آیا حیوانات قبل از وقوع زلزله در ترکیه و سوریه متوجه آن شده بودند؟

ویدئو‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهد حیوانات قبل از وقوع زلزله ویرانگر هفته گذشته در ترکیه و سوریه رفتار‌های عجیبی از خود نشان می‌دادند. این ویدئو‌ها پارس سگ‌ها و پرواز سراسیمه و بی‌قاعده پرندگان را پیش از وقوع فاجعه‌ای نشان می‌دهند که بیش از ۴۱ هزار نفر در آن جان خود را از دست دادند.

صحبت کردن درباره رفتار غیرعادی حیوانات پیش از زلزله چیز تازه‌ای نیست، اما آیا علم هم آن را تایید می‌کند؟ آیا چیزی به نام «حس ششم» در حیوانات وجود دارد؟ سالانه حدود ۵۰۰ هزار زمین لرزه قابل تشخیص در جهان رخ می‌دهد که تقریباً ۱۰۰ مورد از آن‌ها باعث خسارت می‌شود. زلزله شناسان راهی برای دانستن دقیق زمان و مکان زمین لرزه بعدی ندارند بنابراین پتانسیل حیوانات برای سیستم‌های هشدار اولیه به نظر می‌تواند مهم باشد.

ایده‌ای که حیوانات می‌توانند لرزش زمین را پیش بینی کنند چیز تاره‌ای نیست. در سال ۳۷۳ قبل از میلاد، نویسنده رومی به نام آلیان در مورد چگونگی فرار مارها، موش‌ها و حشرات از شهر هلیک قبل از اینکه در اثر زلزله ویران شود، نوشته است.

یا در سال ۱۹۷۵ در شهر هایچنگ چین مار‌هایی که به خواب زمستانی رفته بودند قبل از زلزله ۷.۳ ریشتری بیدار شدند و لانه‌های خود را ترک کردند و در سال ۲۰۱۶ هزاران پرنده قبل از زلزله‌ای اوکلاهاما در آسمان این شهر به پرواز در آمدند.

حیوانات چه مدت قبل از وقوع زلزله متوجه آن می‌شوند؟

علم نشان می‌دهد که حیوانات ممکن است بتوانند لرزش‌های اولیه که امواج اولیه نام دارند را چند ثانیه یا چند دقیقه زودتر حس کنند. امواج اولیه، اولین امواجی است که احساس می‌شوند، کوچک هستند و تا حد زیادی توسط انسان تشخیص داده نمی‌شوند. آن‌ها قبل از امواج ثانویه که شدیدتر هستند و می‌توانند زمین را تکان دهند رخ می‌دهند.

حیوانات که حواس شنوایی و بویایی قوی‌تری نسبت به انسان دارند ممکن است چند ثانیه یا چند دقیقه زودتر از انسان متوجه زمین لرزه شوند. برای مثال، فیل‌ها و پرندگان ممکن است امواج صوتی با فرکانس پایین و ارتعاشات ناشی از پیش لرزه‌های ضعیف را احساس کنند. در حالی که جوندگان می‌توانند صدا‌های با فرکانس بالا را که از خرد شدن سنگ‌ها خارج می‌شوند، بشنوند.

بعید است حیوانات بتوانند خیلی قبل‌تر از وقوع زمین لرزه متوجه آن شوند، اما آیا حیوانات آنقدر زودتر زلزله را تشخیص می‌دهند که بتوانند به عنوان یک سیستم «هشدار اولیه» عمل کنند؟ بولتن انجمن زلزله‌شناسی آمریکا در سال ۲۰۱۸ به بررسی ۱۸۰ مطالعه قبلی در این زمینه پرداخت و دریافت که همبستگی بین رفتار حیوانات و لرزش‌های زلزله تا حد زیادی شواهد مبتنی بر روایات مردم است.

نویسندگان این مطالعه همان زمان نوشتند: «به وضوح نقاط ضعف یا حتی کمبود‌های شدیدی در بسیاری از گزارش‌های منتشر شده در مورد رفتار غیرعادی احتمالی حیوانات وجود دارد.» تحقیقات بعدی، اما کمی امیدوارکننده‌تر بوده است. در سال ۲۰۲۰ محققان موسسه رفتار حیوانات «ماکس پلانک»، حرکات حیوانات مزرعه‌ای در شمال ایتالیا را طی چند ماه ثبت کردند. آن‌ها دریافتند که حیوانات در ساعات قبل از زلزله به طور غیرمعمول آشفته بودند.

به گفته این محققان: «پروفایل حرکت گونه‌های مختلف جانوری در مناطق مختلف می‌تواند سرنخ‌هایی را در رابطه با مکان و زمان یک زلزله قریب‌الوقوع ارائه دهد.»

منبع: یورونیوز