آنتی هیستامین چیست؟

هیستامین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و در سلول‌های آلرژیک ذخیره می‌شود، به عنوان نمونه در ماست سل (Mast cell) و بازوفیل ها. در صورتی که آلرژی داشته باشید، در پاسخ به آلرژن ها، از این سلول‌های هیستامین آزاد می‌شود. هیستامین به دریافت کننده‌های مربوطه می‌چسبد. دریافت کننده‌های هیستامین نیز در سلول‌های مختلفی از بدن وجود دارند. این فرایند موجب بروز علائم آلرژی مانند عطسه، خارش و سوزش چشم و بینی، خارش گلو، کهیر و حتی آنافیلاکسی می‌شود. آنتی هیستامین‌ها دارو‌هایی هستند که گیرنده‌های هیستامین را مسدود می‌کنند، بنا براین، موجب توقف علائمی می‌شوند که هیستامین‌ها در بدن ایجاد می‌کنند.

بیشترین موارد استفاده از آنتی هیستامین
آنتی هیستامین معمولا برای درمان بیماری‌های آلرژیک مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو ممکن است به شکل خوراکی، اسپری بینی، قطره چشمی یا به شکل تزریقی مصرف شود. بیماری‌هایی که برای درمان آنها، آنتی هیستامین تجویز می‌شود عبارتند از:

• رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی آلرژیک): نمونه‌های جدید آنتی هیستامین‌های خوراکی مانند لووستیریزین، ستیریزین، فکسوفنادین و دزلوراتادین از درمان‌های موثر این بیماری هستند. آنتی هیستامین‌های قدیمی‌تر نظیر دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین و هیدروکسی زین نیز برای درمان بیماری موثر‌ند، اما ممکن است عوارض جانبی بیشتری داشته باشند. آنتی هیستامین‌های خوراکی هنگامی تاثیر قابل توجهی دارند که در صورت نیاز مصرف شوند، یعنی با مصرف این دارو ها، علائم آلرژی در ۱ تا ۲ ساعت پس از مصرف دارو بهبود یافته و رفع می‌شوند. آنتی هیستامین‌ها به شکل اسپری بینی برای درمان رینیت آلرژیک و آلرژی‌های مرتبط با بینی تجویز می‌شوند. اسپری‌های بینی آنتی هیستامین شامل، آزلاستین و اولوپاتادین می‌شود. اسپری‌های بینی کورتیکواستروئید نیز در اغلب موارد برای درمان آلرژی ممکن است تجویز شود.

• آلرژی چشمی: آنتی هیستامین‌های خوراکی می‌توانند در درمان علائم آلرژی‌های چشمی موثر واقع شوند. این دارو‌ها به شکل قطره‌های چشمی نیز وجود دارند از جمله: آزلاستین، امداستین، فنیرامین، کتوتیفن و بسیاری از موارد دیگر. هنگامی که آنتی هیستامین‌ها موثر واقع نشوند، ممکن است از قطره چشمی کورتیکواستروئید برای درمان آلرژی‌های چشمی استفاده شود که عبارتند از: فلورومتولون، لوتپرندول و پردنیزولون.

• کهیر: مصرف آنتی هیستامین‌های خوراکی توصیه می‌شود، نمونه‌هایی از دارو‌های قدیمی مانند سیتریزین، لوراتادین، هیدروکسیزین و دیفن هیدرامین تجویز می‌شوند. همچنین کرم‌های آنتی هیستامین موضعی در درمان کهیر و آلرژی پوستی می‌تواند موثر و مفید باشد.

سایر استفاده‌های آنتی هیستامین
آنتی هیستامین‌ها در اغلب موارد برای درمان بیماری‌های آلرژیک مورد استفاده قرار می‌گیرند، البته ممکن است برای درمان تب و مشکل پوستی مانند کهیر نیز موثر باشد. سایر مواردی که ممکن است انتی هیستامین مورد استفاده قرار بگیرد، عبارت است از:

• سرما خوردگی
• خارش‌های پوستی
• نیش حشرات
• واکنش‌های آلرژیک به دارو‌ها
• آنافیلاکسی

آنتی هیستامین‌های خوراکی مرسوم

آنتی هیستامین‌های مرسوم خوراکی شامل این دو دسته بندی می‌شوند که عبارت است از:

• دارو‌های بدون نسخه (OTC). آنتی هیستامین‌هایی که معمولا بدون نسخه عرضه می‌شوند، برای درمان موارد مختلف آلرژی مورد مصرف قرار می‌گیرند، اما به دلیل عوارض جانبی، باید مصرف شان محدود شود. این آنتی هیستامین‌ها معمولا جزو آنتی هیستامین‌های قدیمی هستند ودر میان آن‌ها می‌توان به کلرفنیرامین (chlorpheniramine) اشاره کرد. آنتی هیستامین‌های جدید تر. آنتی هیستامین‌هایی که معمولا ویژگی‌های آرام بخشی کمتری دارند، بدون نسخه عرضه می‌شوند. این دارو‌ها به این دلیل که آرام بخشی کمتری نسبت به دارو‌های نام برده شده در بالا دارند، استفاده از آن‌ها نسبت به دارو‌های قدیمی از اولویت بالاتری بر خوردار است.

• دارو‌هایی که تنها با نسخه عرضه می‌شوند. برخی از دارو‌های آنتی هیستامین قدیمی‌تر (مانند آتاراکس و سیتریزین) به دلیل خواص آرام بخشی قوی بدون نسخه ارائه نمی‌شوند.

عوارض جانبی
آنتی هیستامین‌های قدیمی‌تر از قبیل: بنادریل و آتاراکس، عوارض جانبی آنتی کولینرژیک دارند که باعث از خشکی دهان، خواب آلودگی، یبوست، سر درد و احتباس ادرار می‌شوند. به دلیل عوارض جانبی این دارو ها، معمولا مصرف آن‌ها در حین انجام کار‌های روزانه به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. علاوه بر این به این دلیل که آنتی هیستامین‌های قدیمی، سبب ضعف در عملکرد ذهنی و فیزیکی فرد می‌شوند، ممکن است از هوشیاری و توان افراد هنگام راندن وسایل نقلیه موتوری یا کار با ماشین آلات سنگین به میزان قابل توجهی بکاهد که در این شرایط مصرف آن باید متوقف شود. در زمان‌هایی که قصد رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و یا انجام کاری با دقت بالایی دارید بهتر است از مصرف چنین دارو‌هایی پرهیز کنید.

آنتی هیستامین‌های جدید‌تر نظیر Claritin و Zyrtec، خواص آرام بخشی کمتری دارند و در واقع عوارض جانبی آنتی کولینرژیک آن‌ها کمتر است. در حالی که آنتی هیستامین‌های جدید نیز می‌توانند علائمی مانند خشکی دهان و خواب آلودگی ایجاد کنند، اما همواره نشانه‌هایی از بر هم زدن تعادل فیزیکی و ذهنی در حین استفاده و راندن وسایل نقلیه نشان نداده اند.

آنتی هیستامین و افزایش وزن
علاوه بر آرام بخشی و خشکی دهان، آنتی هیستامین‌ها ممکن است عوارض جانبی نا خواسته‌ٔ دیگری مانند افزایش اشتها و افزایش وزن داشته باشند. این امر ممکن است به دلیل تشابه ساختار شیمیایی آنتی هیستامین با تعدادی از دارو‌های مرتبط با موارد روان پزشکی است مانند دارو‌های ضد استرس که سبب افزایش اشتها و به دنبال آن، افزایش وزن می‌شوند.

در واقع، تعداد زیادی از افرادی که داروی Xyzal، یکی از نمونه‌های آنتی هیستامین را مصرف کرده اند، گزارشی مبنی بر افزایش اشتها و افزایش وزن خود ارائه داده اند. اگرچه در عوارض این دارو، افزایش وزن عنوان شده است، اما فقط ۰.۵ درصد از افراد، به چنین عارضه جانبی مبتلا می‌شوند. تعدادی از آنتی هیستامین‌های قدیمی نظیر پریاکتین (Periactin) در گذشته برای افزایش اشتهای کودکانی که وزن کمی داشتند و یا مبتلا به سرطان بوده اند و تحت شیمی درمانی قرار گرفته بودند، تجویز و توصیه می‌شده.

منبع: verywellhealth