زنبورهای وحشی، شکارچی هستند

زنبور عسل و زنبور وحشی دو حشره هستند که از نظر ظاهر (مثلا در رنگ) و بعضی رفتار‌ها بسیار به هم شبیه‌اند، اما سبک زندگی هرکدام بسیار متفاوت از دیگری است. تفاوت‌های آن‌ها هم می‌تواند جزئی باشد و هم کلی، مثلا هر دو از راسته پرده‌بالان هستند.

اما دنیای زنبور‌های عسل و زنبور‌های وحشی، از همدیگر متفاوت است. آن‌ها تغذیه‌های بسیار متفاوتی دارند. یکی گرده‌افشان است و دیگری شکارچی. آن‌ها متفاوت از هم عمل می‌کنند. زنبور‌های وحشی همان‌طور که از اسم‌شان پیداست، به مراتب پرخاشگرترند و زنبور‌های عسل فقط اگر تحریک شوند، تهاجمی عمل می‌کنند.

این دو نوع از زنبور، در لانه‌هایی که کمتر شباهتی به هم دارند، زندگی می‌کنند. در کل، زنبور‌های وحشی در مقایسه با زنبور‌های عسل، کمتر اجتماعی‌اند و در کلونی‌های کوچک‌تری زندگی می‌کنند. تفاوت‌های جسمانی بسیار زیاد این دو زنبور، تشخیص‌شان را راحت‌تر می‌کند. زنبور‌های وحشی بدنی صاف و نرم و زنبور‌های عسل بدنی پر از پرز دارند.

١- تفاوت در نوع تغذیه: زنبور‌های معمولی، وحشی هستند. آن‌ها معمولا از میوه‌هایی که روی زمین می‌افتند، از بعضی از حشرات مثل مگس‌ها و کرم‌ها تغذیه می‌کنند. زنبور‌های وحشی بزرگسال غالبا شهد گل‌ها را می‌خورند. با توجه به نوع تغذیه زنبور‌های وحشی، این‌طور به نظر می‌رسد که آن‌ها از خوراکی‌های شیرین لذت می‌برند و به همین دلیل هم اغلب در اطراف شهد گل‌ها پرسه می‌زنند.

حتی در موارد بسیار زیادی دیده شده که زنبور‌های وحشی برای خوردن عسل و لاروی زنبور‌های عسل، به لانه آن‌ها حمله می‌کنند! اما در گروه دیگر اوضاع طور دیگری می‌گذرد. زنبور‌های عسل، گرده‌افشان هستند و به‌طور کل، از شهد و گرده گل‌ها تغذیه می‌کنند.

«گرده گل» ماده‌ای پودری‌شکل است که گیاهان تولید می‌کنند و تقریبا می‌توان گفت: منبع تغذیه بسیاری از زنبور‌های عسل است. آن‌ها به گرده احتیاج دارند، چون انرژی‌شان را تأمین می‌کند. زنبور‌های عسل همچنین، «شهد گل» که مایع درون گل‌هاست را جمع‌آوری می‌کنند.

شهد دقیقا همان چیزی است که به عسل تبدیل می‌شود. لارو زنبور‌های عسل هم معمولا از عسل‌های تولیدی خودشان می‌خورند. همچینن بار‌ها دیده شده که زنبور‌های عسل میوه‌های خاصی را بخورند.

٢- تفاوت‌های رفتاری: بیشتر طعمه‌های زنبور‌های وحشی، حشرات دیگر هستند. زنبور‌های وحشی به دلیل شرایط زیست و طبیعت‌شان، درمقایسه با زنبور‌های عسل تهاجمی‌تر عمل می‌کنند. زنبور وحشی می‌تواند چندین و چندبار، به هدف‌های مختلف حمله کند و نیش بزند.

اما زنبور‌های عسل معمولا حمله نمی‌کنند، مگر اینکه احساس خطر کنند. آن‌ها هیچ‌وقت حشرات دیگر را طعمه نمی‌کنند. زنبورعسل بعد از نیش‌زدن، می‌میرد. نیش آن‌ها فقط یک‌بار قابل استفاده است و در آخر هم جان‌شان را می‌گیرد.

٣- تفاوت در نوع لانه‌سازی: زنبور‌های وحشی درمقایسه با همتای عسل‌سازشان، غالبا در کلونی‌های کوچک‌تری زندگی می‌کنند. جمعیت هرکدام از این کلونی‌ها، کمتر از ١٠‌هزار زنبور است. «زنبور ملکه» لانه را می‌سازد. آن‌ها معماران خیلی خوبی هستند.

لانه آن‌ها فُرمی ٦ ضلعی دارد که از چوب ریزشده، ساخته شده است. این زنبور‌ها در طول فصل سرما به خواب زمستانی می‌روند و بعد از بیداری، لانه جدیدی برای سال آینده‌شان می‌سازند. در دیگر سو کندوی زنبورعسل، خانه آنهاست. لانه زنبور‌های عسل را می‌توان در گوشه و کنار درخت‌ها، یا در کنار چمن‌ها یا حتی روی زمین پیدا کرد.

زنبور‌ها معمولا در اطراف لانه‌شان پرسه می‌زنند. جمعیت هر کندو یا کلونی زنبورعسل ممکن است به بیش از ٧٥‌هزار زنبور برسد! زنبورعسل دارای بزرگ‌ترین کلونی ا‌ست و در بین تمام گونه‌های زنبور، بیشترین تراکم جمعیت را دارد.

آن‌ها هرگز به خواب زمستانی نمی‌روند و در فصول سرما از ذخایر غذایی‌شان (که همان عسل کوهی است) استفاده می‌کنند. در فصل سرما، زنبور‌های کارگر عسل‌هایشان را انباشته می‌کنند. همین عسل در طول زمستان، باعث ایجاد گرما می‌شود و به زنبور‌ها کمک می‌کند تا علاوه بر تغذیه، زنده بمانند.

٤- تفاوت‌های فیزیکی: زنبور‌های وحشی، بدن و پا‌هایی صاف دارند. جثه آن‌ها بلند و نازک است و کمر باریکی هم دارند. آن‌ها پا‌های آویزان و دو جفت بال دارند، اما بعضی از گونه‌های آنها، بال ندارند. رنگ این زنبور‌ها معمولا روشن، زرد و سیاه است.

آن‌ها موقع پرواز، پاهایشان را به هم می‌چسبانند. اما بدن و پا‌های زنبور‌های عسل، پُرز‌های زیادی دارد. آن‌ها اغلب بدن‌های پهن و محکم‌تر، پا‌های آویزان قوی‌تر و بال‌های سریع‌تری نسبت به سایر زنبور‌ها دارند، چراکه برای برداشتن گرده گل، مجبورند ساعات زیادی پرواز کنند.

زنبور‌های عسل برخلاف زنبور‌های وحشی، موقع پرواز، پاهایشان را به هم نمی‌چسبانند. اما از شباهت‌های این دو نوع زنبور، می‌توان به این اشاره کرد که بدن هر دوی آن‌ها معمولا زرد و سیاه‌رنگ است که اغلب موجب اشتباه در تشخیص‌شان می‌شود.