پشت پرده دندان‌های خرابِ ایرانی‌ها

سلامت دندان‌ها به عنوان یکی از شاخص‌های مهم در ارتقای سلامت جامعه و مردم شناخته می‌شود. زیرا، با داشتن دندان‌های سالم، علاوه بر پیشگیری از بروز بیماری‌های حاصل از دندان‌های خراب، از هدر رفت هزینه‌های زائد نیز جلوگیری می‌شود.

اهمیت بهداشت دهان و دندان از آنجا مشخص می‌شود که بدانیم خیلی از بیماری‌ها، ارتباط مستقیم با خرابی دندان‌ها دارد. از بیماری‌های قلبی گرفته تا مشکلات گوارشی و…، که می‌توان با بهداشت دهان و دندان، از بروز آنها جلوگیری کرد.

حال این سوال مطرح است که چرا نظام سلامت کشور در حوزه پیشگیری به ویژه در بحث بهداشت دهان و دندان، موفقیتی کسب نکرده است و دندان‌های مردم هر روز خراب‌تر و پوسیده‌تر می‌شود.

در همین ارتباط، با محسن دالبند گفتگو کرده ایم.

او جراح دهان و فک و صورت و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.

دالبند همچنین سابقه ریاست دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را در کارنامه خود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا در موضوع ارتقا سلامت دهان و دندان هیچ پیشرفتی نداشته‌ایم، گفت: تضاد منافع در وزارت بهداشت و لاغیر!

دالبند افزود: می‌خواهم به دوستانم در وزارت بهداشت بگویم که باز هم آسیاب به همان روال گذشته می چرخد و ما همچنان به درمان فکر می‌کنیم. در حالی که در حوزه بهداشت دهان و دندان هیچ کاری نکرده‌ایم، جز یک سری شعار که زینت المجالس ما بوده است.

وی با عنوان این مطلب که ۸۰ درصد بیماری‌های دهان و دندان قابل پیشگیری است، گفت: ۲۳ درصد سبد هزینه هر خانواده مربوط به دهان و دندان است که با پیشگیری می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد.

دالبند با طرح این سوال که چه کسی باید به این نکته گوش بدهد و اقدام کند، اظهار داشت: متأسفانه تمام سیاستگذاری ها به دلیل تضاد منافع به دست درمانگران می‌افتد و این افراد هم خیلی بدشان نمی‌آید که تعداد بیماران زیاد باشد.

این متخصص جراحی دهان و فک و صورت ادامه داد: قسمتی از گرفتاری‌های مردم در حوزه سلامت، مربوط به سیاست‌های حاکم بر وزارت بهداشت است. مخصوصاً در سال‌های اخیر، با وزرایی که بر مسند کار قرار گرفته اند.

وی افزود: کسی که فکرش، کسب درآمد از حوزه پزشکی است؛ هیچ وقت به پیشگیری فکر نمی‌کند و فقط دو تا شعار می‌دهد.

دالبند گفت: کارهایی که کشورهای اروپایی و حتی آسیای شرقی در حوزه پیشگیری انجام داده اند باعث شده امروز توانسته اند شاخص سلامت دهان و دندان (DFM) را بهبود ببخشند و ما عقب افتاده ایم.

وی افزود: زمانی که من کارم را شروع کردم، ۵ دانشکده دندانپزشکی در کشور داشتیم و امروز که ۷۷ دانشکده داریم، شاخص سلامت دهان و دندان؛ بدتر شده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: مصرف بالای مواد قندی و شیرین، اطلاعات بهداشتی پایین، مسائل ژنتیکی و تبلیغات صداوسیما که برای سلامت دهان و دندان سَمّ است؛ باعث می‌شود دندان‌هایی که می‌تواند سال‌های سال کار کند، خیلی زود از بین روند.

وی با اشاره به فعالیت معاونت بهداشت وزارت بهداشت در حوزه سلامت دهان و دندان، گفت: متأسفانه برنامه‌ها مغایر با پیشگیری است.

دالبند با طرح این سوال که آیا می‌شود کارهای پیشگیرانه برای سلامت دهان و دندان انجام داد یا خیر، افزود: صد درصد می‌شود پیشگیری انجام داد، اما اینکه چرا نمی‌شود؛ باز می‌گردد به وجود تضاد منافع حاکم بر وزارت بهداشت.

وی توضیح داد: کسی که مسئولیت می‌گیرد باید دستش در جیب خودش باشد و درآمدی از درمان نداشته باشد. در غیر این صورت، تا زمانی که کار دست دندانپزشکان است؛ آش همین آش و کاسه همین کاسه است.

دالبند گفت: تاکنون به چند تن از معاونان وزیر بهداشت گفته ام که صاحبان ثروت و شرکت‌های تجهیزات دندانپزشکی در وزارتخانه و حتی روی مقالات و کنگره‌ها نفوذ دارند، اما کسی به حرف ما گوش نمی‌دهد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: تنها راه حل ارتقای سلامت دهان و دندان، پیشگیری است و لاغیر.

وی افزود: طبق مقالات و تحقیقات علمی، پوسیدگی و بیماری‌های لثه‌ای، هر دو بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری هستند و اگر بتوانیم در پیشگیری موفق باشیم؛ آن وقت می‌توان از هزاران میلیارد بودجه‌ای که صرف درمان بیماری‌های ناشی از دهان و دندان می‌شود، جلوگیری کرد.

دالبند گفت: کار باید دست نیروهای بهداشتی باشد، در غیر این صورت نمی‌توان به بهبود شاخص سلامت دهان و دندان مردم امیدوار بود.

این متخصص جراحی دهان و فک و صورت، با عنوان این مطلب که شاخص DMF در گروه سنی دهه ۲ و ۳ افتضاح است، افزود: این افراد با انواع و اقسام درمان‌های دندانپزشکی آشنا هستند، اما اگر بپرسید چگونه باید مسواک زد؛ بلد نیستند.