چرا صفحات اراذل و اوباش اینستاگرام با استقبال روبه رو می‌شود؟

وحید. م، همچنان این زمره اسم‌هایی است که این روز‌ها زیاد از او می‌شنوید. صفحات منسوب به او را در اینستاگرام ببینید. واقعا چرا باید این همه طرفدار داشته باشد؟ مگر چه کار خوبی کرده است. مگر غیر از این است که هر بار دعوایی راه می‌افتد و اراذل و اوباش در آن شرکت می‌کنند زن و بچه مردم تن و وجودشان به لرزه می‌افتد از دست کتک کاری و فحاشی‌های این افراد.

پس چرا در شبکه‌های اجتماعی با استقبال روبه رو هستند؟ آیا آدم کشی وحید مرادی بس نبود؟ آیا آدم کشی‌های دیگر اراذل کافی نیست. برای نمونه از کسی می‌گوییم که هفت نفر را کشته است. بریده خبری که در پاراگراف زیر آمده را بخوانید:

«یک قاتل که با سلاح مدرن و با خونسردی به جنایات مسلحانه‌ای دست زده است با سکوت خود در بازجویی‌های قضایی و پلیسی خود را بی گناه می‌داند. این جوان ششلول بند در حالی ادعای بی گناهی می‌کند که تجسس‌های اطلاعاتی پلیس و تحقیق از شاهد یک جنایت، او را قاتل شناخته است. بنابر این گزارش نیمه شب سه شنبه ۲۳ فروردین ماه سال ۸۴، یک مامور پلیس موتورسوار در منطقه استحفاظی کلانتری ۱۴۵ ونک از ناحیه پیشانی هدف یک گلوله قرار گرفته و به شهادت رسیده است.»

این متن را از جراید سال‌ها پیش انتخاب کردیم. قاتلی که در این متن از او صحبت شده است هنوز هم در زندان رجایی شهر به سر. می‌برد و نکته جالب در مورد او این است که اسمش لرزه به تن زندانیان می‌اندازد. تنها این مورد نیست و از این دست زندانی‌ها در زندان رجایی شهر کرج کم وجود ندارد. آن‌ها خطرناکند و با این وجود حمایت مردمی را دارند که در شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها ایول می‌گویند.

در همین اینستاگرامی که بیش از هفت میلیون ایرانی وجود دارد شما صفحاتی را می‌بینید که مردم برای همه شان سر و دست می‌شکنند.

بزن بهادر‌های قلابی

با خانم تارا خسروی، دکتر روانشناس بالینی در این مورد صحبت کردیم و او مدعی شد اتفاقا بیشتر این افراد خطرناک نیستند و فقط در فضای مجازی برای هم رجز خوانی می‌کنند. در ادامه گفت و گوی ما را با خانم خسروی می‌خوانید تا از راز پشت پرده فالوئر‌های بالایی که صفحات منسوب به گنده لات‌ها دارد سر در بیاورید.»

نظرتان در مورد شرارت‌های سریالی گنده لات‌ها در فضای مجازی و به خصوص اینستاگرام که عمومی‌تر است، چیست؟

چند وقت پیش در اینستاگرام چندین صفحه به نام گنده لات‌های ایران دیدم که افرادی را نشان می‌داد در حال نمایش ادبیات لاتی و رجز خوانی برای رقبا بودند. اصولا آنها، چون به دنبال دیده شدن، ابراز وجود و تشویق مخاطبین هستند در فضای جامعه کمتر امکان دیده شدن و معروف شدن دارند؛ وارد فضای مجازی می‌شوند به دلیل تعداد بیشتر مخاطبین راحت‌تر پیام خود را منتقل می‌کنند.»

عجیب است که بخشی از مردم هم خیلی دوستشان دارند و فالوشان می‌کنند؟

بله، قطعا برای مردم افرادی با اعتماد به نفس کاذب و نمایش قدرت که از دید آن‌ها تفریح بدون خطر محسوب می‌شود جذاب است. فضای مجازی بزرگترین تفریح مردم ایران است. جامعه ما محدودیت‌های بسیاری در زمینه ایجاد فضای شاد و امن دارد. زمانی که ما نتوانیم این فضا را تامین کنیم مردم هم مخاطب هر محتوایی که موجب شادی و هیجان در فضای مجازی ست خواهند شد.»

حالا چرا گنده لات‌ها را فالو می‌کنند؟

هر انسانی نیاز به ابراز وجود، دیده شدن و تایید شدن توسط دیگران را دارد. وقتی جامعه تمایل دارد افراد را فقط به سمت دلخواهش سوق بدهد و غیر آن را محدود می‌کند احساس نادیده گرفته شدن و مهم نبودن را به افراد منتقل می‌کند. در چنین شرایطی بی اعتمادی نسبت به قوانین شکل می‌گیرد و افرادی که قانونمند نیستند و ضد ارزش‌ها عمل می‌کنند هم تبدیل به قهرمان می‌شوند. در واقع ما با افزایش قوانین و ایجاد محدودیت بیشتر فقط مجرمین بیشتری را به جامعه تحمیل می‌کنیم.»

و چاره‌ای هم هست؟

جامعه‌ای که انسجامش را از دست داده باید تلاش کند بازگردد. مسئولانی که الان دارند قانون گذاری می‌کنند به شدت بانیاز مردم فاصله دارند، این کاملا واضح است که انگار آن‌ها دارند برای یک جامعه دیگر حکومت می‌کنند و مردم هم این سمت داستان، یک چیز‌های دیگری را نیاز دارند. این نیاز‌ها و قوانینی که در جامعه ما وجود دارد اصلا پاسخگوی نیاز‌ها نیست.»

نمی‌شود مردم را در قبال رسیدن این افراد به این جایگاه مقصر دانست؟

اصلا نمی‌توانیم بگوییم که صددرصد مردم در قبال این مسئله مسئولند. افرادی مسئولند که تولید محتوا می‌کنند. مردم را شما باید خوراک بدهی. آن‌ها مصرف کننده اند، یعنی ما نمی‌توانیم از عامه مردم انتظار داشته باشیم که شما درست رفتار کنید. ما چه کردیم که آن‌ها درست رفتار کنند. ما چه آموزشی در خصوص فرهنگ استفاده از فضای مجازی ارائه کرده ایم؟

ما همیشه دنبال درمان هستیم تا پیشگیری از بحران. من که به عنوان یک کارشناس اینجا نشسته ام چقدر دستم باز است و چقدر از حقیقتی که نشان خواهم داد قرار است استقبال شود. ما داریم یک فروپاشی اخلاقی را در جامعه مان تجربه می‌کنیم. حالا چرا این اتفاق در حال رخ دادن است؟ خیلی واضح است، به خاطر اینکه با فشار و اجبار و فیلتر نمی‌توانیم مردم را به سمت دلخواه سوق بدهیم.»

آیا واقعا این افراد خطرناکند؟

این افراد به صورت بالقوه خطرناک نیستند، چون بیشتر به دنبال دیده شدن هستند. اما دارند فرهنگ لاتی را باز تولید می‌کنند که این خطرناک است. این رفتار‌ها به متن جامعه کشیده می‌شود و دیگر قابل کنترل نخواهد بود.

منبع: روزنامه هفت صبح