بورس؛ شغل پساکرونایی؟

زهره افشار | کرونا تا الان ۲۵ درصد اصناف را واداشته تا شغل خود را تغییر دهند. این وضعیت تقریباً در همه استان‌های کشور مشترک است. اولین قربانیان صنفی کرونا مشاغلی هستند که با جمعیت و مجالس و مراسم سر و کار دارند. از جمله تالارداران، رستوران‌داران و اصناف خرد بخش گردشگری که حالا بیم تعطیلی کامل‌شان می‌رود.

«سعید ممبینی»، رئیس اتاق اصناف خوزستان گفت: اصناف خوزستان شرایط خاص خودشان را دارند از یک سو این استان در هفته‌های متوالی در وضعیت قرمز کرونایی بوده که عملاً کار اصناف را حتی در بهترین خیابان‌های اهواز با محدودیت‌های بیشتری روبه‌رو کرده بود و از سوی دیگر در دو سه هفته اخیر با مشکل دمای بالای ۵۰ درجه در خوزستان روبه‌رو بودیم که شرایط کسب و کار را به مراتب خراب‌تر از قبل کرده بود و نوسان برق بسیاری از دستگا‌های سرمایشی اصناف را دچار مشکل کرد.

ممبینی که ریاست اتاق اصناف ایران را هم برعهده دارد درباره وضعیت کلی اصناف در شرایط کرونا در همه استان‌های کشور گفت: در کشور ما رکود ۲ ساله اصناف که از قبل کرونا بوده در کنار تورم بالا و افزایش نرخ ارز به‌دلیل تحریم‌ها مشکل اصناف را دوچندان کرده است.

همه کشور‌ها برای حمایت از اصناف راهکار‌هایی را در دستور کار خود قرار داده‌اند و کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، ولی شرایط اقتصادی کشور این حمایت‌ها را به استمهال وام‌های قبلی و اعطای تسهیلات با اولویت اصناف دارای کارگر بیشتر محدود کرده که هم اصناف استقبال نکرده‌اند و هم این مسأله در پیچ و خم بوروکراسی اداری گرفتار شده است و خلاصه اینکه چاره‌ساز نبوده است.

وی افزود: به هرجهت برخی از مشاغل مانند تالارها، رستوران‌ها، هتل‌ها مشاغل خرد حوزه گردشگری نه تنها در حال حاضر به‌طور کامل فعال نشده‌اند بلکه دیگر سبک زندگی مردم به‌دلیل کرونا و مسائل اقتصادی تغییر کرده و حتی اگر رستوران‌ها صد درصد پروتکل‌ها را هم رعایت کنند بازهم مردم تمایل زیادی برای رفتن به رستوران نخواهند داشت و این زنگ خطری برای تعطیلی کامل این مشاغل است که باید ریشه‌یابی و فکر اساسی برای آن شود.

ممبینی گفت: برخی مشاغل مانند گلفروشی‌ها، عکاس‌ها و فیلمبردار‌ها مجالس عروسی و آرایشگاه‌ها ارتباط مستقیم با برگزاری جشن‌ها در تالار‌ها یا خانه‌ها داشته‌اند و به نظر می‌رسد سرپا نگهداشتن صاحبان این مشاغل باید در اولویت قرار بگیرد.

رئیس اتاق اصناف ایران خاطرنشان کرد: در این راستا، اتاق اصناف پیشنهاد‌هایی به دولت ارائه کرده است که مهم‌ترین آن اعطای تسهیلات کم بهره بلندمدت است.

وی تأکید کرد: بررسی آماری ما نشان می‌دهد حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد اصناف به‌دلیل کرونا در آستانه تعطیلی یا تغییر شغل هستند. وی همچنین در خصوص رونق برخی کسب و کار‌ها مانند سوپرمارکت‌ها و لوازم خانگی یا فروشندگان قطعات خودرو گفت: شاید در وهله اول به نظر برسد این شغل‌ها رونق دارند، ولی واقعیت این است که با افزایش نرخ ارز، تأمین اجناس داخل این مغازه‌ها هم با مشکلاتی رو‌به‌رو شده است.

مشاغل در حال انقراض
«عباس رمدانی»، رئیس اتاق اصناف مازندران نیز گفت: به‌دنبال شیوع ویروس کرونا برخی اصناف پرریسک مانند سالن‌داران، رستوران‌داران، آرایشگران، قهوه‌خانه‌داران چند ماه متوالی تعطیل بودند و برخی نیز مانند سالن‌داران کماکان تعطیل هستند که این مسأله ضرر جبران‌ناپذیری به آن‌ها وارد کرده است. در همین حال بیشتر این مشاغل در واحد‌هایی کار می‌کردند که اجاره‌ای است و این مسأله فشار مضاعفی به آن‌ها وارد می‌کند.

وی تأکید کرد: در استان مازندران حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد شاغلان در این رسته‌های شغلی یا کار خود را رها کرده‌اند یا مجبور شده‌اند کار خود را تغییر دهند و به سراغ کار‌های خدماتی یا بورس بروند. بسیاری از اصناف با فروش مغازه و اجناس داخل آن یا توجه به تعطیلی کامل‌شان، این روز‌ها در بورس فعالند تا شاید جبران بی‌رونقی و زیان‌های گذشته را بکنند. در این میان، وضعیت آرایشگر‌ها بدتر است.

بسیاری از آرایشگر‌ها در مراجعه به اتاق اصناف می‌گویند که درآمدشان نسبت به روز‌های قبل از کرونا تا ۷۵ درصد کاهش یافته و دیگر هرخانه برای خود یک آرایشگر دارد که کار پیرایش موی اهل خانه را انجام می‌دهد.

از سوی دیگر بسیاری از تولیدی‌ها به‌دلیل افزایش کمبود مواد اولیه در آستانه تعطیلی هستند و مجبور شده‌اند بسیاری از کارگران خود را تعدیل کنند که به‌دلیل نبود فرصت شغلی این کارگران اخراجی هم به سمت کار‌هایی مانند پیک موتوری رفته‌اند تا بالاخره نان خانواده را در بیاورند.

وی تصریح کرد: البته اتاق اصناف مازندران تا جایی که توانسته با مالکان واحد‌های تجاری برای بخشیدن اجاره رایزنی کرده است، ولی متأسفانه مشکل اینجاست که نمی‌دانیم چه زمانی قرار است بساط کرونا جمع شود ۶ ماه ۹ ماه یا حتی یکسال دیگر!

رمدانی گفت: مشکل دیگر این است که از قبل از کرونا هم برخی از صنوف از بیمه کردن کارگران خود طفره می‌رفتند که الان درد سرساز شده و این مشکلی است که ما فرضاً در رسته موبایل‌فروشان داریم. این رسته شغلی دختران و پسران جوان را با حقوق اندک و بدون بیمه به کار گرفته و الان ما اهرم قانونی برای پشتیبانی از آن‌ها نداریم.

وی همچنین در خصوص آخرین وضعیت اعطای تسهیلات کرونایی به اصناف و مشاغل آسیب‌دیده استان مازندران گفت: تاکنون این تسهیلات یا به کلی محقق نشده است یا به سختی به دست عده‌ای محدود رسیده است.

وی تأکید کرد: به نظر می‌رسد برای اجرایی کردن این طرح باید کار کارشناسی بیشتری صورت می‌گرفت. به‌عنوان مثال استان مازندران، قطب کشاورزی است ومتأسفانه مشاغل کشاورزی در این طرح دیده نشده است.

از سوی دیگر، برای برخورداری از شرایط بهره‌مندی از تسهیلات، قوانین و پیچ و خم‌های فراوانی نیز وجود دارد که عملاً خیلی از فعالان صنفی شاغل در ۱۳ رسته اعلامی، مشمول دریافت تسهیلات نمی‌شوند و شاید بتوان گفت: تاکنون تنها ۱۰ درصد از فعالان صنفی متضرر شده توانسته‌اند این تسهیلات را دریافت کنند. به گفته وی در حال حاضر اتاق اصناف مازندران ۱۵۰ عضو دارد که با مجوز مشغول فعالیت هستند.

منبع: روزنامه ایران