اتحاد کانادا و اروپا علیه ترامپ

کانادا و اتحادیه اروپا برای ایجاد کانال جایگزین به‌منظور حل اختلافات تجاری جهان توافق کردند، مجرایی که بن‌بست بین‌المللی دولت ترامپ پیرامون تعیین قضات بدنه استیناف «سازمان تجارت جهانی» را دور خواهد زد. در این رابطه کانادا نخستین کشوری است که از تلاش‌های اتحادیه اروپا برای احیای بدنه استیناف «سازمان تجارت جهانی» حمایت می‌کند، بدنه‌ای که با توجه به ممانعت آمریکا از انتخاب قضات و به حد نصاب نرسیدن اعضای آن به‌نظر می‌رسد تا دسامبر سال‌جاری منحل خواهد شد. در حال‌حاضر این بدنه عالی‌ترین دادگاه تجارت جهانی محسوب می‌شود.

به گزارش «فایننشال‌پست» دولت آمریکا از زمان روی کار آمدن ترامپ با ممانعت از انتصاب قضات بدنه استیناف توانایی‌های «سازمان تجارت جهانی» را برای حل اختلافات تجاری ۱۶۴ عضو این سازمان فلج کرده و اصلی‌ترین نهاد داوری اختلافات تجاری جهان با تهدیداتی مواجه است.

براساس اخبار توافق کانادا و اتحادیه اروپا، طرح اروپایی‌ها برای ایجاد فرآیند داوری جایگزین منجر به تداوم اصول و ویژگی‌های اصلی بدنه استیناف سازمان خواهد شد. به عقیده صاحب‌نظران تا زمانی که دولت آمریکا بن‌بست قضاوت «سازمان تجارت جهانی» را حل کند، این طرح می‌تواند به‌عنوان راه جایگزین موقت باشد.

سیسیلیا مالم‌استروم، کمیسر تجاری اتحادیه اروپا در این رابطه می‌گوید هیات استیناف احتمالا تا ماه دسامبر حداقل به‌طور موقت منحل خواهد شد، امری که سرگردانی بازیگران تجاری را در پی دارد.

این مقام تجاری اروپا اظهار می‌کند: «اگر شما قانونی نداشته باشید، هرکس هر‌طور که بخواهد عمل می‌کند. این وضعیتی بسیار بد خواهد بود، به‌ویژه برای کشور‌های کوچک و در حال‌توسعه.» در حالی که اختلافات تجاری ناچیزی میان اتحادیه اروپا و کانادا وجود دارد، فراتر از چارچوب قانونی این توافق می‌تواند حمایت سیاسی را به همراه داشته باشد که سایر کشور‌ها نیز می‌توانند به آن ملحق شوند.

هدف اصلی این توافق احیای توانایی بدنه استیناف «سازمان تجارت جهانی» برای حل اختلافات تجاری اعضا است، بدنه‌ای که در این زمینه حرف آخر را می‌زند، قوانین سازمان را اصلاح می‌کند و تصمیماتش بر بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان و میلیارد‌ها دلار جریان تجارت اثر می‌گذارد. گروه‌های کسب‌وکار آمریکایی نیز اظهاراتی در این‌خصوص دارند.

گروه وکالت «آمریکایی‌ها برای رفاه» که توسط میلیاردر چارلز کخ بنیان نهاده شده، به دولت ترامپ هشدار داده است روش‌های خصمانه علیه بدنه استیناف می‌تواند انحلال «سازمان تجارت جهانی» را در پی داشته باشد.

به گفته این میلیاردر آمریکایی، چنین اتفاقی نه‌تنها ریسک‌های گسترده‌ای را متوجه اقتصاد جهانی می‌سازد؛ بلکه مخاطراتی برای اقتصاد ایالات‌متحده به همراه دارد. در این رابطه «سازمان تجارت جهانی» مستقر در ژنو به اعضای خود اعلام کرده است حق دارند به‌دنبال راه‌های جایگزین برای حل اختلافات تجاری باشند.

کیت رُکوِل، سخنگوی این سازمان در مصاحبه‌ای که هفته گذشته با «رویترز» داشت، گفت: «آن‌ها (اعضا) تا آنجا که توان دارند تلاش می‌کنند عملکرد بدنه استیناف سازمان را بازگردانند. در رابطه با طرح توافق‌شده، مقامات اروپایی نمی‌گویند این راه‌حل اصلی برای بدنه قضاوت سازمان تجارت جهانی است، بلکه تا زمان روبه‌راه شدن اوضاع می‌تواند گزینه‌ای موقت برای خروج از بن‌بست باشد.»

در این رابطه روز جمعه رئیس‌جمهوری آمریکا بار دیگر انتقادات تندی را روانه «سازمان تجارت جهانی» کرد. دونالد ترامپ از مقامات این سازمان خواست تا درخصوص قوانینی که پیرامون وضعیت کشور‌های درحال‌توسعه وجود دارد تجدیدنظر کنند، قوانینی که طبق آن کشور‌هایی نظیر چین، ترکیه و هند مشمول معافیت‌هایی از مقررات تجارت جهانی می‌شوند. بر این اساس دونالد ترامپ در حکمی به نماینده تجاری آمریکا اختیار داده است علیه هر کشوری که قصد سوءاستفاده از خلأ‌های قانونی «سازمان تجارت جهانی» را داشته باشد، اقدامات تنبیهی اتخاذ کند.

دونالد ترامپ در سخنان روز جمعه خود اظهار کرد برخی کشور‌ها دیگر درحال‌توسعه نیستند و در سال‌های اخیر خود را به‌عنوان قدرت جهانی معرفی کرده‌اند. هرچند در فهرست این گروه از کشور‌ها او اشاره‌ای به هند نداشت، اما در حکمی که به نماینده تجاری آمریکا اعطا کرده هند یکی از کشور‌هایی است که بر مبنای قوانین «سازمان تجارت جهانی» از روابط تجاری با ایالات‌متحده منتفع می‌شود.

به گفته ترامپ حکمی که به نماینده تجاری آمریکا داده است طی ۹۰ روز لازم‌الاجرا خواهد بود. در این رابطه «سازمان نماینده تجاری آمریکا» فهرستی از کشور‌های درحال‌توسعه که به اعتقادش با استفاده از قوانین «سازمان تجارت جهانی» از رابطه با آمریکا منتفع می‌شوند را منتشر خواهد کرد.

به عقیده کارشناسان، بیش از دوسوم از اعضای «سازمان تجارت جهانی» با معرفی کردن خود به‌عنوان اقتصاد درحال‌توسعه، از قوانین ویژه این سازمان منتفع و به تعهدات ضعیف‌تری متعهد می‌شوند. ترامپ، اما می‌گوید هرچند برای برخی از اعضا عنوان در‌حال‌توسعه درست است، اما شرایط فعلی بسیاری از این کشور‌ها از این گفته حمایت نمی‌کند.

رئیس‌جمهوری آمریکا در این رابطه می‌گوید: «برای مثال، ۷ کشور از ۱۰ اقتصاد ثروتمند دنیا براساس معیار تولیدناخالص‌داخی سرانه اندازه‌گیری شده با برابری قدرت خرید (شامل برونئی، هنگ‌کنگ، کویت، ماکائو، قطر، سنگاپور و امارات)، ادعای اقتصاد درحال‌توسعه بودن را دارند. مکزیک، کره‌جنوبی و ترکیه نیز از اعضای «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» چنین ادعایی دارند. زمانی که اقتصاد‌های ثروتمند مدعی می‌شوند درحال‌توسعه هستند، نه‌تن‌ها به کشور‌های توسعه‌یافته صدمه می‌زنند؛ بلکه در حق اقتصاد‌هایی که واقعا نیاز به چنین امتیازاتی دارند اجحاف می‌کنند.»

البته تهدیدات روز جمعه ترامپ به «سازمان تجارت جهانی» ختم نشد. رئیس‌جمهوری آمریکا در هشداری به فرانسوی‌ها اعلام کرد در صورت به اجرا درآوردن قانون مالیات‌های دیجیتال که اثرات قابل‌توجهی برای غول‌های تکنولوژی ایالات‌متحده نظیر فیس‌بوک و آمازون به همراه دارد، باید منتظر پیامد‌های اقتصادی سخت باشند. او در پیام توییتری روز جمعه خود نوشت: «فرانسه به تازگی مالیات‌های دیجیتالی را بر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی آمریکا به تصویب رسانده است.

ما اقدامات تلافی‌جویانه قابل‌توجهی علیه بی‌خردی‌های رئیس‌جمهور امانوئل مکرون اعمال خواهیم کرد.» تهدیدات رئیس‌جمهور آمریکا پس ازآن صورت می‌گیرد که امانوئل مکرون، همتای فرانسوی او، طرح جدیدی را مبنی بر دریافت مالیات‌های دیجیتال از شرکت‌های تکنولوژیکی به امضا رساند.

براساس این طرح شرکت‌های تکنولوژی که درآمد سالانه بیش از ۷۵۰ میلیون یورو (۸۳۵ میلیون دلار) دارند، باید برای فروش محصولات دیجیتالی خود مالیات ۳ درصدی بپردازند. شرکت‌هایی که غول‌های تکنولوژی آمریکا نیز شامل آن‌ها خواهند بود.

در این رابطه دونالد ترامپ، اما اشاره‌ای نکرده که اقدامات تلافی‌جویانه دولت او به چه شکل خواهد بود. اندکی پس از توییت ترامپ، کاخ‌سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد مالیات‌های دولت فرانسه منجر به بروز ناامیدی‌های شدید خواهد شد. روز جمعه آمار‌های رشد اقتصادی آمریکا نیز منتشر شد، آمار‌هایی که هر چند حاوی جنبه‌های مثبت و منفی است، اما جنبه‌های منفی آن غالب است.

به گزارش «بلومبرگ» آمار‌های رشد اقتصادی آمریکا حکایت از آن دارد در صورتی که دونالد ترامپ به‌دنبال بهبود شرایط است - چه در اقتصاد آمریکا و چه برای پیروزی مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری - باید به جنگ‌تجاری با چین پایان دهد.

براساس آمار‌های روز جمعه، رشد اقتصادی آمریکا در حال کند شدن است و به سطحی پایین‌تر از فصل دوم ۲۰۱۵ رسیده است. در صورتی که روند نزولی رشد اقتصادی آمریکا ادامه داشته باشد، اقتصاد این کشور در روز انتخابات ۲۰۲۰ می‌تواند رشدی پایین‌تر از سطح سال ۲۰۱۵ را داشته باشد.