(تصاویر) کشف کرم‌هایی شبیه به اشباحِ داستان‌های عامیانه ژاپن
تاامروز، فقط ۴ گونه از پلی‌سیرِس با تواناییِ نورافکنی (زیست‌تابی) شناسایی شده بود. علاوه‌برآن، فقط دو گونه از پلی‌سیرِس در ژاپن توصیف شده بود. این کشف جدید که به هدایتِ کارشناس کرم‌های دریایی، نائوتو جیمی، انجام شده است، سه گونه جدید را به هر یک از این دو آمار اضافه کرده است.
یک درخشش آبی‌رنگِ اثیری که هم‌چون روشناییِ گول‌زنندۀ مرداب در داستان‌های عامیانه، دانشمندان را جذب خود کرده بود، منجر به کشفِ سه‌گونه جدید از کرمِ حلقویِ دریازی از خانوادۀ پُرتاران شد.
نامِ سرده آن‌ها «پُلی‌سیرِس» است که به لاتین به معنای «پُرشاخک» است. اگر به این کرم‌ها که گویی از آن‌جهان آمده‌اند نگاه کنید، به‌سرعت دلیل نام‌گذاری آن‌ها را متوجه می‌شوید.
تاامروز، فقط ۴ گونه از پلی‌سیرِس با تواناییِ نورافکنی (زیست‌تابی) شناسایی شده بود. علاوه‌برآن، فقط دو گونه از پلی‌سیرِس در ژاپن توصیف شده بود. این کشف جدید که به هدایتِ کارشناس کرم‌های دریایی، نائوتو جیمی، انجام شده است، سه گونه جدید را به هر یک از این دو آمار اضافه کرده است.
دو عدد از این گونه‌های کرم به تبعیت از موجودات ماورالطبیعه داستان‌های عامیانه ژاپنی که به طور کلی یوکای نامیده می‌شوند و انواعی از آن‌ها وجود دارد، به این نام نام‌گذاری شده‌اند. اما نامِ گونه سوم، ادای احترامی است به مدیر آکواریومِ نوتوجیما، شین‌چی اکِگوچی، و علتش آن است که این کرم در نزدیکی آب‌های آکواریوم و همین‌طور ساحلِ شیراوارا پیدا شده است.
شبح‌های مرداب
گونه پلی‌سیرِس اونی‌بی که در نوتوجیما و سوگاشیما پیدا شده است، نامِ یکی از یوکای‌های ژاپنی را یدک می‌کشد که به روشناییِ مرداب (will-o-wispe)، یک موجودِ افسانه‌ای در داستان‌های عامیانه غربی، بی‌شباهت نیستند. در داستان‌های عامیانه ژاپن، اونی‌بی‌ها ارواح مردگان هستند که در قالبِ گوی‌های شناوری که معمولاً شعله‌های آبی دارند، ظاهر می‌شوند و تمایل دارند که در محیط‌های مرطوب در طبیعت ساکن شوند.
گونۀ پلی‌سیرِس اِیاواِندِن که در سوگاشیما پیدا شد به نامِ یوکایِ اِیاواِندِن نامیده شد. این موجود مخلوقی شبح‌مانند با پوست آبی، مو‌های بلند، شاخ و دندان‌ها تیز است که یک کیمونوی سفید می‌پوشد و فانوسی آبی‌رنگ را حمل می‌کند. گفته می‌شود که اِیاواِندِن را کسانی که دور آتش می‌نشستند و داستان‌های ماورالطبیعه برای هم تعریف می‌کردند، خلق کرده‌اند. معادل آن در افسانه‌های غربی، افسانه «مِری خون‌خوار» است.
جیمی می‌گوید: «نور بنفش-آبی‌ای که از گونه‌های مختلفِ پلی‌سیرِس ساطع می‌شود به‌طرز خیره‌کننده‌ای شبیه توصیفاتی است که از این مخلوقات در افسانه‌های ژاپنی آمده است.»
این رنگ از نور نسبتاً طول موج بلندی دارد، بنابراین نسبت به سایر رنگ‌ها دیرتر توسطِ آب جذب می‌شود و بنابراین می‌تواند تا اعماق بیش‌تری به عمق آب نفوذ کند. برای همین است که این نوع زیست‌تاب‌ها اغلب با مخلوقاتِ اعماق دریا ربط پیدا می‌کنند. درخشش رنگ این نوع کرم، با توجه به زیستگاه‌های ساحلی آن‌ها، غیرمعمولی است.
این کرم‌ها در محیطِ طبیعیِ اقیانوس بررسی شدند، هرچند چندتایی از آن‌ها نیز برای مطالعات بیش‌تر به آزمایشگاه منتقل شدند.
شرکت فیلم‌سازی در زیرِ آبِ ژاپن کمک کرد تا عملیات گرفتنِ کرم‌ها ثبت شود. محققان متوجه شدند که حباب‌های تولید‌شده توسطِ تجهیزات غواصی در اقیانوس باعث روشن شدنِ چراغِ هیپنوتیزم‌کننده کرم‌ها می‌شود. آن‌ها نتایج مشابهی را در آزمایشگاه با تکان‌دادنِ شاخک‌های کرم‌ها توسطِ موچین مشاهده کردند.
الگوی نورافکنی هر سه گونه تقریباً شبیه به هم بود. شاخک‌ها وقتی تحریک می‌شدند بینِ ۰.۳ تا ۱.۱ ثانیه چشمک می‌زدند و هر چشمک در حدود ۱.۱۵ ثانیه طول می‌کشید. دانشمندان هم‌چنین متوجه شدند که تحریک کردنِ یک شاخک باعثِ تحریک شدنِ شاخک‌های مجاور نمی‌شود و هم‌چنین چشمک‌ها سینک‌شده و هم‌زمان نیستند.
شدت نور بعد از ۳۰ ثانیه تحریک ضعیف می‌شد، درست مثلِ اتفاقی که برای چوب نورانی (glowstick) در انتهای یک جشنِ پرهیایو میفتد. اما بعد از چندثانیه وقفه، واکنشِ زیست‌تابیِ کرم‌ها مجدداً شارژ می‌شد و به درخشندگیِ کامل بازمی‌گشت.
نور‌های چشمک‌زن ممکن است نوعی سیستم هشداردهنده برای دور کردنِ شکارچیان باشد که به نور‌های امنیتیِ حساس به حرکتی که در خانه‌ها استفاده می‌شود، بی‌شباهت نیست. ازآنجایی که این کرم‌ها زمانِ زیادی را در گل، شکاف صخره‌ها یا اسفنج‌ها مدفون باقی می‌مانند، محققان فکر می‌کنند که زیست‌تابی اکثراً «در موقعیت‌های اضطراری» و زمانیکه بدنِ کرم در معرض دید قرار می‌گیرد، رخ می‌دهد. این حقیقت که سیخونک‌زدن به کرم، تکان‌دادن شاخک‌ها و تشکیل حباب در اطراف آن‌ها، محرک‌های اصلی برای زیست‌تاب‌شدنِ کرم‌ها بودند، از این نظریه پشتیبانی می‌کند.
دانشمندان قصد دارند با فهمِ عمیق‌تر از ماهیتِ مولکولیِ این پدیده از آن در دانشِ توسعه تکنولوژی‌های جدید استفاده کنند.
منبع: راهنماتو
