"شکارچیان ویروس" چه کسانی هستند؟
زُئونوز اتفاق معمول، اما پیچیده‌ای است و سخت است که دریابیم چطور اتفاق می‌افتد. پژوهشگرانی هستند که بی‌امان تلاش می‌کنند تا این جهش‌های ویروسی را بشناسند و جلوی نتایج مرگبار آن را بگیرند: شکارچیان ویروس.
کد خبر :
۸۱۹۹۷
بازدید :
۶۵۲۳
ویروس کرونا ویروسی است که موجب همه‌گیری شده که زندگی ما را تغییر داده است. اما میلیون‌ها ویروس دیگر هم در جهان هستند که هرکدام از آن‌ها ممکن است هر زمان جهش پیدا کنند و ما را مبتلا کنند. پژوهشگرانی در سراسر جهان در مبارزه‌ای بی‌پایان در تلاش برای شناختن عوامل بیماری‌زا و اثرات و خطرات آن‌ها هستند.
شکارچیان ویروس چه کسانی هستند؟
امروزه، سراسر جهان در نبرد برای مبارزه با تازهترین ویروسی است که از سد گونه‌های جانوری گذشته و به انسان منتقل شده است. این موقعیتی است که با سرعتی باور‌نکردنی پیش آمد، اما چندان هم پیش‌بینی‌ناپذیر نبود.
در ۳۰ سال گذشته، بیش از ۵۰ ویروس جدید از جانوران به انسان منتقل شده است: ابولا، آنفولانزای خوکی، آنفولانزای پرندگان، زیکا و تب دِنگی چندتایی از جمله این ویروس‌ها هستند. گمان بر این است که نشانگان تنفسی حاد یا سارس (که برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ شناخته شد) از خفاش‌ها و از طریق جانوری به نام زَبّاد به انسان منتقل شده است.
شواهدی که در دست است نشان می‌دهد که بیماری مرس، نشانگان تنفسی خاور‌میانه هم بین انسان و شتر در نقل و انتقال بوده است. ما به طور دقیق نمی‌دانیم منشا کوویدـ۱۹ از کجاست، اما شواهد نشان از ارتباط آن با خفاش‌ها و شاید پانگولین (مورچه خوار پولک‌دار) دارد.
به انتقال ویروس‌ها میان گونه‌های جانوران و جهش یافتن و بیماری‌زایی آن‌ها برای انسان را بیماری مشترک انسان و دام یا زُئونوز می‌گویند. زُئونوز اتفاق معمول، اما پیچیده‌ای است و سخت است که دریابیم چطور اتفاق می‌افتد. پژوهشگرانی هستند که بی‌امان تلاش می‌کنند تا این جهش‌های ویروسی را بشناسند و جلوی نتایج مرگبار آن را بگیرند: شکارچیان ویروس.
شکارچیان ویروس چه کسانی هستند؟
امروزه، سراسر جهان در نبرد برای مبارزه با تازهترین ویروسی است که از سد گونه‌های جانوری گذشته و به انسان منتقل شده است. این موقعیتی است که با سرعتی باور‌نکردنی پیش آمد، اما چندان هم پیش‌بینی‌ناپذیر نبود.
در ۳۰ سال گذشته، بیش از ۵۰ ویروس جدید از جانوران به انسان منتقل شده است: ابولا، آنفولانزای خوکی، آنفولانزای پرندگان، زیکا و تب دِنگی چندتایی از جمله این ویروس‌ها هستند. گمان بر این است که نشانگان تنفسی حاد یا سارس (که برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ شناخته شد) از خفاش‌ها و از طریق جانوری به نام زَبّاد به انسان منتقل شده است.
شواهدی که در دست است نشان می‌دهد که بیماری مرس، نشانگان تنفسی خاور‌میانه هم بین انسان و شتر در نقل و انتقال بوده است. ما به طور دقیق نمی‌دانیم منشا کوویدـ۱۹ از کجاست، اما شواهد نشان از ارتباط آن با خفاش‌ها و شاید پانگولین (مورچه خوار پولک‌دار) دارد.
به انتقال ویروس‌ها میان گونه‌های جانوران و جهش یافتن و بیماری‌زایی آن‌ها برای انسان را بیماری مشترک انسان و دام یا زُئونوز می‌گویند. زُئونوز اتفاق معمول، اما پیچیده‌ای است و سخت است که دریابیم چطور اتفاق می‌افتد. پژوهشگرانی هستند که بی‌امان تلاش می‌کنند تا این جهش‌های ویروسی را بشناسند و جلوی نتایج مرگبار آن را بگیرند: شکارچیان ویروس.
دکتر لری بریلیانت
لری بریلیانت، متخصص اپیدمیولوژی یا همهگیرشناسی که از اعضای تیم شکار ویروس آبله در اواخر دههٔ ۱۹۷۰ بود، می‌گوید:"شکارچیان ویروس، اپیدمیولوژیست‌ها یا همه‌گیر‌شناسان، کارآگاهان تهدید‌ها و خطرات هستند. ما در جستجوی بیماری‌های زُئونوز هستیم، بیماری‌هایی در جانوران که دیر زمانی است به انسان انتقال پیدا می‌کنند.
موضوع فقط آن یکی دو بیماری که هر سال جهش پیدا می‌کند و به انسان منتقل می‌شود نیست، موضوع هزاران بیماری دیگری است که هنوز جهش پیدا نکرده است".
شکارچیان ویروس در عرصهٔ عمل
شکارچیان ویروس در عرصهٔ عمل
شکارچیان ویروس در یکی از پر‌مخاطره‌ترین شرایط کاری در جهان کار می‌کنند و بیشتر اوقات به طور خطرناکی خود را در معرض عوامل بیماری‌زایی قرار می‌دهند که بیشتر ما تا بتوانیم از آن‌ها فراری هستیم.
در بسیاری نقاط جهان، ارتباط نزدیک با جانوران بخشی از زندگی آدم‌هاست. برای مثال، در مناطق روستایی کامبوج، سایبان‌ها و طاقی‌هایی در اطراف خانه‌های خود می‌سازند که خفاش‌ها می‌توانند بر آن‌ها لانه بسازند. سپس مدفوع غنی از مواد غذایی خفاش‌ها یا گوانو را به عنوان کود زراعی به فروش می‌رسانند.
در بسیاری نقاط جهان، ارتباط نزدیک با جانوران بخشی از زندگی آدم‌هاست. برای مثال، در مناطق روستایی کامبوج، سایبان‌ها و طاقی‌هایی در اطراف خانه‌های خود می‌سازند که خفاش‌ها می‌توانند بر آن‌ها لانه بسازند. سپس مدفوع غنی از مواد غذایی خفاش‌ها یا گوانو را به عنوان کود زراعی به فروش می‌رسانند.
این کار خطرات زیادی دارد و باعث می‌شود که ویروس‌ها به راحتی منتقل شوند. کار کردن با این جوامع محلی، آموزش دادن به آن‌ها در مورد چگونگی انتقال بیماری‌ها و راه‌های تازه برای زندگی تا همه در امان باشند، خیلی مهم و حیاتی است.
تریسی گلد‌اشتاین استاد آسیب‌شناسی، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی دانشگاه دیویس کالیفرنیاست. او هم‌چنین یکی از پژوهشگران اصلی پروژهٔ پردیکت است. هدف آن‌ها توانمندی جهان برای شناسایی و کشف ویروس‌هایی است که امکان ایجاد همه‌گیری دارند.
تریسی می‌گوید: "ما هزاران کار و تعامل اجتماعی انجام می‌دهیم". آن‌ها تیم‌هایی در هر منطقه دارند که افراد روستا را از کوچک تا بزرگ می‌شناسند. گردهمایی‌هایی برگزار می‌کنند و برای مردم توضیح می‌دهند که چه می‌کنند و چرا و چگونه پژوهشگران به این کار‌ها مشغولند.
او می‌گوید:"کارمهم بعدی ما این است که برگردیم و نتایج را گزارش کنیم". در یک پویش به نام "در کنار خفاش‌ها امن زندگی کنیم" آن‌ها کتاب مصوری را آماده کردند که نتایج این تحقیقات در آن منعکس شده بود. آن‌ها به ساکنان محلی توضیح دادند در مواردی که آب و غذای آن‌ها با خفاش‌ها مشترک است، چطور می‌توانند نشانه‌های خفاش‌ها را در خانه تشخیص دهند وچگونه فرزندان و جانوران‌شان کمتر با خفاش‌ها در تماس باشند.
تریسی می‌گوید:"ما به طور مداوم در این مناطق هستیم و از جانوران و انسان‌ها نمونه‌برداری می‌کنیم تا دریابیم چه چیزی در جریان است. من فکر می‌کنم ما بی‌تردید سیستم هشدار زود‌هنگام هستیم".
مبارزه با عوامل بیماری‌زا در آزمایشگاه
در آزمایشگاه‌های سراسر جهان، کار دقیق شناخت ویروس‌ها در جریان است.
دیبش کارماچاریا، مدیر اجرایی مرکز دینامیک مولکولی در کاتماندو است. این آزمایشگاه در کار نظارت بر بیماری‌ها با پروژهٔ پردیکت همکاری می‌کند. این اپیدمیولوژیست می‌گوید:" میلیون‌ها میلیون ویروس وجود دارند... و با دامنهٔ دانشی که داریم شاید فقط ۵ درصد از آن‌ها را بشناسیم".
تریسی گلد‌اشتاین استاد آسیب‌شناسی، میکروب‌شناسی و ایمنی‌شناسی دانشگاه دیویس کالیفرنیاست. او هم‌چنین یکی از پژوهشگران اصلی پروژهٔ پردیکت است. هدف آن‌ها توانمندی جهان برای شناسایی و کشف ویروس‌هایی است که امکان ایجاد همه‌گیری دارند.
تریسی می‌گوید: "ما هزاران کار و تعامل اجتماعی انجام می‌دهیم". آن‌ها تیم‌هایی در هر منطقه دارند که افراد روستا را از کوچک تا بزرگ می‌شناسند. گردهمایی‌هایی برگزار می‌کنند و برای مردم توضیح می‌دهند که چه می‌کنند و چرا و چگونه پژوهشگران به این کار‌ها مشغولند.
او می‌گوید:"کارمهم بعدی ما این است که برگردیم و نتایج را گزارش کنیم". در یک پویش به نام "در کنار خفاش‌ها امن زندگی کنیم" آن‌ها کتاب مصوری را آماده کردند که نتایج این تحقیقات در آن منعکس شده بود. آن‌ها به ساکنان محلی توضیح دادند در مواردی که آب و غذای آن‌ها با خفاش‌ها مشترک است، چطور می‌توانند نشانه‌های خفاش‌ها را در خانه تشخیص دهند وچگونه فرزندان و جانوران‌شان کمتر با خفاش‌ها در تماس باشند.
تریسی می‌گوید:"ما به طور مداوم در این مناطق هستیم و از جانوران و انسان‌ها نمونه‌برداری می‌کنیم تا دریابیم چه چیزی در جریان است. من فکر می‌کنم ما بی‌تردید سیستم هشدار زود‌هنگام هستیم".
مبارزه با عوامل بیماری‌زا در آزمایشگاه
در آزمایشگاه‌های سراسر جهان، کار دقیق شناخت ویروس‌ها در جریان است.
دیبش کارماچاریا، مدیر اجرایی مرکز دینامیک مولکولی در کاتماندو است. این آزمایشگاه در کار نظارت بر بیماری‌ها با پروژهٔ پردیکت همکاری می‌کند. این اپیدمیولوژیست می‌گوید:" میلیون‌ها میلیون ویروس وجود دارند... و با دامنهٔ دانشی که داریم شاید فقط ۵ درصد از آن‌ها را بشناسیم".
در طول هشت سال تحقیق، آن‌ها ۱۱۹ ویروس مختلف را کشف کردند که بعضی از آن‌ها خیلی نادر بودند و برای اولین بار در نپال یافت شدند.
دیبش می‌گوید:"در نپال ما در تلاش برای یافتن بیماری‌های نوظهور در جوامع پر‌خطر هستیم. شهر‌هایی مثل کاتماندو خیلی پر‌جمعیت است و انبوهی از حیات‌وحش هم با مردم محلی هم‌زیستی دارند که موقعیت بسیار "پرخطری" برای بروز بیماری‌ها ایجاد می‌کند. در یک منطقه آن‌ها توانستند ویروس کرونا را در موش، اردک و انسان پیدا کنند.
"پرسش بزرگ دربارهٔ کوویدـ۱۹ این است که چطور این همه‌گیری اتفاق افتاد؟ منشا آن از کجا بود؟ چه چیزی در ژنوم ویروس‌ها تغییر کرد که باعث شد از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا کنند و در نهایت باعث چنین همه‌گیری شد؟ " این‌ها همه پرسش‌هایی است که شکارچیان ویروس مانند دیبش با تمام توان برای یافتن پاسخ آن‌ها تلاش می‌کنند.
دیبش می‌گوید:"در نپال ما در تلاش برای یافتن بیماری‌های نوظهور در جوامع پر‌خطر هستیم. شهر‌هایی مثل کاتماندو خیلی پر‌جمعیت است و انبوهی از حیات‌وحش هم با مردم محلی هم‌زیستی دارند که موقعیت بسیار "پرخطری" برای بروز بیماری‌ها ایجاد می‌کند. در یک منطقه آن‌ها توانستند ویروس کرونا را در موش، اردک و انسان پیدا کنند.
"پرسش بزرگ دربارهٔ کوویدـ۱۹ این است که چطور این همه‌گیری اتفاق افتاد؟ منشا آن از کجا بود؟ چه چیزی در ژنوم ویروس‌ها تغییر کرد که باعث شد از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا کنند و در نهایت باعث چنین همه‌گیری شد؟ " این‌ها همه پرسش‌هایی است که شکارچیان ویروس مانند دیبش با تمام توان برای یافتن پاسخ آن‌ها تلاش می‌کنند.
در جستجوی واکسن
درسی که از کوویدـ۱۹ آموختیم این است که برای مقابله با این ویروس‌ها باید با هم مشارکت و همکاری کنیم و برای موارد بعدی آماده باشیم. همکاری گستردهٔ کارشناسان و دانشمندان گوناگونی در عرصهٔ بهداشت عمومی ضروری است تا بتوانیم این بیماری را مهار و درمان کنیم و در نهایت جلوی چنین ویروس‌هایی که انبوهی از جمعیت‌ها را مبتلا می‌کنند، بگیریم.
بخش مهمی از واکنش مشترک به همه گیری فعلی برنامهٔ واکسیناسیون خواهد بود، اما ما که نمی‌توانیم خود را بر ضد ویروس‌های دیگر کرونا مثل سرماخوردگی عمومی واکسینه کنیم، آیا می‌توانیم بر ضد کوویدـ۱۹ خودمان را واکسینه کنیم؟
پروفسور سوزان وایس، ویروس‌شناس دانشگاه پنسیلوانیاست. او می‌گوید دلیل اینکه برای سرماخوردگی معمولی به واکسنی دست پیدا نکرده‌ایم شاید این باشد که به قدر کافی تلاش نکرده‌ایم، چون این بیماری حادی نبوده است.
پروفسور سوزان وایس، ویروس‌شناس دانشگاه پنسیلوانیاست. او می‌گوید دلیل اینکه برای سرماخوردگی معمولی به واکسنی دست پیدا نکرده‌ایم شاید این باشد که به قدر کافی تلاش نکرده‌ایم، چون این بیماری حادی نبوده است.
سوزان می‌گوید:"این ویروس چنان کشنده است که انگیزهٔ بیشتری برای یافتن واکسن و ضد‌ویروس برای آن وجود دارد". اگر بتوانیم مهار‌کننده‌ای برای یکی از این پرو‌تئین‌هایی که در همهٔ ویروس‌های کرونا مشترک است پیدا کنیم، به ضد‌ویروسی دست خواهیم یافت که شاید بر سرماخوردگی عمومی هم اثر داشته باشد.
ساخت واکسن سخت و پر‌هزینه است. نیاز به آزمایش و سنجش روی جمعیت‌های بزرگ انسانی گوناگون دارد تا کارایی آن سنجیده شود و از همه مهم‌تر روشن شود که ایمن است و اگر قرار باشد در سراسر جهان استفاده شود باید کاربردی و در هر نقطه از دنیا دست‌یافتنی باشد.
ساخت واکسن سخت و پر‌هزینه است. نیاز به آزمایش و سنجش روی جمعیت‌های بزرگ انسانی گوناگون دارد تا کارایی آن سنجیده شود و از همه مهم‌تر روشن شود که ایمن است و اگر قرار باشد در سراسر جهان استفاده شود باید کاربردی و در هر نقطه از دنیا دست‌یافتنی باشد.
موفقیت در یافتن واکسن برای این همه‌گیری فقط با همکاری و مشارکت جهانی ممکن است و اکنون صد‌ها پروژه در سراسر جهان برای یافتن راه‌حل تلاش می‌کنند.
استفاده از فناوری
جیمی ویتورت استاد بهداشت عمومی بین‌المللی در دانشگاه بهداشت و دارو‌های گرمسیری لندن است و مدت‌هاست که شکارچی ویروس است. اولین همه‌گیری که او درگیر آن شد سال ۱۹۸۳ در گامبیا بود. در آنجا موارد زیادی از سیاه‌زخم دیده می‌شد که از دام‌ها به انسان سرایت کرده بود.
استفاده از فناوری
جیمی ویتورت استاد بهداشت عمومی بین‌المللی در دانشگاه بهداشت و دارو‌های گرمسیری لندن است و مدت‌هاست که شکارچی ویروس است. اولین همه‌گیری که او درگیر آن شد سال ۱۹۸۳ در گامبیا بود. در آنجا موارد زیادی از سیاه‌زخم دیده می‌شد که از دام‌ها به انسان سرایت کرده بود.
در آن زمان وقتی او می‌خواست با بریتانیا تماس بگیرد باید دو هفته صبر می‌کرد تا نامه اش به دست آن‌ها برسد و جواب نامه بازگردد یا ناچار بود ۵ ساعت تا اولین جایی که در آن تلفن وجود داشت، رانندگی کند. اما حالا همه‌چیز عوض شده است.
جیمی می‌گوید:"حالا توی جیب هر کدام از ما وسیله‌ای هست که می‌توانیم تلفن یا ای‌میل بزنیم و بلافاصله هم جواب آن را دریافت کنیم".
فناوری، پیش از یافتن واکسن، برای جلوگیری از گسترش ویروس حیاتی است. نظریهٔ همهگیرشناسی فضایی پشتوانه‌ٔ اپلیکیشن‌های پیچیده و مناقشه‌برانگیز رد‌گیری است که موارد مبتلا به کوویدـ۱۹ را ردیابی و جدا‌سازی می‌کند. استفاده از چنین داده‌هایی می‌تواند گام بزرگی در تلاش برای جلوگیری از ابتلای بیشتر افراد باشد.
فناوری، پیش از یافتن واکسن، برای جلوگیری از گسترش ویروس حیاتی است. نظریهٔ همهگیرشناسی فضایی پشتوانه‌ٔ اپلیکیشن‌های پیچیده و مناقشه‌برانگیز رد‌گیری است که موارد مبتلا به کوویدـ۱۹ را ردیابی و جدا‌سازی می‌کند. استفاده از چنین داده‌هایی می‌تواند گام بزرگی در تلاش برای جلوگیری از ابتلای بیشتر افراد باشد.
در نبود واکسن، این راه مهمی برای جلوگیری از موارد ابتلای تازه پس از خروج جوامع از قرنطینه است. این فناوری هم‌چنین کمک می‌کند که بدانیم در چه جا‌هایی باید نیروی بیشتری بگذاریم و منابع و نیروی خود را به آن سو هدایت کنیم.
جهان را امن سازیم
شکار ویروس‌هایی که نقش مهمی در تهدید سلامت ما دارند نیاز به یک تیم کامل از پژوهشگران، نمونه‌برداری از آدم‌ها و جانوران در محل، ساعت‌ها کار با میکروسکوپ، بررسی داده‌ها و اطلاعات و محاسبه با الگو‌های ریاضی دارد. بدون وجود این شکارچیان ویروس دنیا خیلی جای خطرناکی می‌شد.
لری بربلیانت می‌گوید:" ویروس‌هایی که باعث همه‌گیری‌ها می‌شوند مثل رودخانه‌اند. آن‌ها مرز‌های کشور‌ها را دگرگون می‌کنند؛ و رفتار تاریخی کشور‌ها را تغییر می‌دهند. آداب و رسوم را عوض می‌کنند و بر همهٔ جنبه‌های زندگی انسانی اثر می‌گذارند.
جهان را امن سازیم
شکار ویروس‌هایی که نقش مهمی در تهدید سلامت ما دارند نیاز به یک تیم کامل از پژوهشگران، نمونه‌برداری از آدم‌ها و جانوران در محل، ساعت‌ها کار با میکروسکوپ، بررسی داده‌ها و اطلاعات و محاسبه با الگو‌های ریاضی دارد. بدون وجود این شکارچیان ویروس دنیا خیلی جای خطرناکی می‌شد.
لری بربلیانت می‌گوید:" ویروس‌هایی که باعث همه‌گیری‌ها می‌شوند مثل رودخانه‌اند. آن‌ها مرز‌های کشور‌ها را دگرگون می‌کنند؛ و رفتار تاریخی کشور‌ها را تغییر می‌دهند. آداب و رسوم را عوض می‌کنند و بر همهٔ جنبه‌های زندگی انسانی اثر می‌گذارند.
ما به این شکارچیان ویروس نیاز داریم، این کارآگاهانی که تهدید و خطر را پیدا می‌کنند، این اپیدمیولوژیست‌ها کارآگاه در سرتاسر جهان دنبال ویروس‌ها می‌گردند و تلاش می‌کنند راه‌هایی برای مهار آن‌ها پیدا کنند".
۰
