بازیگر مشهور هالیوود چگونه به شناسایی بزرگترین مار جهان کمک کرد؟
بزرگترین مار روی زمین در واقع دو گونه است که یکی از آنها ممکن است در خطر انقراض باشد.
فرادید| جنگل‌های بارانی آمازون میزبان بزرگترین و سنگین‌ترین گونه مار روی زمین است: آناکوندای سبز. با این حال، آنچه تصور می‌شد یک گونه واحد است که منطقه وسیعی را پوشش داده، حالا با کمک ویل اسمیت و یک گروه مستندساز مشخص شد دو گونه است.
به گزارش فرادید، پروفسور برایان فرای از دانشگاه کوئینزلند قصد نداشت شجره خانوادگی آناکونداها را رمزگشایی کند. او در عوض در حال انجام یک مطالعه طولانی مدت درباره اثرات حفاری نفت روی آمازون با همکاری مردم بومی وائورانی بود.
فرای میگوید: «وقتی به آناکونداهای نر و ماده نگاه کنید، فکر نمی‌کنید یک حیوان هستند، چه رسد به اینکه یک گونه باشند.» این جانوران افسانه‌ای که بیش از ۵ متر طول دارند همگی ماده هستند. نرها نصف طول ماده‌ها را دارند و لاغرتر هستند. جای تعجب نیست که این دو جنس رژیم غذایی بسیار متفاوتی داشته باشند. ماده‌ها از علف‌خوارانی مانند آهو و کاپی‌بارا تغذیه می‌کنند، در حالی که نرها پرندگان آبچر را می‌خورند.
آناکوندای سبز ماده بسیار بزرگتر از آناکوندای سبز نر است (جفت گیری آناکونداها)
فرای و همکارانش در مقاله جدیدشان نوشته‌اند: «آناکونداها به عنوان شکارچیان برتر، به ویژه در برابر تخریب زیستگاه آسیب‌پذیر هستند. آنها نه تنها از آسیب به زیستگاه‌هایشان رنج می‌برند، بلکه به شدت تحت تأثیر آسیب دیدن پایگاه طعمه‌شان قرار می‌گیرند.» استدلال فرای و تیمش این است که با مقایسه غلظت فلزات سنگین بین دو جنس، می‌توان عواقب نشت نفت در اکوسیستم را تشخیص داد.
یک فرد مشهور هم در این فرآیند سهیم بود. فرای رهبر تیم علمی بخش آمازون برای ساخت مستند نشنال جئوگرافیک به نام «قطب تا قطب» با حضور ویل اسمیت بود. این موضوع منابعی را برای تحقیقات آناکوندا به ارمغان آورد که به گفته فرای بسیار بالاتر از انتظارات او بود، از جمله کمک خود ویل اسمیت که هیچ مشکلی در راه رفتن در آب و کمک به گرفتن آناکوندا نداشت.
این تیم دریافت نرها در قیاس با ماده‌ها، ۱۰۰۰ درصد سرب و کادمیوم بیشتر در بدن خود دارند که نشان‌دهنده نحوه نفوذ این عناصر به اکوسیستم آبی و رسیدن به زنجیره غذایی آن‌هاست.
آنها در فرآیند گسترده‌ترین نمونه‌برداری آناکوندا که تا کنون انجام شده، متوجه شدند آناکوندای سبز اکوآدور بزرگتر از آناکوندای سبز برزیل است. فرای میگوید: «ما یکی را پیدا کردیم که ۶.۳ متر بود، نزدیک به رکورد رسمی.» با این حال، افراد محلی که با تیم همکاری داشتند، ادعا کردند یکی را دیده‌اند که بر اساس اندازه آرواره‌هایش، احتمالاً ۷.۵ متر طول داشته است. با وجود شایعات بسیار اغراق‌آمیز، در بیشتر محدوده زیست آنها، حتی بزرگترین ماده‌ها یک متر کوتاهتر هستند.
مارهای اکوادوری ظاهر یا رفتار متفاوتی ندارند و علائم تقریباً یکسانی دارند. با این حال، وقتی تیم نمونه‌های ژنتیکی را گرفت، دریافت آنها قطعاً یک گونه نیستند: ۵.۵ درصد تفاوت در DNA بین آنها وجود داشت. فرای خاطرنشان میکند: «برای درک این تفاوت، باید بدانید تفاوت انسان‌ها با شامپانزه‌ها تنها حدود ۲ درصد است.»
تحقیقات بیشتر نشان داد گونه بزرگتر در کلمبیا و ونزوئلا نیز یافت می‌شود و نام آناکوندای سبز شمالی (Eunectes akayima) را به خود اختصاص داده است در حالی که گونه موجود E. murinus به آناکوندای سبز جنوبی تغییر نام می‌دهد. اگرچه در قلمروهای آنها همپوشانی وجود دارد، اما این دو در حوضه‌های رودخانه‌های مختلف زندگی می‌کنند و یک توزیع جغرافیایی را دنبال می‌کنند که ۱۰ میلیون سال پیش آغاز شد و در تقسیم‌بندی گونه‌ها میان بسیاری از حیوانات دیگر آمازون منعکس شد.
این یک آناکوندای سبز نر نسبتا ضعیف است. تصور کنید گرفتن آناکوندای سبز ماده چقدر سخت خواهد بود
فرای و نویسندگان همکارش در مقاله‌شان گزارش دادند آنچه به عنوان سه گونه متمایز از آناکونداهای زرد (کوچکتر) در نظر گرفته شده بود، تنوع محلی همان گونه است. فرای اعتراف میکند حذف دو گونه از سوابق ناراحت‌کننده است، اما می‌افزاد که ما باید احساسات را کنار گذاشته و اجازه دهیم ژنتیک داستان را بازگو کند، ما باید برای حفظ اعتبار علم ثابت‌قدم باشیم. »
این اعتبار دارای اهمیت است، چون در حالی که آناکوندای سبز جنوبی به قدری زیاد است که هیچ خطری آن را تهدید نمی‌کند، ممکن است همین وضعیت در مورد نسخه شمالی آن صادق نباشد. چون نه تنها گستره آن کوچکتر است، بلکه تحت تأثیر حفاری نفت، قطع گسترده درختان و خشکسالی ویرانگر منطقه هم میباشد. فرای امیدوارست به منطقه بازگردد تا ببیند آیا آلودگی نفتی بر باروری نرها تأثیر گذاشته است یا خیر.
چنین کشفی می‌تواند خبر وحشتناکی برای سلامت اکوسیستم باشد، اما دست‌کم ممکن است توجهات را بر تهدیدی که حفاری نفت بر آمازون تحمیل میکند متمرکز کند. اگر چنین کند، شاید تا حدی جبران خسارت وائورانی‌ها بشود که از سفرهای اعزامی محققان به سرزمین‌شان استقبال کردند و دانش خود را در مورد گرفتن آناکوندا با آنها به اشتراک گذاشتند و حتی دو وائورانی نویسنده مشترک مقاله جدید شدند. وائورانی‌ها از پیامدهای مخرب حفاری نفت برای سرزمین‌شان آگاهی کامل دارند. سال گذشته کمپین طولانی آنها موفق به تصویب یک همه‌پرسی ملی شد که به واسطه آن، حفاری در بخش‌هایی از منطقه ممنوع خواهد شد، اما عملی کردن آن همچنان یک چالش است.
آناکونداها بر خلاف تصور عموم، به خون انسان‌ها تشنه نیستند اما فرای میگوید آنها گاهی‌اوقات در صورت احساس خطر و تهدید انسان‌ها را می‌کشند، بنابراین گرفتن آنها کاری نیست که بتوانید به تنهایی انجام دهید.
فرای میگوید ترکیب اندازه‌ی این یافته، مشارکت یک بازیگر مشهور و اهمیت محیطی سبب شد «این بزرگترین دستاورد حرفه‌ای من باشد.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
