کشف گونۀ جدید «مارمولک» با خارهایی شبیه «اژدها»

فرادید| وقتی سایه‌ها در جنگل‌های ویتنام مرکزی در حال عمیق‌تر شدن بود، جانوری با اندام‌های «کشیده» و خارهای «خنجرمانند» بر پشتش، روی شاخه‌ای باریک نشست و به خواب رفت، اما خوابش آرام نبود؛ چون دانشمندانِ جستجوگر این موجود «پنهان‌زی» را دیدند و کشف مهمی رقم خورد. 

به گزارش فرادید، یک گروه پژوهشی در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ چندین بار به جنگل‌های استان داک لاک رفتند تا تنوع زیستی آنجا را بررسی کنند. آن‌ها در جست‌وجوهای شبانه‌شان چندین مارمولک یافتند که در نگاه نخست شبیه گونه‌های شناخته‌شده بودند، اما آزمایش‌های DNA و بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد با گونه‌ای تازه روبه‌رو هستند. 

یک نر از گونه Acanthosaura grismeri یا همان اژدهای خاردار گریسمر

دانشمندان گونه جدید را Acanthosaura grismeri یا «اژدهای خاردار گریسمر» نام‌گذاری کردند. اندازه این مارمولک‌ها متوسط است و طولشان به ۲۵ سانتی‌متر می‌رسد. سرشان مثلثی شکل است، چشم‌های درشت و زبانی به رنگ نارنجی روشن دارند. دست‌وپا و دمشان کمابیش بلند است. ردیفی از خارها روی پشتشان دارند که برخی از آن‌ها بلند و خنجری هستند. 

نمای نزدیک از یک نر گونه Acanthosaura grismeri یا اژدهای خاردار گریسمر

به گفته پژوهشگران، نرها و ماده‌های گونه جدید از دید رنگ و اندازه با هم فرق دارند.  مارمولک‌های نر رنگ سبز لیمویی روشن با چهار نوار لوزی‌شکل قهوه‌ای‌سیاه روی پشت خود دارند. روی آرنج و زانو لکه‌های سفید دیده می‌شود. چشمانشان قهوه‌ای تیره و گلویشان سفید مرواریدی است.  ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند و بیشتر قهوه‌ای تیره با لکه‌های سیاه یا سبز پراکنده هستند. چشمانشان نارنجی روشن و گلویشان قهوه‌ای روشن تا نارنجی تیره است. 

یک ماده از گونه Acanthosaura grismeri یا همان اژدهای خاردار گریسمر

این مارمولک‌ها همواره شب‌ها روی بوته‌ها یا تنه‌های باریک درختان کوچک زیر پوشش متراکم جنگل می‌خوابند. در فصل بارانی مدام اما در فصل خشک به‌ندرت مشاهده می‌شوند. 

یک نر از گونه Acanthosaura grismeri یا همان اژدهای خاردار گریسمر

پژوهشگران این گونه را به افتخار L. Lee Grismer، به دلیل نقش بزرگ او در پژوهش‌های خزنده‌شناسی آسیای جنوب شرقی، نام‌گذاری کردند. تاکنون این مارمولک‌ها تنها در یک جنگل در استان داک لاک یافت شده‌اند؛ منطقه‌ای در مرکز ویتنام، نزدیک ۳۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی شهر هو شی مین. 

گونه جدید بر پایه نسبت‌های بدنی، خارها، الگوی فلس‌ها، رنگ‌آمیزی و دیگر ویژگی‌های ظریف فیزیکی شناسایی شد. همچنین بررسی ژنتیکی نشان داد دست‌کم ۷ درصد تفاوت ژنتیکی با گونه‌های دیگر مارمولک‌ها دارد.

مترجم: زهرا ذوالقدر