اتحاد پاییزی ویروس‌ها علیه انسان‌

ویروس کرونا که زمستان سال گذشته در چین پیدا شد، حالا همه جهان را گرفتار کرده و دارد به پاییز سال جدید هم می‌رسد و هشدار‌ها درباره آن حتی از چیزی که هست، بیشتر و ترسناک‌تر شده است. پاییز موسم همیشگی بروز بیمار‌های فصل سرما مثل آنفلوانزاست.

بیماری‌ای که سال‌هاست آرام و بی‌سروصدا هرساله میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان مبتلا می‌کند و هزاران نفر را هم به کشتن می‌دهد. اما خطرش آن‌قدر‌ها جدی نبود و با کمی مراقبت و یک واکسن می‌شد از شرش خلاص شد.

امسال، اما با حضور کرونا قضیه فرق می‌کند و حتی خطر آنفلوانزا هم بیشتر از همیشه شده است. این را دانشمندان و متخصصان بیماری‌های عفونی در ایران و جهان مدت‌هاست دارند تذکر می‌دهند.

کرونا که اول‌بار در دی ۱۳۹۸ در ووهان چین حضورش ثبت شد تا همین دیروز، ۱۸ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا کرده و از این تعداد، جان نزدیک به ۶۹۰ هزار نفر را نیز گرفته و به‌این‌ترتیب نام خود را به‌عنوان یکی از مرگ‌بارترین و بی‌مهارترین بیماری‌های عصر مدرن ثبت کرده است.

اما هم‌زمانی آنفلوانزا و کرونا چه خطراتی دارد و چطور می‌تواند وضعیت را از چیزی که هست خطرناک‌تر و کشنده‌تر کند؟ پاسخ این سؤال را در این مدت خیلی‌ها داده‌اند؛ از وزیر بهداشت ایران تا چندین نفر از متخصصان و محققان ایرانی و خارجی.

اردیبهشت‌ماه گذشته سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، گفته بود: «باید دورانی نسبتا طولانی را با کرونا سپری کنیم» و در ادامه هم هشدار داد که «ممکن است هم‌زمانی کرونا و آنفلوانزا در پاییز ما را غافلگیر کند».

نمکی همچنین گفته بود «نه من و نه هیچ‌کس در دنیا نمی‌تواند پاسخ دهد که این ویروس چه خواهد کرد، ما هر روز شرایط جدیدی را از این ویروس مشاهده می‌کنیم و نمی‌دانیم به چه سمت‌و‌سویی حرکت می‌کند». تاریخ این گفته‌های وزیر بهداشت اردیبهشت ۹۹ بود و حالا که سه ماه از آن گذشته، بیشتر می‌توان غافلگیرکننده‌بودن ویروس کرونا را تأیید کرد.

به‌خصوص آنکه پس از یک دوره کاهشی در روز‌های آخر اردیبهشت و اوایل خرداد، دوباره از اواخر بهار تا همین امروز که نزدیک به نصف تابستان گذشته است، همه‌چیز حتی بدتر از روز‌های اوج‌گیری اولیه کرونا در ایران شده است. الان نزدیک به یک ماه است که تعداد تلفات روزانه این ویروس در ایران بالای ۲۰۰ نفر است.

علاوه بر وزیر بهداشت، آن‌طور‌که خبرگزاری ایرنا در گزارشی نوشت، چند نفر از محققان ایرانی با انتشار مقاله‌ای در هفته‌نامه پزشکی بریتانیا (British Medical Journal) موسوم به «بی. ام. جی BMJ»، نسبت به چالش هم‌افزایی کرونا با آنفلوانزا در فصل پاییز و زمستان سال جاری به دولت‌های جهان هشدار دادند.

دکتر امیرحسین تکیان، دکتر محسن اعرابی و دکتر هاجر حقیقی، محققان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران این مقاله را با عنوان «جهان‌گیری کووید۱۹ و لزوم توجه به پوشش همگانی سلامت برای مواجهه با «کووی‌فلو» (Covi-Flu) در نشریه پزشکی بریتانیا منتشر کردند.

محققان ایرانی هشدار داده‌اند: «درحالی‌که دستیابی به درمان و واکسن مناسب برای کووید۱۹ حداقل یک سال زمان نیاز دارد و ناشناخته‌های زیادی در مورد این بیماری وجود دارد، در ماه‌های آینده، شیوع آنفلوانزای فصلی میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و احتمالا دنیا با بحران پیچیده‌تری به نام «کووی‌فلو Covi-Flu» مواجه می‌شود که ترکیبی از تأثیرات آنفلوانزای فصلی و نتایج حاصل از بحران کووید۱۹ خواهد بود.

محققان ایرانی خواستار اتخاذ سیاست‌های درست برای مقابله با هم‌افزایی کرونا با آنفلوانزا شدند و پیشنهاد کردند: «ما از دولت‌ها می‌خواهیم برای به‌حداقل‌رساندن تأثیر کووی‌فلو Covi-Flu با ادغام سیستم‌های نظارتی بر عملکرد شبکه مراقبت‌های بهداشتی اولیه (PHC) و بهبود برنامه‌های پزشک خانواده و سیستم ارجاع، سرمایه‌گذاری بیشتری در پوشش همگانی سلامت (UHC) انجام دهند و برای بازسازی جهانی که همه در آن از حق سلامتی بهره‌مند شوند، بسیاری از کشور‌ها باید طی رکود اقتصادی اجتناب‌ناپذیر حاصل از کووید۱۹، تصمیمات مهمی برای فراهم‌کردن منابع مالی پایدار برای دستیابی به پوشش همگانی سلامت بگیرند.

آن‌ها همچنین در بخش دیگری از مقاله خود هشدار داده‌اند: «تهدید کووی‌فلو برای اقتصاد جهانی و توسعه پایدار بیش از آنکه تصورش را بکنید، نزدیک است و می‌تواند خانمان‌سوز باشد. ما همگی با هم و همین امروز باید کاری انجام دهیم، فردا دیر است».

همه این‌ها در شرایطی است که همین روز گذشته سازمان جهانی بهداشت (WHO) در جدیدترین بیانیه خود درباره کرونا هشداری دیگر داد و اعلام کرد: «همه‌گیری کروناویروس جدید طولانی‌مدت خواهد بود».

سازمان جهانی بهداشت پس از نشست کمیته اضطراری به‌منظور ارزیابی بحران همه‌گیری کروناویروس جدید که حدود شش ماه از زمان اعلام وضعیت اضطراری آن می‌گذرد، هشدار داد: همه‌گیری این ویروس طولانی‌مدت خواهد بود و کارشناسان کمیته اضطراری تأکید کردند اتخاذ رویکردی «دقیق» برای مقابله با بیماری کووید۱۹ ضرورت دارد تا بتوان «فرسایش پاسخ‌گویی» به این بیماری را که فشار‌های اقتصادی و اجتماعی پیوسته‌ای به کشور‌ها وارد می‌کند به حداقل رساند.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: ارزیابی‌های انجام‌شده در نشست کمیته اضطراری نشان می‌دهد که خطر بیماری کووید۱۹ همچنان بالاست و به همین دلیل بر اهمیت واکنش پایدار جهانی، منطقه‌ای، ملی و محلی در برابر آن تأکید کردند.