطعه ۸۸ هنرمندان به خاک سپرده شده اند و با احداث قبور ایجاد شده مشکل تاریخی این قطعه مرتفع گردیده است.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) تصریح کرد: قطعه هنرمندان در دهه ۷۰ با پیشنهاد تعدادی از هنرمندان برجسته کشور از جمله؛ عزت الله انتظامی، غلامحسین امیرخانی، محمدعلی کشاورز، زنده یاد داوود رشیدی و ایرج راد به شهرداری تهران تأسیس شد و اولین هنرمند دفن شده در این قطعه زنده یاد ملک مهرداد بهار فرزند ملک الشعرای بهار بوده و تا به امروز قریب به یک هزار نفر از هنرمندان عزیزمان در این مکان آرام گرفته اند که آخرین آن زنده یاد ناصر چشم آذر در مورخه ۱۶ اردیبهشت ماه بوده است.

ترافیک سنگین در مسیر بهشت زهرا

در برخی ایام سال بویژه روزهای منتهی به سال نو، یا پنج شنبه و جمعه ها، یکی از دغدغه های همیشگی پلیس راهور، ترافیک سنگین مسیر منتهی به بهشت زهراست.

سردار مهماندار رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: ما فقط یک آرامستان بزرگ در تهران داریم و اکثریت قریب به اتفاق متوفیان در بهشت زهرا دفن شده اند، ضمن اینکه هر سال هم بر تعداد متوفقیان افزایش می یابد، لذا هر سال افزایش مراجعه داریم و به نوعی شاهد افرایش ترافیک هستیم که نیاز به تدبیر پلیس و همراهی دیگر دستگاه های ذی ربط است.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه این است که حتی خانواده آن هایی که از سال های قبل فوت کردند معمولا آخر سال به بهشت زهرا می آیند ضمن اینکه خانواده های متوفیان جدید هم هر هفته می آیند.

سردار مهماندار اضافه کرد: در یک شهر بزرگ ۹ میلیونی، با وسعت ۷۵۰ کیلومتر مربع، می توان میزان مراجعه به یک نقطه را حدس زد که چه ترافیکی ایجاد می کند. وی گفت: پلیس راهور برای روزهای پایانی سال ۴ هزار نیرو در مسیرهای منتهی به بهشت زهرا قرار داده بود.

مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا (س) نیز با اشاره به کمبود قبر در آرامستان بهشت زهرا افزود: با تدابیر جدید مدیریت شهری تا پنج سال آینده مشکلی در این زمینه نخواهیم داشت و این امر از طریق تدابیر مدیریتی در داخل بهشت زهرا و همچنین زمین‌های خودِ آرامستان حل خواهد شد. البته به زودی ساخت آرامستان آینده شهر تهران آغاز می‌شود البته هنوز مکان آن مشخص نشده است.

خال با بیان اینکه تیم کارشناسی در حال مکان‌یابی آرامستان جدید شهر تهران است، مکانیابی آن را را پیچیده دانست و گفت: فقط می‌توانم بگویم که آرامستان جدید در اطراف تهران قرار دارد و اطراف بهشت زهرا نیست. هنوز جایش مشخص نشده است و در حال کار کارشناسی هستیم، چراکه ضوابط مکان‌یابی آرامستان به لحاظ شهرسازی، معماری، جنس خاک، دسترسی‌ها، ترافیک و وزش باد نیاز به کار کارشناسی دارد.

به نظر می رسد با توجه به اهمیت موضوع و چالش هایی که شهروندان برای مراجعه به بهشت زهرا دارند، ضروری است این امر به صورت ویژه تر دیده شود.