تصاویر؛ بازشاپرک مگس‌مرغی؛ پروانه‌ای غول‌پیکر شبیه مرغ مگس‌خوار که اگر نبود انسان‌ها از گرسنگی می‌مردند!
بازشاپرک مگس‌مرغی (Macroglossum stellatarum) پروانه‌ای خاص با پروازی شبیه مرغ مگس‌خوار است که در اروپا، آسیا و آفریقا زندگی می‌کند. این حشره با توانایی دید رنگی بالا و پرواز معلق، نقشی کلیدی در گرده‌افشانی دارد و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، مورد توجه طبیعت‌دوستان است.
در دنیای حشرات، برخی گونه‌ها با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، توجه علاقه‌مندان به طبیعت را جلب می‌کنند. یکی از این گونه‌ها، پروانه‌ای است به نام بازشاپرک مگس‌مرغی (Macroglossum stellatarum) که به دلیل شباهت‌های رفتاری و ظاهری‌اش به مرغ مگس‌خوار، به عنوان پروانه‌ی مرغ مگس‌خوار شناخته می‌شود.
ویژگی‌های ظاهری
بازشاپرک مگس‌مرغی دارای بدنی قوی و بال‌هایی به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری در جلو و نارنجی در عقب است. طول بال‌های این پروانه حدود ۴۰ تا ۴۵ میلی‌متر است. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی آن، خرطوم بلند و جمع‌شونده‌ای است که به آن امکان می‌دهد از گل‌های لوله‌ای شکل، شهد بنوشد.
رفتار پروازی و تغذیه
این پروانه به دلیل توانایی‌اش در پرواز معلق در مقابل گل‌ها و نوشیدن شهد بدون نشستن، شباهت زیادی به مرغ مگس‌خوار دارد. بال‌های آن با سرعتی حدود ۸۵ بار در ثانیه می‌زنند که صدایی شبیه به وزوز تولید می‌کند. این رفتار پروازی به آن امکان می‌دهد تا به طور دقیق در مقابل گل‌ها قرار گیرد و از شهد آنها تغذیه کند.
زیستگاه و پراکندگی
بازشاپرک مگس‌مرغی در مناطق معتدل اروپا، شمال آفریقا و بخش‌هایی از آسیا یافت می‌شود. این پروانه در تابستان به سمت شمال مهاجرت می‌کند و در زمستان به مناطق جنوبی بازمی‌گردد. در برخی مناطق، به ویژه در جنوب اروپا و آسیا، به صورت دائمی حضور دارد.
چرخه‌ی زندگی
مانند سایر پروانه‌ها، بازشاپرک مگس‌مرغی نیز چهار مرحله‌ی زندگی دارد: تخم، لارو، شفیره و بالغ. تخم‌ها به صورت تکی روی گیاهان میزبان، مانند گونه‌های Galium، گذاشته می‌شوند. لارو‌ها سبز رنگ با خطوط سفید مورب هستند و دارای یک شاخ در انتهای بدن خود می‌باشند. پس از رشد کامل، لارو‌ها در خاک یا بین برگ‌ها شفیره می‌شوند و پس از مدتی، پروانه‌ی بالغ از شفیره خارج می‌شود.
توانایی‌های حسی
بازشاپرک مگس‌مرغی دارای بینایی بسیار خوبی است و می‌تواند رنگ‌ها، از جمله نور فرابنفش، را تشخیص دهد. این توانایی به آن کمک می‌کند تا گل‌های مناسب برای تغذیه را پیدا کند. همچنین، این پروانه قادر است بین طول موج‌های مختلف نور تفاوت قائل شود، که این ویژگی در میان حشرات نادر است.
اهمیت در طبیعت
بازشاپرک مگس‌مرغی نقش مهمی در گرده‌افشانی گل‌ها دارد. با تغذیه از شهد گل‌ها، گرده‌ها را از گلی به گل دیگر منتقل می‌کند و به این ترتیب، به تولید مثل گیاهان کمک می‌کند.
بازشاپرک مگس‌مرغی یکی از پروانه‌های منحصر‌به‌فرد است که با رفتار‌ها و ویژگی‌های خاص خود، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. شناخت بیشتر این گونه و حفاظت از زیستگاه‌های آن، می‌تواند به حفظ تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم‌ها کمک کند.
منبع: راز بقا
