(تصاویر) این کارگاه سال‌ها پرده خانه خدا را می‌دوخت

پارچه گلدوزی شده که خانه خدا را می‌پوشاند، قبل از اینکه عربستان مسئولیت تولید آن را بر عهده بگیرد، در مصر تولید می‌شد.

ساختار مکعبی کعبه کانون دعا برای مسلمانان در هر کجا که هستند محسوب می‌شود و به عنوان «بیت الله» یا خانه خدا توصیف می‌شود. این بنا توسط مسلمانان مقدس شمرده می‌شود و در حج و عمره آن را طواف می‌کنند.

یکی از بارزترین ویژگی‌های کعبه، پوشش ابریشمی مشکی است که بر روی آن پوشانده شده است که به کسوه کعبه معروف است. پارچه کسوه هر سال در روز نهم ذی الحجه دوازدهمین ماه از تقویم قمری اسلامی تعویض می‌شود.

با توجه به طراحی پیچیده این پرده، نمونه‌ای از هنر اسلامی به شمار می‌رود و بسیار مورد توجه است. پرده‌های قدیمی اغلب بریده می‌شوند و هر قطعه به افراد با سابقه یا افراد برجسته هدیه داده می‌شود.

پرده کعبه با دست از آیات قرآن با نخ طلا و نقره گلدوزی شده است. امروزه این کار توسط صنعتگران ماهر مستقر در مکه انجام می‌شود. با این حال، قبل از اینکه حق تولید پرد کعبه منحصراً برای عربستان سعودی حفظ شود، در مصر تولید می‌شد.

در زمان حکومت فاطمیان در قرن دوازدهم، قاهره وظیفه ساخت پوشش کعبه را بر عهده داشت. کارگاه‌های اختصاصی برای ساختن پوشش ایجاد شد و پس از تکمیل، آن را بر پشت شتران حمل کردند که توسط گروهی از سربازان محافظت می‌شد تا اینکه سالم به مکه رسید.

قبل از اینکه پرده کعبه قاهره را ترک کند، مردم در خیابان‌ها جمع می‌شدند تا آن را زیارت کنند.

مصر نقش ساخت پرده کعبه را تا سال ۱۹۶۲ داشت که به عربستان سعودی منتقل شد. امروزه تعدادی از کارگاه‌هایی که در آن پرده کعبه ساخته می‌شد هنوز در قاهره وجود دارد.

صبحی صالح الطیب، ۸۰ ساله، یکی از آخرین افرادی است که در ساخت کسوه کعبه در قاهره نقش داشته است. الطیب می‌گوید اولین بار در ۱۵ سالگی در کنار پدرش شروع به کار کرد.

او به میدل ایست آی گفت: این حرفه‌ای است که قبلاً آن را دوست داشتم و این افتخار بزرگی بود که در ساختن چیزی برای کعبه مقدس شرکت کردم. او افزود: با اعتقاد کامل روی آن کار می‌کردیم و کاری که انجام می‌دادیم متمایز بود.

کارگاه او برای بیش از یک قرن فعالیت کرد و در اوج خود بیش از ۱۰۰ صنعتگر مشغول به کار بود.

به گفته الطیب، حدود ۶۰ نفر در طول سال در قاهره مشغول ساخت کسوه کعبه بودند.

او امروز برای نمایشگاه‌های بین‌المللی کار می‌کند که در آن نسخه‌های کوچک‌تری از پرده کعبه و دیگر منسوجات و دیوارپوش‌هایی با خط عربی به نمایش گذاشته می‌شود. آثار او تا اندونزی و کشور‌های حاشیه خلیج فارس به نمایش درآمده است.

صبحی همچنین دیوارکوبی برای سلطان برونئی تولید کرد که از درب کعبه ساخته شد.

امروزه از کارگاه‌های قدیمی در قاهره برای ساختن نسخه‌های کوچک پرده کعبه و سایر اشکال گلدوزی تزئینی استفاده می‌شود. سفارشات از سراسر جهان، از جمله روسیه و کشور‌های حوزه خلیج فارس، برای تزئین خانه‌ها و موسسات ارسال می‌شود.

فرآیند ساخت پرده کعبه طولانی و دقیق است. به طور سنتی در مصر، پرده کعبه برای اولین بار با نقشه برداری از طرح‌ها بر روی کاغذ شفاف که سوراخ سوراخ شده و روی پشم قرار می‌گرفت ساخته می‌شد. سپس روی کاغذ شفاف جوهر پاشیده می‌شد و کارگران محل را با نخ طلا می‌دوختند.

یاسر محمد، ۵۰ ساله، در کارگاه الطیب کار می‌کند و می‌گوید که ساختن پرده کعبه کار آسانی نیست. او می‌گوید: برای این نسل سخت است که چگونه آن را بیاموزند، زیرا به صبر زیادی نیاز دارد.

در موزه ملی تمدن مصر، واقع در فسطاط، نمونه‌های قدیمی پرده کعبه به نمایش گذاشته شده است. این موزه که در سال ۲۰۲۱ افتتاح شد، شامل آثاری از سراسر مصر باستان و همچنین آثاری از دوران فراعنه، قبطی و اسلامی است.

 

منبع: فرارو