جنجال حکم زندان برای گلشن در ترکیه

در جریان حکم صادر شده از سوی دادگاهی که به طور گسترده به عنوان انگیزه های سیاسی مورد انتقاد قرار می گیرد گلشن (گلشن کولاک اوغلو) ستاره موسیقی پاپ ترکیه روز چهارشنبه به دلیل شوخی در مورد مدارس دینی توسط دادگاه استانبول به 10 ماه حبس محکوم شد.

محاکمه بحث برانگیز او که به مظهر دو قطبی شدن بین بخش های لیبرال و اسلام گرایان ترکیه تبدیل شده در ماه آگوست به دلیل  شوخی این ستاره موسیقی پاپ در یک اجرای زنده در ماه آوریل در مورد فارغ التحصیلان مدارس مذهبی امام خطیب در ترکیه مدارس تربیت روحانیون مسلمان همسو با مذهب اهل سنت در آن کشور آغاز شد.

این ستاره پاپ در آن اجرا به یکی از اعضای گروه اش متلک می اندازد و به شوخی او را "منحرف" خطاب می کند و می گوید به این دلیل منحرف است که از فارغ التحصیلان امام خطیب بوده است. این کلیپ در رسانه های اجتماعی در ماه آگوست منتشر شد و خشم اسلام گرایان را به دنبال داشت. گلشن به طور علنی به دلیل اظهارات خود عذرخواهی کرد و گفته بود قصد توهین به هیچ فردی را نداشته است.

با این وجود، دادستان او را به اتهام ارتکاب (تشویق مرم به نفرت و دشمنی) مجرم شناخت و درصدد بازداشت این زن 46 ساله برآمد. این ستاره موسیقی پاپ به مدت 6 روز زندانی بود تا آن که با حبس خانگی آزاد شد. گلشن محکومیت خود را در زندان نخواهد گذراند مگر این که در پنج سال آینده همان جرم را مرتکب شود. وکلای او با استناد به این که اظهارات اش صرفا یک شوخی بود و فارغ التحصیلان مدارس امام خطیب نماینده یک طبقه اجتماعی نیستند خواستار تبرئه او شدند.

"رجب طیب اردوغان" رئیس ‌جمهور ترکیه و تعدادی از اعضای خانواده ‌اش نیز از فارغ ‌التحصیلان امام خطیب هستند. این مدارس در سالیان گذشته مورد توجه قرار گرفته اند و منتقدان حکومت مدعی شده اند که فارغ التحصیلان امام خطیب علیرغم دارا نبودن مدرک تحصیلی در مناصب تاثیرگذار در طوح مختلف دولتی مورد علاقه شان قرار گرفته اند.

"اسماعیل یوکسل" استادیار حقوق در دانشگاه بیلیم آنتالیا این حکم را "نقض فاحش" قوانین کیفری ترکیه توصیف کرد. یوکسل گفت علیرغم آن که قانون جزایی ترکیه توهین به هر طبقه اجتماعی، نژاد، مذهب، فرقه، جنسیت یا منطقه ای را جرم انگاری کرده عضوی از یک مدرسه و مکتب خاص بودن در هیچ یک از دسته بندی های مذکور قرار نمی گیرد. یوکسل به "المانیتور" گفت:"نکته مهم تر آن که اظهارات گولشن بخشی از جامعه را هدف قرار نداده بلکه فرد خاصی (یکی از اعضای گروه اش) را هدف قرار داده است. اگرچه این مصداق نقض آشکار قانون مجازات ترکیه است اما با توجه به حملات گسترده و سیستماتیک دولت به آزادی بیان که هدف از آن ارعاب و تحدید آزادی بیان می باشد صدور چنین حکمی حکم غیر منتظره نبود".

وزارت امور خارجه ایالات متحده که نگرانی خود را نسبت به تلاش‌های گسترده برای محدود کردن بیان از طریق سانسور و آزار و اذیت قضایی پس از بازداشت این خواننده در سال گذشته ابراز داشت در گزارش حقوق بشری خود در سال 2022 میلادی که در ماه مارس منتشر شد به حکم این دادگاه استناد کرده بود. در آن گزارش از این محاکمه به عنوان نمونه ای از اجرای فزاینده "قوانین توهین به مقدسات که توهین به ارزش های دینی را ممنوع می کند" توسط دولت یاد شده بود.

ترکیه به ‌طور فزاینده ‌ای شاهد جنگ‌ مذهبی بر سر خطوط و گسل های مذهبی بوده است. منتقدان دولت معتقدند این موضوع به "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه کمک کرده تا از طریق قطبی کردن جامعه و تحکیم پایگاه حمایت محافظه کارش برای بیش از دو دهه بر آن کشور حکمرانی کند.