منطق فروش فیلم‌ها در بازار سینما

مدتی است که انتشار آمار‌ها و ارقام بازار سینمای ایران برای مخاطبان سینما و کارشناسان این حوزه باعث ایجاد سردرگمی شده است.

پیش از این همزمان با پایان تعطیلات ۱۳ روزه فروردین گزارش‌هایی درباره کاهش نرخ مخاطبان سینمای ایران و افزایش بلیت در رسانه‌ها منتشر شد و این در حالی بود که پس از انتشار این آمارها، سازمان سینمایی گزارشی از افزایش تعداد مخاطبان منتشر کرد که اختلاف‌هایی را درباره آمار‌های وضعیت فروش و تعداد مخاطبان در سینمای ایران ایجاد کرد.

روز گذشته خبری در رسانه‌ها منتشر شد که بر اساس آن تعداد مخاطبان فیلم‌های اکران شده در فروردین امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۱ درصد و فروش این فیلم‌ها نیز ۵۱ درصد افزایش داشته است و به نظر می‌رسد این آمار‌ها نیازمند بررسی و تدقیق بیشتری باشند. طبق گزارش‌های منتشر شده، فروش فروردین ماه سینما در سال جای به ۴۵ میلیارد و ۵۸۴ میلیون تومان رسیده است. رقمی که البته با کمی اغراق بیان شده است.

در واقع فروش فیلم‌های اکران نوروزی در مجموع تا روز آخر فروردین حدود ۴۱ میلیارد تومان بوده است که از این رقم بیش از دو میلیارد تومان نیز مربوط به فروش فیلم‌ها در هفته پایانی اسفند است. به هر حال اگر بخواهیم فروش هفته پایانی اسفند را نیز ذیل عنوان اکران نوروزی در فروش فروردین لحاظ کنیم، مجموع فروش فیلم‌ها در این مدت حدود ۴۱ تا ۴۲ میلیارد تومان بوده است.

حال برای محاسبه تعداد مخاطبان سینما و به عبارت دقیق‌تر تعداد بلیت‌های فروخته شده، به میانگین قیمت بلیت سینما‌ها نیاز داریم. انتشار خبر افزایش ۴۱ درصدی تعداد مخاطبان در صورتی درست خواهد بود که قیمت بلیت‌ها به‌طور میانگین ۹ هزار و ۷۰۰ تومان در نظر گرفته شود درحالی‌که واقعیت‌ها از این نکته حکایت می‌کند که قیمت بلیت سینما‌ها را باید بیش از این مقدار و در حدود ۱۱ هزار تومان محاسبه کرد. دلیل این اتفاق هم آن است که عمده فروش سینما‌ها در شهر‌های بزرگ اتفاق می‌افتد.

در گزارشی که سال گذشته در همین صفحه منتشر کردیم نشان دادیم که فروش سینما‌های تهران برابر با مجموع فروش همه سینما‌ها در شهر‌های مختلف کشور است. البته فروش در برخی شهر‌های بزرگ هم قابل توجه است و حساب آن شهر‌های انگشت‌شمار را باید از شهر‌های کوچک جدا کرد که قیمت‌های بلیت در این شهر‌ها هم مطابق نرخ سینما‌های تهران در نظر گرفته می‌شود.

با در نظر گرفتن چنین شرایطی به سادگی می‌توان میانگین قیمت بلیت را محاسبه و تعداد مخاطبان را اعلام کرد که در این شرایط با فرض فروش ۴۱ میلیاردی فیلم‌ها و در نظر گرفتن میانگین ۱۱ هزار تومانی قیمت بلیت مشخص می‌شود که تعداد مخاطبان سینمای ایران در فروردین ماه حدودا سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بوده است.

این در حالی است که آمار‌های رسانه‌ای منتشر شده در روز گذشته مدعی است که تعداد مخاطبان سینما در این مدت چهار میلیون و ۶۸۹ هزار نفر بوده است. به هر حال سوای این موضوع می‌توان گفت: با پذیرفتن آمار ۴۵ و یا حتی ۴۲ میلیارد تومانی فروش فروردین ماه، تفاوت قابل تاملی به چشم می‌خورد.

طبق آمار‌های رسمی اعلام شده فروش سینما‌ها در نیمه نخست فروردین حدود ۲۱ میلیارد تومان بوده است و برخلاف تصور عمومی، فروش فیلم‌ها در نیمه دوم فروردین بیشتر و یا دست کم برابر با فروش روز‌های تعطیل بوده است.

فروش بهاره سینما‌ها
سال گذشته فروش فیلم‌ها در بازار فروردین کمی بیش از ۳۰ میلیارد تومان برآورد و اعلام شد. مجموع فروش فصل بهار در این سال هم به حدود ۶۰ میلیارد تومان رسید. به بیان دیگر دو ماه اردیبهشت و خرداد به اندازه یک ماه فروردین فروش داشتند که البته براساس منطق فروش در بازار سینما‌ها هم قابل‌توجیه است.

زیر اکران دوم نوروزی که اصطلاحا به اکران فیلم‌ها از نیمه اردیبهشت تا ابتدای تابستان گفته می‌شود، مخاطبان کمتر از اکران نوروزی دارد. اما امسال به نظر می‌رسد که قضیه متفاوت است. چراکه فروش سینما‌ها در نیمه دوم فروردین کاهش پیدا نکرده، می‌توان دریافت که بازار سینمای نوروزی در سال جاری متکی بر تعطیلات نبوده یا دست‌کم تاثیرپذیری چندانی از تعطیلات نداشته است.

طبیعتا با این فرض، اکران نوبت دوم نوروز نیز می‌تواند امید بیشتری به فروش داشته باشد. اما این همه ماجرا نیست. واقعیت این است که برخی از فیلم‌های انتخاب شده برای اکران در نوبت دوم اکران نوروزی برای مخاطبان جذابیت بسیاری دارند. اگر فیلم «عصبانی نیستم» سرانجام روی پرده برود، احتمالا با استقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو خواهد شد. همچنین فیلم خوک، ساخته جدید مانی حقیقی هم ممکن است با استقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو شود.

با کنار هم گذاشتن این مقدمات می‌توان امیدوار بود که فروش فیلم‌ها در نوبت دوم اکران نوروز هم بتواند رکورد قابل توجهی به جا بگذارد. با این اوصاف بعید نیست که فروش سینما در بازار بهاره‌اش به رکوردی رویایی در سال‌های اخیر دست پیدا کند.

فروش فیلم‎‌های روی پرده
در هفته‌ای که گذشت، گیشه سینمای ایران برای چند فیلم همچنان گرم بود؛ فیلم‌هایی که توانستند مخاطبان بسیاری را به سمت خود جذب کرده و فروش خوبی را از آن خود کنند. در این بخش سهم فیلم‌های «مصادره»، «به وقت شام» و «لاتاری» از سایرین بیشتر بود. فیلم سینمایی «مصادره» تاکنون ۱۲ میلیارد و ۵۰ میلیون تومان فروش کرده و در حال حاضر ۱۲۰ سالن سینما در اختیار این فیلم قرار دارد.

فیلم سینمایی «به وقت شام» هم، در حال حاضر ۹۰ سالن سینما را در اختیار دارد و توانسته است تاکنون به فروش ۹ میلیارد و ۸۹۰ میلیون تومانی دست یابد. «لاتاری» مهدویان هم، در حال حاضر ۲۸ سالن سینما در تهران و ۱۲۰ سالن سینما در شهرستان‌ها را در اختیار دارد و توانسته ۹ میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان فروش کند. آیا رکورد فروش این فیلم‌ها در اکران نوبت دوم نوروز با فروش فیلم‌های خوک، عصبانی نیستم و... تکرار خواهد شد؟