از قورباغههای شبیه مدفوع تا لاک پشتهای گازگیر تمساحی؛ اساتید فریبکاری!
در طبیعت برنده و بازنده وجود دارد. برندهها موفق به بقا شده و تولید مثل میکنند در حالی که بازندهها عموما میمیرند. برای به دست آوردن مزیت برندگان ممکن است استراتژیهایی را اتخاذ کنند که عنصر "فریبکاری" را نیز شامل میشود.
اکثر مردم فاخته (پرندهای از راسته کوکوسانان) را میشناسند. این پرنده با فریب کاری به بقا و تولید مثل ادامه داده است بدین گونه که تخم خود را در آشیانه پرندگان دیگر میگذارد تا پرنده صاحب لانه جوجه را بزرگ کند کاری که جوجه گذاری انگلی نامیده میشود. این فریب کاری نمونهای از یک مسابقه تکاملی است این گونهها در حال تکامل هستند تا در جنگ پیروز شوند.
در حال حاضر فاخته برنده این نبرد خاص است. با این وجود، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد سایر پرندگان به خصوص چکاوکها نیز در حال مبارزه هستند و روشهایی را توسعه میدهند تا تخم فاخته را تشخیص داده و ان را از لانه خود بیرون برانند.
در دنیای طبیعی فریب در بسیاری از گونهها به عنوان راهی برای افزایش موفقیت آنان تکامل یافته است و در ادامه به پنج گونه که در حال حاضر برنده مسابقه تکاملی خود هستند اشاره میکنیم:
۱- گونهای از قورباغه
قورباغه Litoria naispela قورباغهای درختی است که اخیرت در پاپوآ گینه نو کشف شده است. این گونه با پاشش سفید رنگی که شبیه مدفوع پرندگان است شناخته میشود. بر خلاف استتار جایی که موجودات زنده به رنگ پس زمینه شان در میآیند در به لباس مبدل درآمدن گونههایی مانند این قورباغه تکامل یافته اند تا شبیه چیز دیگری به نظر برسند.
این نوع قورباغه برای محافظت از خود در برابر شکارچیان قادر به ایجاد ظاهری شبیه مدفوع پرندگان است. بسیاری از قورباغهها و حتی عنکبوتها نیز همین تاکتیک را برای اجتناب از خورده شدن اتخاذ میکنند. این نوع از قورباغهها هنگام تولید مثل تخمهای خود را به تنه درختان بالای گودال درختان پر از آب میچسبانند و قورباغهها پس از جوجه ریزی به داخل گودالها شسته میشوند.
هنگامی که قورباغههای نابالغ برای اولین بار از گودال درخت بیرون میآیند ظاهرشان شبیه مدفوع پرندگان است عاملی که برای محافظت از آنان در برابر شکار پرندگان میباشد.
۲- پراتینکول شرقی (مرغ چمن)
برخی از گونهها مانند مار هوگنوس اغلب مرگ را جعل کرده و خود را به مردن میزنند تا توجه شکارچیان را از خود دور کنند. اختاپوس مقلد میتواند بدن اش را به رنگ موجودات سمی درآورد و حرکات پهن ماهیان و مار ماهیان را تقلید میکنند تا شکارچیان را از خود دور نگه دارد.
در مقابل، برخی از حیوانات از خود به عنوان عامل حواس پرتی استفاده میکنند تا شکارچیان را از فرزندان آسیب پذیرشان دور کنند. پراتینکولهای شرقی (یک گونه پرنده بومی مناطق گرمتر جنوب و جنوب شرق آسیا) اغلب تظاهر به شکستگی بال شان میکنند و خود را به عنوان اهدافی آسان برای وسوسه شکارچیان مانند پرندگان شکاری پیش از پرواز به مکان امن در آخرین لحظه نشان میدهند.
پیشتر تصور میشد که این رفتار فریبنده به پرندگان ساحلی که روی زمین لانه میکنند محدود میشود. با این وجود، نتیجه تحقیقات تازه نشان میدهند که شیوع آن رفتار بیشتر است و تقریبا در ۳۰۰ گونه پرنده رخ میدهد.
۳- عنکبوت
مانند بسیاری از بی مهرگان گونهای از عنکبوت ماده (Pisauridae) اغلب پس از جفت گیری برای به دست آوردن تغذیه حیاتی به منظور تولید تخم سعی میکند گونه نر خود که با آن جفت گیری کرده را بخورد. با این وجود، اگر گونه نر بتواند پس از جفت گیری زنده بماند به طور بالقوه میتواند فرزندان بیش تری با سایر مادهها به دنیا بیاورد. بنابراین، گونه نر این نوع از عنکبوت اغلب با هدایایی از حشرات پیچیده شده در ابریشم وارد میشوند. در حالی که حواس ماده با باز کردن و خوردن هدیه خوشمزه پرت میشود عنکبوت نر میتواند به سمت نقطهای امن فرار کند و این یک موقعیت برد - برد برای آن خواهد بود.
با این وجود، کسب این هدایا به زمان و تلاش نیاز دارد. بنابراین، برخی از عنکبوتهای نر تکامل یافته اند تا هدایای تقلبی بدون ارزش غذایی مانند دانههای گیاهان غیرخوراکی یا اسکلت بیرونی حشرات خالی را به عنکبوت ماده هدیه دهند و تا زمانی که عنکبوت ماده متوجه این فریب کاری شود عنکبوت نر رفته است.
۴- ارکیده زنبورعسل
برخی از گونهها حتی تا فریب گونههای دیگر پیش میروند تا برای آنان جفتی بیابند. اگرچه برخی از ارکیدههای زنبور عسل قادر به خود بارور شدن هستند تولید مثل با گیاه دیگری باعث رشد و تنوع ژنتیکی آنان میشود که برای سازگاری با محیطهای متغیر بسیار مهم است. با این وجود، از آنجایی که ارکیدههای زنبور عسل قادر به حرکت در خشکی نیستند تاکتیکی را ایجاد کرده اند که به موجب آن یکی از گلبرگهای آنان شبیه به گونه ماده زنبور به نظر میرسد.
هنگامی که زنبور نر با این تصور که ارکیده یک زنبور ماده است روی آن فرود میآید سعی میکند با آن جفت گیری نماید. طی این فرایند گرده ارکیده به زنبور نر منتقل میشود. هنگامی که زنبور عسل میرود و دوباره توسط ارکیده دیگری فریب میخورد گرده افشانی گیاه اول را انجام میدهد.
۵- لاک پشت گازگیر تمساحی
این لاک پشت یک گونه از تیره گازگیران است. این لاک پشت گازگیر تمساحی ماقبل تاریخ بزرگترین لاک پشت آبهای شیرین آمریکای شمالی و هم چنین یکی از بزرگترین لاک پشتهای جهان است. لاک پشت گازگیر تمساحی در روش شکار خود از یک طعمه طبیعی منحصر به خود استفاده میکند.
اگر شما یک شکارچی بزرگ و کُند هستید نشستن و انتظار طعمه استراتژی خوبی است، اما اغلب میتواند بیهوده باشد. بنابراین، برخی از بدیعترین حیلهها شامل تکامل یک طعمه ماهیگیری است.
این نوع از لاک پشت در حالی که بی حرکت در انتهای رودخانه مینشیند با تکان دادن زبان اش که شکل یک کرم در حال چرخش را تقلید میکند به عنوان طعمهای برای جذب ماهیهای کوچک عمل مینماید. زمانی که ماهیهای کوچک وارد دهان اش شدند دهان را بسته و سپس آنان را میخورد.
لاک پشتهای گازگیر تمساحی بالغ غیر از انسانهایی که آنان را بخاطر گوشت و لاک شان شکار میکنند و در تجارت حیوانات عجیب و غریب به فروش میرسانند هیچ شکارچی طبیعی دیگری ندارند.
انسانها فریب را محکوم میکنند و آن را منفی میدانند. مردم میخواهند از فریب خوردن جلوگیری کنند. با این وجود، در طبیعت فریب دادن دیگران دیگر یک استراتژی ضروری برای موجودات است تا از محیط خود بهره برداری کنند و بقا و تولید مثل شان را تضمین کنند. این مثالها از تقلید هوشمندانه نوعی از قورباغهها و ارکیدههای زنبور عسل گرفته تا تظاهر تاکتیکی آسیب دیدن توسط پراتینکول شرقی اقدامات خارق العادهای را نشان میدهند که برخی از گونهها برای تضمین موفقیت خود به آن مبادرت میورزند.
منبع: فرارو