داستان تولد فیسبوک؛ محبوب‌ترین شبکه اجتماعی جهان!

فیسبوک یک شبکه اجتماعی آمریکایی گسترده و بخشی از شرکتی به نام متا محسوب می‌شود که آن هم تا سال ۲۰۲۱ فیسبوک نام داشت. این پلتفرم آنلاین بزرگ محبوب‌ترین شبکه اجتماعی جهان محسوب می‌شود. در این مطلب قصد داریم مهم‌ترین رویدادهای تاریخچه فیسبوک را بیان کنیم تا ببینیم این پلتفرم چگونه توانسته است به چنین محبوبیتی دست یابد.

شرکت مالک این شبکه اجتماعی بزرگ، یعنی متای کنونی و فیسبوک سابق همچنین مالک واتس‌اپ و اینستاگرام، دو غول دیگر در حوزه شبکه اجتماعی است. مجموع تعداد این سه شبکه اجتماعی در سال ۲۰۲۳، ۳.۷ میلیارد نفر اعلام شده که در حدود ۴۷ درصد جمعیت جهان است؛ به عبارت دیگر تقریباً نیمی از جمعیت جهان کاربران شبکه‌های اجتماعی متعلق به متا هستند!

فیسبوک ۲ میلیارد نفر کاربر روزانه و ۱.۹۸۳ میلیارد نفر کاربر مخاطب تبلیغات دارد که ۶۶.۹ درصد از کل کاربران آن را تشکیل می‌دهند. تعداد کاربران این شبکه اجتماعی با رشد فزاینده‌ای درحال افزایش است. تعداد کاربران فیسبوک از اکتبر ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۲ (سه ماه) بیش از ۵ میلیون نفر و از ژانویه ۲۰۲۲ تا ژانویه ۲۰۲۳ (۱۲ ماه) بیش از ۵۱ میلیون نفر افزایش داشته. درآمد خالص اپلیکیشن فیسبوک در سال ۲۰۲۲ معادل ۲۳.۱ میلیارد دلار بوده و این اپلیکیشن بیش از ۵ میلیارد مرتبه دانلود شده است.

لوگوی فیسبوک

لوگوی فیسبوک از ابتدا تاکنون چندین بار تغییر کرده است؛ اما در هر بازطراحی تغییر مهم و شاخصی در لوگو ندیده‌ایم و شکل اصلی آن حفظ شده است (فیسبوک ابتدا فیس‌مش نام داشت و به همین دلیل در تصویر بالا در نخستین لوگو که در سال ۲۰۰۳ طراحی شده است، کلمه facemesh دیده می‌شود). نخستین لوگوی فیسبوک توسط اندرو مک‌کالوم، یکی از همکلاسی‌های مارک زاکربرگ و یکی از بنیان‌گذاران فیسبوک طراحی شد. لوگوی فیسبوک از ابتدای طراحی خود تاکنون چهار بار در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ بازطراحی شده است و در تمام آن‌ها نام facebook به‌چشم می‌خورد.

آیکون رسمی فیسبوک که برای نخستین‌بار در سال ۲۰۰۵ طراحی شد، از ابتدا تاکنون چهار بار در سال‌های ۲۰۰۹، ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۹ بازطراحی شده است؛ اما تمام آن‌ها یک نقطه مشترک دارند و آن هم حرف f در میان آیکون است.

تمام لوگوها (به‌غیر‌از نخستین لوگوی طراحی‌شده در سال ۲۰۰۳) و تمام آیکون‌ها رنگ آبی دارند که معمولاً در لوگوهای شرکت‌های فعال در حوزه فناوری دیده می‌شود.

داستان تولد فیسبوک

این شبکه اجتماعی در سال ۲۰۰۴ توسط مارک زاکربرگ، ادواردو ساورین، داستین موسکوویتز و کریس هیوز که همگی در آن زمان دانشجوی دانشگاه هاروارد بودند، راه‌اندازی شد؛ اما مارک زاکربرگ مهم‌ترین قدم را در این مسیر برداشت.

او که در ۱۱ سالگی فراگیری برنامه‌نویسی را شروع کرد و در ۱۲ سالگی موفق شد یک شبکه کامپیوتری چت به نام Zucknet (زاک نت) ایجاد کند که اعضای خانه با استفاده از آن با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند. درضمن پدرش که مطب دندانپزشکی داشت نیز زمانی که نوبت بیماران می‌شد، بدون اینکه آن‌ها را صدا بزند، از طریق این شبکه به آن‌ها اطلاع می‌داد.

زاکربرگ در برنامه‌نویسی پیشرفت بسیار خوبی داشت و کار به‌جایی رسید که پیشنهادهای خوبی از دو غول بزرگ فناوری، یعنی مایکروسافت و AOL دریافت کرد؛ اما این دو پیشنهاد را نپذیرفت و تصمیم به ادامه تحصیل در دانشگاه هاروارد گرفت.

او در سال ۲۰۰۳ وب‌سایتی به نام فیس‌مش (facemesh) راه‌اندازی کرد که با هدف قضاوت دانشجویان دانشگاه هاروارد در مورد میزان جذابیت یکدیگر ایجاد شده بود. این وب‌سایت موفقیت بسیار خوبی به‌دست آورد و تصاویر بارگذاری‌شده روی آن تنها در عرض چند ساعت ۲۲ هزار بار دیده شد؛ اما به‌دلیل اینکه زاکربرگ قوانین دانشگاه در مورد استفاده از منابع برای ایجاد وب‌سایت خود را نقض کرده بود، فیس‌مش تنها دو روز پس از راه‌اندازی متوقف شد. این اتفاق شکایت ۴۵۰ کاربر را به‌دنبال داشت و آن‌ها ۲۲ هزار بار علیه توقف فعالیت فیس‌مش رأی دادند.

چنین موفقیتی باعث تشویق زاکربرگ شد و او در سال ۲۰۰۴ آدرس http://www.thefacebook.com را ثبت نمود و با کمک ادواردو ساورین، داستین موسکوویتز و کریس هیوز شبکه اجتماعی جدیدی را در فوریه ۲۰۰۴ روی آن راه‌اندازی کرد. البته در سال ۲۰۰۵ حرف تعریف «the» از نام فیسبوک حذف شد. در ابتدا ورود به فیسبوک تنها با آدرس ایمیل دانشگاه هاروارد امکان‌پذیر بود و در نخستین ماه راه‌اندازی آن، ۵۰ درصد دانشجویان این دانشگاه عضو آن شدند.

کاربران این شبکه اجتماعی می‌توانستند پس از ورود به آن تصاویرشان و اطلاعات شخصی در مورد زندگی‌شان مثل زمان‌بندی کلاس‌های خود را پست کنند. درکل کاربران فیسبوک می‌توانستند با بارگذاری یک تصویر علایق خود را به دیگران نشان دهند و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

تاریخچه فیسبوک

در ادامه مهم‌ترین رویدادهای تاریخچه فیسبوک بیان می‌کنیم تا ببینیم این شرکت چگونه توانسته است به موفقیت کنونی خود دست یابد.

۲۰۰۴: افزایش محبوبیت فیسبوک

محبوبیت فیسبوک در مدت کوتاهی افزایش یافت و عضویت در آن تقریباً برای تمام دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا و کانادا امکان‌پذیر شد. در ژوئن ۲۰۰۴ بیش از ۲۵۰ هزار دانشجو از ۳۴ دانشگاه عضو فیسبوک بودند.

ایجاد قابلیت دیوار (Wall)

ایجاد این قابلیت که رویداد مهمی در حوزه شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شود، این امکان را برای کاربران فیسبوک فراهم کرد که پیام‌های متنی، ویدیوها و سایر محتواهای دیجیتالی را در یک فضای مجازی ارسال کنند و آن‌ها را به عموم کاربران نمایش دهند.

رسیدن تعداد کاربران به یک میلیون نفر

در پایان سال ۲۰۰۴ تعداد کاربران فعال فیسبوک به یک میلیون نفر رسید و پس از شبکه اجتماعی مای اسپیس (My space) با ۵ میلیون نفر کاربر که نخستین شبکه اجتماعی محبوب بود، جایگاه دوم را از آن خود کرد.

نخستین سرمایه‌گذاری در فیسبوک

پیتر تیل، نخستین سرمایه‌گذار حرفه‌ای در فیسبوک که در سال ۲۰۰۴ عضو هیئت‌مدیره شرکت فیسبوک بود، در آن ۵۰۰ هزار دلار سرمایه‌گذاری کرد.

۲۰۰۵: جذب سرمایه بیشتر

فیسبوک در این سال موفق به جذب سرمایه ۱۲.۷ میلیون دلاری از شرکت سرمایه‌گذاری اکسس پارتنرز و سرمایه 1 میلیون دلاری از جیم بریر، سرمایه‌گذار خطرپذیر شد.

معرفی قابلیت تگ کردن (Tagging)

قابلیت تگ کردن که در اینستاگرام نیز وجود دارد، در سال ۲۰۰۵ در فیسبوک معرفی شد. کاربران با استفاده از این قابلیت می‌توانستند افراد حاضر در تصاویر ارسالی خود را با آیدی آن‌ها معرفی کنند. درضمن در این سال ارسال نامحدود تصاویر در فیسبوک و همچنین عضویت دانشجویان خارج از خاک آمریکا در این شبکه اجتماعی نیز امکان‌پذیر شد و تعداد کاربران ماهانه فعال آن به ۶ میلیون نفر رسید.

۲۰۰۶: امکان‌پذیر‌شدن عضویت عموم افراد در فیسبوک

در سپتامبر این سال فیسبوک عضویت تمام افراد بالای ۱۳ سال با آدرس ایمیل معتبر در شبکه اجتماعی خود را امکان‌پذیر کرد. به همین دلیل تبلیغ‌کنندگان دیگر می‌توانستند با افراد بیشتر و گروه‌های اجتماعی متنوع‌تری در ارتباط باشند؛ مثلاً در همان سال پروکتر اند گمبل، شرکت تولیدکننده کالاهای مصرفی، موفق شد با تبلیغ خمیردندان سفیدکننده خود در فیسبوک ۱۴ هزار مشتری جذب کند.

معرفی قابلیت New Feed

کاربران فیسبوک با استفاده از این قابلیت می‌توانستند از جدیدترین تغییرات پیج (صفحه) دوستان خود مطلع شوند.

انتشار واسط برنامه‌نویسی کاربردی

فیسبوک در سال ۲۰۰۶ این اقدام را در راستای تشویق توسعه‌دهندگان نرم‌افزار برای استفاده از سرویس خود انجام داد. برنامه‌نویسان با این واسطه برنامه‌نویسی می‌توانستند نرم‌افزارهایی ایجاد کنند که کاربران فیسبوک بتوانند مستقیماً از طریق این شبکه اجتماعی از آن‌ها استفاده کنند.

رسیدن تعداد کاربران به ۱۲ میلیون نفر

در دسامبر ۲۰۰۶ کاربران فیسبوک ۱۲ میلیون نفر شدند و این تعداد در سال ۲۰۰۷ ابتدا به ۲۰ میلیون، سپس به ۳۰ میلیون و در انتهای سال به ۵۰ میلیون نفر رسید.

۲۰۰۷: راه‌اندازی فروشگاه

با راه‌اندازی این فروشگاه کاربران می‌توانستند با ارسال آگهی‌های طبقه‌بندی‌شده کالاها و خدمات خود را به مردم عرضه کنند.

راه‌اندازی پلتفرم توسعه‌دهندگان فیسبوک

با راه‌اندازی این پلتفرم، توسعه‌دهندگان اپلیکیشن و بازی می‌توانستند نرم‌افزارهای قابل ادغام با فیسبوک را طراحی و ایجاد کنند.

راه‌اندازی صفحات تجاری یا بیزینس (Pages for Businesses)

فیسبوک این اقدام را با هدف جذب صاحبان کسب‌وکار به شبکه اجتماعی خود انجام داد و در پایان سال ۲۰۰۷ بیش از ۱۰۰ هزار شرکت عضو فیسبوک شدند.

راه‌اندازی سرویس Beacon

این سرویس بخشی از سیستم تبلیغاتی فیسبوک بود که داده‌ها را از وب‌سایت‌های خارجی وارد شبکه اجتماعی می‌کرد تا بستر تبلیغات هدفمند فراهم شود و کاربران فیسبوک بتوانند فعالیت‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این سرویس که اطلاعات مربوط به فعالیت‌های کاربران را بدون اجازه آن‌ها در سایت‌های خارجی منتشر می‌کرد، نگرانی‌های گسترده کاربران را به‌دنبال داشت و حتی باعث ایجاد یک پرونده حقوقی علیه فیسبوک شد. فعالیت Beacon تنها دو سال پس از ایجاد آن، یعنی در سال ۲۰۰۹ متوقف شد.

راه‌اندازی وب‌سایت موبایل

فیسبوک برای دسترسی راحت‌تر کاربران موبایل به پلتفرم خود، وب‌سایت موبایل خود را راه‌اندازی کرد که در آن امکان بارگذاری تصاویر در فیسبوک و ارسال یادداشت به فیسبوک از طریق SMS و MMS و همچنین دریافت پیام‌های جدید فیسبوک از طریق SMS امکان‌پذیر شد.

۲۰۰۸: پیشی‌گرفتن از شبکه‌های اجتماعی محبوب آن زمان

در این سال فیسبوک از مای اسپیس که در آن زمان بیشترین میزان بازدید را داشت، پیشی گرفت و با معرفی قابلیت Live Feed گوی سبقت را از توییتر که در آن زمان محبوبیتش درحال رشد بود نیز ربود؛ Live Feed به کاربران اجازه می‌داد ویدیویی از خود را روی شبکه اجتماعی استریم کنند.

درضمن نسخه‌ای از ویدیوی استریم‌شده روی پروفایل یا پیج (صفحه) کاربر قرار می‌گرفت تا دوستان او بتوانند بعداً آن را دوباره مشاهده کنند. توییتر نیز در آن زمان قابلیت مشابهی داشت که با استفاده از آن پست‌های توییتر دائماً به‌روزرسانی می‌شدند؛ مثلاً زمانی که پست‌های این شبکه اجتماعی در یک محیط اداری نمایش داده می‌شد، پست‌ها دائماً به‌روز می‌شدند تا کارمندان شرکت از علایق مشتریان خود مطلع شوند.

راه‌اندازی دفتر مرکزی در ایالت کالیفرنیا

فیسبوک دفتر مرکزی خود را سال ۲۰۰۸ در شهر دابلین، این ایالت را راه‌اندازی کرد.

تبدیل‌شدن به یک ابزار سیاسی قوی در انتخابات

در انتخابات ۲۰۰۸ آمریکا بیش از ۱۰۰۰ گروه در فیسبوک برای حمایت از باراک اوباما نامزد دموکرات و جان مک‌کین، نامزد جمهوری‌خواه ایجاد شد.

فیسبوک برای اعتراض علیه نیروهای مسلح انقلابی در کلمبیا و همچنین اعتراض فعالان سیاسی علیه حسنی مبارک در مصر نیز استفاده شد. در این جنبش‌های جهانی گروه‌های خودجوشی در فیسبوک ایجاد شدند.

۲۰۰۹: کسب درآمد میلیون دلاری توسعه‌دهندگان از فیسبوک

در این سال توسعه‌دهندگان موفق به کسب درآمد ۵۰۰ میلیون دلاری از این شبکه اجتماعی شدند؛ البته در مقابل، شرکت هم موفق شد با فروش کالاهای دیجیتالی و مجازی از طریق اپلیکیشن‌های شخص ثالث به توسعه‌دهندگان، به درآمد خوبی دست پیدا کند؛ مثلاً ۱۲ درصد درآمد شرکت مربوط به پرداختی زینگا، شرکت توسعه‌دهنده بازی‌های آنلاین بود.

۳۰۰ میلیونی شدن تعداد کاربران

تعداد کاربران فیسبوک در سال ۲۰۰۹ ابتدا به ۱۵۰ میلیون، سپس به ۱۷۵ میلیون، ۲۰۰ میلیون، ۲۵۰ میلیون، ۳۰۰ میلیون و درنهایت به ۳۵۰ میلیون نفر رسید. این شبکه اجتماعی در آن زمان ماهانه ۱۳۲ میلیون کاربر فعال داشت.

انتشار بازی FarmVille

این بازی که شبیه‌ساز کشاورزی است و در آن بخش‌های مختلف کشاورزی ازجمله مدیریت خاک و خاک‌ورزی و مراحل کاشت و برداشت، شبیه‌سازی شده، روی پلتفرم فیسبوک ارائه می‌شود. FarmVille موفقیت خوبی برای فیسبوک به ارمغان داشت و در اوت ۲۰۰۹ روزانه ۱۰ میلیون کاربر داشت.

معرفی دکمه لایک

دکمه لایک فیسبوک که تقریباً همه ما آن را می‌شناسیم و یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین عناصر این شبکه اجتماعی محسوب می‌شود، در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. کاربران با استفاده از این دکمه می‌توانند علاقه خود به پست‌های مختلف را نشان دهند. این دکمه به‌قدری محبوب شد که فیسبوک اجازه استفاده از آن را به سایر وب‌سایت‌ها نیز داد.

۲۰۱۰: میلیارد دلاری شدن ارزش فیسبوک

در این سال ارزش فیسبوک افزایش یافت و به ۴۱ میلیون دلار رسید. این موفقیت باعث شد فیسبوک پس از گوگل و آمازون، سومین شرکت اینترنتی بزرگ آمریکا شود؛ البته شبکه اجتماعی این شرکت درزمینه حفظ حریم خصوصی کارنامه خوبی نداشت و بسیاری از کاربران در مورد عدم حفظ حریم خصوصی خود در این پلتفرم شکایت داشتند. در سال ۲۰۱۰ میزان رضایت کاربران فیسبوک در مورد حریم خصوصی خود کمتر از ۵ درصد اعلام شد!

معرفی قابلیت تشخیص چهره

فیسبوک در این سال استفاده از فناوری تشخیص چهره را در شبکه اجتماعی خود آغاز کرد که به شناخته‌شدن افراد حاضر در تصاویر بارگذاری‌شده توسط کاربران کمک می‌کرد؛ البته این ویژگی در سال ۲۰۲۱ متوقف شد.

۲۰۱۱: افزایش شگفت‌انگیز تعداد بازدید از صفحات فیسبوک

در این سفر تعداد بازدید از صفحات فیسبوک به هزار میلیارد بازدید رسید و این وب‌سایت پُر‌بازدیدترین وب‌سایت آمریکا شد.

ایجاد اپلیکیشن برای فیسبوک

فیسبوک در مارس ۲۰۱۱ بلوگا گروپ، یک شرکت فعال در‌زمینه سرویس‌های برای پیام‌دهی گروهی را خرید و به‌دنبال این اتفاق، چند ماه بعد در اوت ۲۰۱۱ اپلیکیشن فیسبوک را منتشر کرد.

معرفی و عرضه گوشی‌های اچ‌تی‌سی چاچا و سالسا با دکمه اختصاصی فیسبوک

برند مطرح گوشی‌سازی HTC در سال ۲۰۱۱ گوشی‌های چاچا (ChaCha) و سالسا (Salsa) را با دکمه اختصاصی برای فیسبوک عرضه کرد. کاربران این گوشی‌ها با این دکمه‌های اختصاصی می‌توانستند پست‌های خود را سریع‌تر روی وال فیسبوک ارسال کنند؛ البته این گوشی‌ها اصلاً موفق نشدند و علی‌رغم هزینه‌های میلیون دلاری برای تبلیغ و فروش آن‌ها با تخفیف زیاد توسط اپراتور موبایل AT&T، تنها ۱۵ هزار دستگاه از این گوشی‌ها فروخته شد. چنین اتفاقی شکست بزرگی برای فیسبوک و اچ‌تی‌سی بود.

آغاز مشارکت با اسکایپ جهت راه‌اندازی سرویس مکالمه تصویری

فیسبوک برای گسترش طیف خدمات خود، مشارکت با اسکایپ را با هدف راه‌اندازی مکالمه تصویری انفرادی آغاز کرد. قبل از این سرویس کاربران فیسبوک تنها می‌توانستند با چت متنی با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

معرفی قابلیت تایم‌لاین (Timeline)

این قابلیت فهرستی از فعالیت‌های کاربر از اولین لحظه پیوستن او به فیسبوک تا زمان کنونی را به او نمایش می‌دهد و دوستان کاربر نیز می‌توانند این فهرست را مشاهده کنند. درضمن کاربران با استفاده از این قابلیت می‌توانند مهم‌ترین لحظات و رویدادهای زندگی خود را از بدو تولد تا به امروز با ارسال استاتوس، متن و ویدیو با کاربران به اشتراک بگذارند.

۲۰۱۲: خرید اینستاگرام

اینستاگرام که در سال ۲۰۱۲ تنها دو سال از عمرش گذشته بود، به شبکه بسیار محبوبی تبدیل شده بود و در سال ۲۰۱۲ توانست ۱۰۰ میلیون کاربر جذب کند. اپلیکیشن اندرویدی این شبکه اجتماعی تنها در نخستین روز انتشار آن، یک میلیون بار دانلود شد. همین موفقیت‌ها باعث شد فیسبوک تصمیم به خرید این شبکه اجتماعی بگیرد و سرانجام آن را با مبلغ یک میلیون دلار خرید. توییتر نیز قبلاً پیشنهاد ۴۰۰ میلیون دلاری را برای خرید این شبکه اجتماعی مطرح کرد؛ اما یکی از بنیان‌گذاران اینستاگرام این پیشنهاد را نپذیرفت.

ارائه درخواست برای تبدیل‌شدن به شرکت سهامی عام

فیسبوک در فوریه ۲۰۱۲ درخواست خود برای تبدیل‌شدن به شرکت سهامی عام را ارائه داد. عرضه اولیه سهام این شرکت باعث جذب سرمایه ۱۶ میلیارد دلاری شد و ارزش بازار شرکت را به ۱۰۲.۴ میلیارد دلار رساند. تا آن زمان رکورد جذب سرمایه از بازار بورس توسط یک شرکت اینترنتی متعلق به گوگل بود که در سال ۲۰۰۴ موفق به کسب سرمایه ۱.۹ دلاری شده بود. سرمایه جذب‌شده توسط هلدینگ‌های زاکربرگ پس از پایان نخستین روز عرضه سهام، ۱۹ میلیارد دلار تخمین زده شد.

قرار‌گرفتن شرکت فیسبوک در فهرست فورچون ۵۰۰

فیسبوک در این سال در فهرست فورچون ۵۰۰ که هر سال ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی را فهرست می‌کند، در جایگاه ۴۶۲ قرار گرفت. البته جهانی‌شدن فیسبوک مشکلاتی را برای این شبکه اجتماعی به‌بار آورد و در برخی از موارد مورد سوءاستفاده قرار گرفت؛ مثلاً عده‌ای از این پلتفرم برای ارائه سخنرانی‌هایی با هدف نفرت‌پراکنی در میان تعداد گسترده‌ای از مخاطبان استفاده می‌کردند. درضمن نتایج یک بررسی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ۵۷ درصد از زنان کاربر این شبکه اجتماعی مورد سوءاستفاده و آزار قرار گرفته‌اند.

آغاز نمایش پست‌های دربردارنده گالری عکس در نیوز فید

کاربران این پست‌ها را برای معرفی بهتر خود به سایر کاربران ارسال می‌کردند و نمایش‌داده‌شدن این پست‌ها در نیوز فید، باعث می‌شد کاربران بهتر شناخته شوند.

۲۰۱۳: رونمایی از نخستین بسته استیکر

این مجموعه استیکر براساس فیلم من نفرت‌انگیز ۲ ایجاد شده بود و کاربران می‌توانستند به‌صورت رایگان از آن‌ها در پیام‌های خود استفاده کنند. کاربران با استفاده از این استیکرها می‌توانستند احساسات خود را بدون نیاز به تایپ کردن ابراز کنند.

ایجاد ابزاری برای جلوگیری از خودکشی

فیسبوک در سال ۲۰۱۳ امکان ارسال گزارش از سوی افرادی را که به فکر خودکشی هستند، فراهم کرد. این شرکت پس از دریافت چنین گزارش‌هایی، آن‌ها را به مراکز خط حیات ملی پیش‌بینی خودکشی در آمریکا و سازمان خیریه سامریان در انگلستان که با هدف مقابله با خودکشی ایجاد شده است، می‌فرستد و پس از مطمئن‌شدن از وجود نشانه‌های تمایل به خودکشی در کاربر، سریعاً نوتیفیکیشن‌هایی را برای کاربر مورد‌نظر جهت تلاش برای کمک به او و هدایتش به منابع تهیه‌شده برای مقابله با خودکشی ارسال می‌کند.

فیسبوک قابلیتی را برای نشانه‌گذاری خودکار پست‌هایی که افراد ارسال‌کننده آن‌ها به‌نوعی تمایل خود به خودکشی را نشان داده‌اند، ایجاد کرده است. درضمن این شرکت تلاش کرده است با بهره‌مندی از هوش مصنوعی بتواند افراد در معرض خطر خودکشی را شناسایی و به آن‌ها کمک کند.

۲۰۱۴: معرفی قابلیت Look Back videos

فیسبوک در سال ۲۰۱۴ با موفقیت شگفت‌انگیزی ده‌ساله شد و این شبکه اجتماعی که زمانی در خوابگاه دانشگاه هاروارد ایجاد شده بود، به یکی از شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌های ارتباط آنلاین در سراسر جهان تبدیل شد.

این شرکت به مناسبت ۱۰ سالگی خود قابلیت جدیدی تحت عنوان Look Back videos ایجاد کرد. کاربران با بهره‌مندی از آن می‌توانستند با مونتاژ چند تصویر در کنار هم، ویدیوی تایم‌لاین زیبایی بسازند و با قرار‌دادن این ویدیو در پروفایل خود، بهترین یا مهم‌ترین لحظات زندگی خود را با دوستانشان به اشتراک بگذارند.

خرید واتساپ

خرید واتس‌اپ یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخچه فیسبوک محسوب می‌شود. این غول حوزه شبکه اجتماعی واتس‌اپ را با مبلغ شگفت‌انگیز ۱۹ میلیون دلار خرید. با وجود اینکه شبکه اجتماعی فیسبوک، خود یک سیستم پیام‌رسانی قوی محسوب می‌شد، اما شرکت واتس‌اپ را با هدف دسترسی به مخاطبان جوان‌تر و تعداد گسترده‌تری از مخاطبان سراسر جهان خرید.

ارائه اپلیکیشن مستقل برای پیام‌رسان فیسبوک (Facebook messenger)

افرادی که متمایل به استفاده از پیام‌رسان فیسبوک بودند، باید این اپلیکیشن را دانلود می‌کردند. این اپلیکیشن با هدف ارائه محتوای خاص به‌منظور تأثیرگذاری روی خلق‌وخوی کاربران منتشر شد؛ البته این کار به مذاق بسیاری از کاربران خوش نیامد و آن‌ها در مورد این موضوع از فیسبوک گله کردند. تعداد کاربران این اپلیکیشن در سال ۲۰۱۷ به ۱.۲ میلیارد نفر رسید.

رسیدن سرمایه بازار فیسبوک به ۲۰۰ میلیارد دلار

رسیدن سرمایه بازار فیسبوک به چنین رقمی نشان می‌داد که این شرکت از نظر مالی هنوز درحال‌رشد است.

۲۰۱۵: معرفی قابلیت پرداخت همتا‌به‌همتا در اپلیکیشن پیام‌رسان

کاربران اپلیکیشن پیام‌رسان فیسبوک در آمریکا می‌توانستند با استفاده از این اپلیکیشن، پول خود را سریع و راحت از طریق کارت اعتباری ویزا یا مسترکارت یا حساب کاربری پی‌پال، برای سایر کاربران ارسال کنند.

اعلام پشتیبانی از فایل‌های گیف

پس از اعلام این خبر کاربران توانستند فایل‌های متحرک گیف را از طریق یکی از باکس‌های به‌روزرسانی استاتوس خود به نیوز فید منتقل کنند.

معرفی قابلیت نشانه‌گذاری اخبار جعلی و ساختگی

در سال ۲۰۱۵، فیسبوک با معرفی قابلیت false news story امکان انجام این کار را برای کاربران خود فراهم کرد؛ اما این روش نتوانست با انتشار اخبار جعلی مقابله کند و تنها باعث مشخص‌شدن اخبار جعلی شد؛ اما نتوانست با انتشار و اشاعه آن‌ها مقابله کند؛ البته معرفی این قابلیت تنها اقدام فیسبوک برای مقابله با اخبار جعلی نبود.

معرفی قابلیت Instant Articles

ناشران با این قابلیت می‌توانستند نسخه‌ای از مقالات خود را در فیسبوک قرار دهند. اگرچه این کار باعث شد سرعت بارگذاری صفحات فیسبوک کاهش یابد، اما ناشران با این کار می‌توانستند از طریق تبلیغات کسب درآمد کنند.

افزایش چشمگیر تعداد کاربران فیسبوک

در سال ۲۰۱۵ بازهم تعداد کاربران این شبکه اجتماعی افزایش شگفت‌انگیزی داشت و طبق آمار نیمی از کاربران اینترنت در آن سال از فیسبوک استفاده می‌کردند. قبل از انتشار این آمار، تعداد کاربران فیسبوک در سه‌ماهه آخر ۲۰۱۵ در حدود ۱.۴ میلیارد نفر اعلام شده بود.

درضمن در همان سال نتایج یک بررسی نشان داد که ۶۳ درصد مردم آمریکا اخبار را در این شبکه اجتماعی دنبال می‌کنند و به همین دلیل صحت اخبار منتشرشده در آن اهمیت زیادی پیدا کرد. درضمن طبق آمار منتشرشده در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، در آن زمان ۷۰ درصد نوجوانان آمریکایی ۱۳ تا ۱۷ سال از فیسبوک استفاده می‌کردند؛ البته این آمار در سال ۲۰۱۸ به ۵۰ درصد کاهش یافت.

کسب سود قابل‌توجه

در سال ۲۰۱۵ تعداد تبلیغ‌کنندگان فیسبوک به سه میلیون نفر رسیده بود و تبلیغات آن‌ها برای ۱.۵ میلیارد کاربر این شبکه اجتماعی، سود ۳.۶۹ میلیارد دلاری را برای این شرکت به ارمغان آورد. یک سال بعد این میزان سود (که بخش عمده‌ای از آن مربوط به تبلیغات بود) به ۱۰ میلیارد دلار و تعداد کاربران ماهانه فیسبوک به ۱.۸۶ میلیارد نفر رسید.

تغییر الگوریتم نمایش پست‌ها

فیسبوک در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد از این پس نمایش پست‌های ارسال‌شده توسط دوستان و آشنایان در فید کاربران، بر نمایش سایر پست‌ها اولویت دارد. چنین تغییری برای ناشران اخبار و مقالات اصلاً خوشایند نبود.

معرفی قابلیت فیسبوک زنده (Live Facebook)

این قابلیت برای استریم کردن ویدیوی زنده در فیسبوک و در واکنش با قابلیت‌های مشابه در سرویس‌های یوتوب، میرکت و پریسکوپ ایجاد شد و بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت.

در سال ۲۰۱۵ ویژگی‌های جدیدی مانند مکالمه تصویری و پخش ویدیو ۳۶۰ درجه در اپلیکیشن ایجاد شد.

۲۰۱۶: معرفی قابلیت واکنش‌های فیسبوک (Facebook reactions)

فیسبوک با ایجاد این قابلیت به کاربران خود اجازه داد واکنش‌های خود به پست‌ها را با استیکرهای قلب (دوست‌داشتن)، نفرت، انزجار، خنده و تعجب نشان دهند.

گسترش مقابله با انتشار اخبار ساختگی و اطلاعات نادرست

فیسبوک در راستای این هدف در سال ۲۰۱۶ دو اقدام مهم زیر را انجام داد:

• ازبین‌بردن انگیزه‌های اقتصادی (این اقدام موجب شد ورود محتوا به فیسبوک از وب‌سایت‌های پر از محتواهای جعلی و ساختگی کاهش یابد.)

• بررسی بازخوردهای کاربران به مطالب منتشرشده و گزارش‌های ارسال‌شده از سوی آن‌ها

راه‌اندازی اپلیکیشن فیسبوک اسپیسیس (Facebook Spaces)

در سال ۲۰۱۶ تمایل شرکت‌های فعال در حوزه فناوری به استفاده از فناوری واقعیت مجازی بسیار افزایش یافت. فیسبوک نیز برای اینکه از قافله عقب نماند، اپلیکیشن واقعیت مجازی خود به نام Facebook Spaces را منتشر کرد.

این اپلیکیشن امکان برقراری تعامل و جلسه مجازی در یک محیط مجازی با استفاده از آواتارهای شخصی‌سازی‌شده در بین ۴ کاربر فیسبوک (مثلاً یک کاربر فیسبوک با سه نفر از دوستانش) و همچنین مکالمه تصویری در اپلیکیشن پیام‌رسان را فراهم می‌کرد. در این اپلیکیشن امکان تماشای تصاویر ۳۶۰ درجه و ویدیوهای واقعیت مجازی (که در ابتدای سال ۲۰۱۶ منتشر شده بودند) با هدست‌های واقعیت مجازی نیز فراهم شده بود. این اپلیکیشن درحال‌حاضر ارائه نمی‌شود.

راه‌اندازی بازی مخفی فوتبال (Soccer game) در پیام‌رسان

این بازی آنلاین بود و کاربران می‌توانستند آن را با سایر کاربران پیام‌رسان بازی کنند. برای دعوت کاربر دیگر برای شرکت در این بازی تنها کافی بود اموجی مختص بازی را برای کاربر مورد‌نظر ارسال کنید و زمانی که کاربر ایموجی را لمس می‌کرد، بازی شروع می‌شد.

۲۰۱۷: ایجاد پروژه روزنامه‌نگاری (Facebook Journalism Project)

این پروژه جهت حمایت از روزنامه‌نگاران محلی و سازمان‌های روزنامه‌نگاری محلی و برقراری ارتباط بین آن‌ها ایجاد شد. درضمن پس از راه‌اندازی این پروژه، شبکه‌ای از روزنامه‌نگاران و سازمان‌های فعال در این پروژه ایجاد شد تا فیسبوک بتواند تا حد امکان از انتشار اخبار جعلی و ساختگی در پلتفرم خود جلوگیری کند.

پروژه روزنامه‌نگاری فیسبوک با هدف تقویت رابطه بین فیسبوک و صنعت خبرگزاری ایجاد شد. درضمن این شرکت آموزش روزنامه‌نگاران و همچنین آموزش به مردم عادی را برای کمک به آن‌ها درزمینه تشخیص اخبار جعلی آغاز و یک کنسرسیوم جهانی نیز برای تحقق این هدف ایجاد کرد.

رسیدن تعداد کاربران به ۲ میلیارد نفر

این عدد موفقیت بزرگی برای فیسبوک بود. درضمن سود این شرکت تنها در سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۷ به ۳ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۷۶ درصد افزایش یافته بود. کل سود این شبکه اجتماعی در سال ۲۰۱۷ به ۱۵.۹ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال گذشته ۵۶ درصد افزایش یافته بود.

با وجود اینکه مسائلی مثل قرارگرفتن کاربران فیسبوک در معرض خطر آزار و اذیت، نقض حریم خصوصی و انتشار اخبار جعلی در فیسبوک، اعتبار آن را به میزان زیادی زیر سؤال برده بود، اما این شبکه اجتماعی بازهم رشد مالی بسیار خوبی داشت و مطمئناً زاکربرگ از اینکه پیشنهاد مایکروسافت و AOL را رد کرده بود، اصلاً پشیمان نبود.

۲۰۱۸: تغییر در الگوریتم نمایش محتوا در فید

فیسبوک در ابتدای سال ۲۰۱۸ با هدف تمرکز بیشتر روی نمایش محتوای ارسال‌شده از سوی دوستان و آشنایان کاربران، الگوریتم نمایش محتوا در فید کاربران را تغییر داد. این تغییر باعث شد استاتوس‌ها و تصاویر کاربران بیشتر دیده شوند.

سرعت و انتشار عمومی حجم گسترده‌ای از اطلاعات کاربران

در مارس ۲۰۱۸ نیویورک تایمز و گاردین با انتشار گزارشی اعلام کردند که اطلاعات ده‌ها میلیون کاربر فیسبوک از طریق اپلیکیشنی به نام This Is Your Digital Life به سرقت رفته و نه‌تنها اطلاعات شخصی کاربران اپلیکیشن مذکور، بلکه اطلاعات اکانت دوستان این کاربران نیز در دسترس هکرها قرار گرفته است.

ظاهراً این اطلاعات برای حمایت از کمپین‌های انتخاباتی دونالد ترامپ و تد کروز استفاده شده و اعضای گروه VOTE Leave که در حمایت از برگزیت ایجاد شده بود نیز از این اطلاعات استفاده کردند. کاربران فیسبوک پس از این اتفاق واقعاً نگران حریم خصوصی خود شدند و بسیاری از آن‌ها تصمیم گرفتند این شبکه اجتماعی را ترک کنند.

درضمن این رسوایی کاهش ۷۰ میلیارد دلاری قیمت سهام شرکت، اعمال جریمه ۶۶۳ هزار دلاری برای شرکت از سوی دفتر کمیسیون اطلاعات آمریکا و نگرانی گسترده تبلیغ‌کنندگان فیسبوک را نیز به‌دنبال داشت. زاکربرگ پس از این رسوایی بزرگ معذرت‌خواهی کرد و قول داد دوباره اعتماد کاربران و تبلیغ‌کنندگان را جلب کند و حتی کار به‌جایی رسید که در مقابل نمایندگان کنگره شهادت داد؛ اما کاربران هنوز هم احساس خوبی نسبت به این شبکه اجتماعی نداشتند و در مورد نقض حریم خصوصی خود نگران بودند.

عرضه دستگاه‌های ارتباطی پرتال و پرتال پلاس

فیسبوک این دستگاه‌های ارتباطی را جهت برقراری مکالمه تصویری هندزفری در خانه طراحی و ایجاد کرد. این دستگاه به دستیار صوتی آمازون الکسا نیز مجهز بود و زمانی که کاربران حرکت می‌کردند، آن‌ها را دنبال می‌کرد. رسوایی اخیر باعث شده بود مردم به این دستگاه هم اعتماد نداشته باشند و جهت حفظ حریم خصوصی خود از آن دوری کنند.

فیسبوک مدعی بود که تماس‌های انجام‌شده با این دستگاه ضبط یا شنود نمی‌شوند؛ اما برای ارسال آن‌ها از فناوری رمزگذاری دوطرفه سرتاسری هم استفاده نمی‌شوند (درصورت استفاده از این فناوری دسترسی به محتوای تماس‌های صوتی و تصویری یا پیام متنی تنها برای دو طرف ارتباط امکان‌پذیر است)؛ بنابراین ممکن است تماس‌ها در اختیار مسئولین قرار بگیرند. از طرفی دیگر فیسبوک صراحت اعلام کرد که اطلاعات جمع‌آوری‌شده از طریق این دستگاه برای اهداف تبلیغاتی استفاده می‌شود. این اعترافات فیسبوک و سابقه بد شرکت درزمینه فروش اطلاعات کاربران به اشخاص ثالث، اعتماد کاربران به پورتال را کاملاً از بین برد.

۲۰۱۹: انتشار اطلاعات ۵۳۰ میلیون کاربر

در این سال رسوایی دیگری برای فیسبوک رقم خورد و اطلاعات شخصی ۵۳۰ میلیون کاربر به سرقت رفت و در یک پایگاه داده عمومی در دسترس قرار گرفت! این اطلاعات شامل نام کامل، شماره تلفن‌ها، موقعیت‌های مکانی، تعدادی آدرس ایمیل و سایر جزئیات از کاربران بود که در یک انجمن هکر آماتور منتشر شد. فیسبوک صراحت اعلام کرد کاربرانی را که قربانی این حمله سایبری شده‌اند، مطلع نخواهد کرد.

۲۰۲۰: خرید موتور جستجوی گیفی

این موتور جستجو برای یافتن فایل‌های گیف و به اشتراک‌گذاری آنها ایجاد شده بود و کاربران فیسبوک با استفاده از آن می‌توانستند به حجم وسیعی از فایل‌های گیف دسترسی پیدا کنند. ایجاد حالت تاریک (دارک مود) برای اپلیکیشن‌های موبایل، یکی دیگر از اقدامات شاخص فیسبوک در سال ۲۰۲۰ بود.

۲۰۲۱: کاهش تعداد کاربران روزانه

فیسبوک در فوریه ۲۰۲۲ اعلام کرد تعداد کاربران این شبکه اجتماعی در سه ماه آخر ۲۰۲۱ برای نخستین بار در تاریخ ۱۸ ساله فیسبوک به میزان ۵۰۰ هزار نفر کاهش یافته و از ۱.۹۳ به ۱.۹۲۹ میلیارد نفر رسیده است.

۲۰۲۲: حمایت از اوکراین در جنگ روسیه علیه این کشور

پس از حمله روسیه به اوکراین، فیسبوک به روی قوانین خود چشم بست و به کاربران خود اجازه داد در مورد مهاجمان روسی سخنرانی‌های تندی را ارائه دهند.