شاخص آلایندگی هوا به اضطرار نمی‌رسد

حمیده امینی فرد | با تداوم شرایط پایدار جوی و آسمان غبارآلود تهران از سه‌شنبه هفته گذشته تاکنون، همچنان تنفس در هوای پایتخت برای گروه‌های حساس، خطرناک اعلام می‌شود. شاخص‌ها با نشان دادن عدد ۱۲۱، دیروز را یک روز ناسالم برای تهران‌نشین‌ها رقم زدند تا امروز هم با چند درجه افزایش نسبی آلایندگی‌ها، همچنان شرایط ناسالم در تهران باقی بماند.

سازمان هواشناسی بر اساس پیش‌بینی‌ها، پایداری این هوا را تا پایان همین هفته اعلام کرده است، اما ظاهراً قرار نیست در شهر تهران و برخی شهرستان‌های دیگر از جمله، فیروزکوه، دماوند و شمیرانات، شاخص آلایندگی‌ها به عدد ۱۵۰ رسیده و شرایط تردد در هوای شهر را برای همه مردم سخت‌تر کند. این درحالی است که وضعیت آلایندگی هوا در جنوب شهر تهران کاملاً برعکس است.

جنوب و جنوب شرقی شرایط آلاینده‌تری دارند و همین مسأله موجب شده تا مدارس شهر‌های پیشوا و ورامین برای دومین روز پیاپی تعطیل شود. بنا به گفته بابایی، مدیر روابط عمومی استانداری تهران، شاخص آلایندگی در دو شهر پیشوا و ورامین طی ۴۸ ساعت به عدد بالای ۱۵۰ رسیده و تا امروز هم این روند با چند درجه افزایش ادامه می‌یابد.

او می‌گوید که در شهر تهران با توجه به اندازه‌گیری شاخص‌ها، احتمال تعطیلی مدارس تقریباً منتفی است، اما تداوم این وضعیت، امروز (دوشنبه) را هم به یک روز ناسالم برای گروه‌های حساس در اغلب مناطق تهران تبدیل کرده است.

از دیروز مصوبات کمیته اضطرار آلودگی هوا در تهران درحال اجراست، قیمت بلیت حمل‌ونقل نیم بها شده، عوارض ورود به طرح ترافیک و محدوده کنترل آلودگی هوا ۵۰ درصد افزایش یافته و تردد شبانه کامیون‌ها ممنوع شده است.

شهروندان این روز‌ها یک شهر دودآلود و بسیار آلوده را تجربه می‌کنند، این درحالی است که بنا به‌گفته محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران، ما نسبت به سال‌های گذشته، به مراتب وضعیت بهتری داریم. چرا که به گفته او در چند سال اخیر، چند اقدام مهم از جمله بهبود کیفیت سوخت بویژه گازوئیل، ارتقای استاندارد خودرو‌های تولیدی از یورو ۲ به یورو ۴ و ۵، الزام به داشتن معاینه فنی و توقف شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری موجب شده تا ما در این سال‌ها هرگز به عدد اضطرار نرسیم.

او با مقایسه سال ۹۷ با ۹۸ طی یک مدت مشابه می‌گوید: «ما از ابتدای امسال تاکنون ۲۵ روز پاک، ۱۷۷ روز سالم، ۳۳ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه داشته‌ایم که نسبت به سال گذشته با وجود افزایش روز‌های پاک، اما با افزایش روز‌های ناسالم هم مواجه شدیم. ما در سال ۹۷، ۱۳ روز پاک، ۱۹۵ روز سالم، ۲۸ روز ناسالم داشته‌ایم که روز ناسالم برای همه افراد صفر بوده است.»

او با بیان اینکه شهرستان‌های جنوب و جنوب شرقی تهران هوای آلوده تری را پشت سر می‌گذارند، می‌گوید: پاکدشت با ۱۵۱، باقرشهر با ۱۵۲، پیشوا با ۱۶۲ و ورامین با ۱۵۳ دیروز آلوده‌ترین شهر‌های استان بودند.

براساس پیش‌بینی هواشناسی، از چهارشنبه کیفیت هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار می‌گیرد که با توجه به این تداوم و پایداری، وضعیت اضطراری تلقی می‌شود و این به علت تداوم وضعیت است نه شاخص‌های آلایندگی! امروز (دوشنبه) نسبت به دیروز آلوده‌تر است، اما ما بعید می‌دانیم که وضعیت به مرحله اضطرار برسد.

البته آلودگی هوا، پیامد وارونگی هواست و این اتفاق در همه شهر‌های بزرگ دنیا با حمل و نقل پیشرفته هم طبیعی است و تنها راه حل، کاهش آلودگی هواست تا این وارونگی تأثیرش کمرنگ شود.

رستگاری درباره تأثیر طرح جدید ترافیک بر کاهش آلایندگی هم این‌طور توضیح می‌دهد: طرح کاهش بیشتر مبنای ترافیکی دارد و در شورای ترافیک هم مصوب شده وگرنه در کارگروه کاهش آلایندگی هم مطرح می‌شد، اما نمی‌توان گفت: بر آلودگی هوا تأثیر دارد یا ندارد. بنابراین، این موضوع نیاز به بررسی بیشتری دارد. در مقابل اما، معاون حمل‌و‌نقل ترافیک معتقد است که طرح جدید مانع از تشدید آلودگی هوا شده است.

محسن پورسید آقایی می‌گوید: خوشبختانه اجرای طرح‌هایی مانند طرح کاهش و طرح ایجاد محدوده کنترل آلودگی، زمینه ساز کاهش تولید آلاینده‌ها بوده و باعث شد که شرایط آلودگی هوا به وضعیت هشدار و ناسالم برای همه گروه‌ها نرسد.

معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری تهران با بیان اینکه وضعیت آلودگی هوا در سال‌جاری را باید با سال ۹۶ مقایسه کنیم چرا که در سال ۹۷ در پی اجرای طرح‌های مختلف مانند طرح ترافیک و طرح کاهش و وضعیت جوی بهتر، شاهد بهبود کیفیت هوا بودیم، می‌افزاید: کیفیت هوا در پاییز امسال در مقایسه با سال ۹۶، شرایط بسیار بهتری دارد و باید دقت داشته باشیم که در فرآیند آلودگی هوا دو عامل تولید آلودگی و شرایط جوی به طور توأمان تأثیرگذار هستند و بالطبع هرچقدر بتوانیم از تولید آلودگی بکاهیم، با تغییر شرایط جوی هوا سریعتر بهبود می‌یابد.

وی با بیان اینکه اگر شرایط سکون هوای هفته گذشته در سال ۹۶ رخ می‌داد باید در این هفته کل شهر تعطیل می‌شد، می‌گوید: این نشان می‌دهد که طرح‌های ترافیکی نقش زیادی در کاهش میزان تولید ذرات آلاینده داشته است.

تهران درحال حاضر در شرایط وارونگی هوا قرار دارد. کارشناسان معمولاً امداد‌های جوی و بارش باران و وزش باد را راه حل اصلی می‌دانند، اما کاهش ترافیک خودرو‌ها و جلوگیری از تردد خودرو‌های دودزا هم می‌تواند کمک‌کننده باشد، با این‌همه علی‌رغم ممنوعیت تردد، آن‌ها بازهم براحتی در سطح شهر درحال تولید دود هستند.

مشاور معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران با اشاره به مصوبه ممنوعیت تردد کامیون‌ها کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران، به ایسنا می‌گوید: سال‌هاست که استفاده از شیوه‌های سنتی کنترل خودرو‌های متخلف همچون برقراری ایست بازرسی، کمین کردن، کنترل دستی مدارک و... منسوخ شده و با توجه به حجم خودرو‌ها و تأثیری که آلایندگی آن‌ها بر سلامتی شهروندان دارد، ضروری است که از شیوه‌های کنترلی مکانیزه و زیرساختی به نفع سلامتی مردم شهر استفاده شود.

به‌گفته علی پیرحسینلو، با اینکه هم‌اکنون همه مبادی ورودی و خروجی تهران زیر چتر نظارت دوربین‌ها هستند و زیرساخت‌های کاملی وجود دارد، اما نمی‌توان از این ظرفیت برای نجات مردم از بحران آلودگی هوا استفاده کرد چرا که متأسفانه پلیس راهور ناجا همکاری لازم را ندارد.

با وجود گذشت یک سال متأسفانه هنوز کد تخلف و امکان جریمه برای اکثر این دوربین‌ها از سوی پلیس راهور فعال نشده و امکان استعلام VIN خودرو‌ها نیز در اختیار شهرداری قرار نگرفته است تا ما بتوانیم به تفکیک نوع خودرو نسبت به شناسایی موارد سنگین، فرسوده و آلاینده اقدام کنیم؛ بنابراین به‌دلیل عدم دسترسی به اطلاعات خودرو نمی‌توان نوع خودرو را تشخیص داد و همچنین به علت تعریف نشدن کد جریمه، امکان اعمال قانون و اجرای مکانیزه مصوبه کارگروه به منظور بازدارندگی هم وجود ندارد.

منبع: روزنامه ایران