(عکس) بزرگ‌ترین زلزله‌های جهان از سال ۱۹۵۶ تا ۲۰۲۲

در ۶ فوریه، دو زلزله در ترکیه، در نزدیکی مرز سوریه رخ داد که هر دو بالاتر از ۷ ریشتر بود و مجموعاً تعداد تلفات آن‌ها به سرعت از ۲۰،۰۰۰ نفر گذشته است. با نگاهی به تاریخچه زمین لرزه‌های اخیر و باستانی، محل وقوع بدترین زلزله‌های تاریخ جای تعجب ندارد.

در نقشه زیر، کانون زلزله‌های بین سال‌های ۱۹۵۶ و ۲۰۲۲ ترسیم شده که شدت آن‌ها ۴.۵ یا بالاتر در مقیاس ریشتر بوده است.

حرکت صفحات تکتونیکی و زلزله

با نگاهی به نقشه بالا، به راحتی می‌توان شدت زمین لرزه‌ها را در امتداد مرز‌های صفحات تکتونیکی یا صفحات پوسته زمین تشخیص داد. این صفحات سنگی متحرک عظیم تقریباً مانند قطعات پازل در کنار هم قرار می‌گیرند و لیتوسفر یا پوسته بالایی را می‌سازند. اما با برخورد لبه‌های صفحات تکتونیکی، لغزش و دور شدن از یکدیگر، پوسته دچار ترک خوردگی و چین خوردگی شد و باعث زلزله می‌شود.

اکثر زلزله‌هایی که در این نقشه تجسم شده اند، در مرز‌های هفت صفحه تکتونیکی اصلی، همراه با صفحه فیلیپین (جنوب ژاپن) و صفحه نازکا (غرب آمریکای جنوبی) هستند.

در اینجا لیستی از زلزله خیزترین مناطق این سیاره، آمده است.

بدترین زلزله‌های تاریخ

به گفته محققان، زلزله اخیر در ترکیه (بخشی از کمربند آلپاید) بر روی گسل‌های متعدد رخ داده است. صفحه عربستان احتمالاً به سمت شمال و به سمت صفحه اوراسیا حرکت کرده و صفحه آناتولی (که ترکیه روی آن قرار دارد) را به سمت غرب رانده است.

اگرچه زمین لرزه‌ها در سرتاسر جهان پخش شده اند، اما به نظر می‌رسد که زمین لرزه‌های بزرگ، بیشتر محدود به مناطق خاصی هستند. این زمین لرزه‌های بزرگ در مقیاس‌های بزرگی مانند مقیاس ریشتر (ML) و مقیاس بزرگی لحظه‌ای جدیدتر و رایج‌تر (Mw) ثبت می‌شوند. این مقیاس‌ها لگاریتمی هستند و به سرعت افزایش می‌یابند، بنابراین برای مقیاس ریشتر، هر افزایش عدد کامل تقریباً با افزایش ۳۱.۶ برابری انرژی آزاد شده مطابقت دارد.

شدت زمین لرزه‌های بزرگتر در هر دو طرف اقیانوس آرام جمع شده اند. این مرز به دلیل فعالیت آتشفشانی مداوم خود که همچنین در اثر حرکت صفحات تکتونیکی ایجاد می‌شود، در محاوره به عنوان حلقه آتش نیز شناخته می‌شود.

اما نقاط قرمز، که نشان دهنده زلزله‌هایی به بزرگی ۹+ در مقیاس ریشتر است، بسیار اندک هستند. در اینجا ۲۰ تا از بدترین زلزله‌های تاریخ، بر اساس بزرگی را مرور می‌کنیم.

نواحی نزدیک اندونزی، روسیه و شیلی - که همگی در مرز صفحات تکتونیکی قرار دارند - نیمی از بزرگترین زمین لرزه‌های ثبت شده در تاریخ را به خود اختصاص داده اند.

ممکن است زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تری اتفاق افتاده و ثبت نشده باشد. تمدن‌های پیشین فاقد ابزار دقیق برای اندازه‌گیری و مستندسازی آن‌ها بودند و تنها مشاهدات مکتوب را حفظ می‌کردند، که برخی از قدیمی‌ترین سوابق مربوط به نزدیک به سه هزار سال است.

آیا می‌توانیم زلزله‌های بزرگ را پیش بینی کنیم؟

علیرغم توانایی اندازه گیری مکان و شدت زلزله (با استفاده از لرزه نگار)، دانشمندان هنوز نمی‌توانند به طور دقیق پیش بینی کنند که زلزله در کجا، چه زمانی و با چه بزرگی رخ می‌دهد.

با این حال، آن‌ها می‌توانند احتمال وقوع زلزله را به ویژه در اطراف مناطق گسلی اندازه گیری کنند. در مناطقی که روی خطوط گسل بین صفحات قرار دارند، آمادگی در برابر زلزله می‌تواند نقش بزرگی در کاهش خطر داشته باشد.

منبع: روزیاتو