۱۸ فیلم برتر تاریخ سینما در مورد افسانه‌های یونان باستان؛ از The Odyssey تا Immortals

یک جذابیت بسیار خاص در مورد فیلم‌های وجود دارد که بر اساس افسانه‌های یونانی ساخته شده اند. آن‌ها عناصر فانتزی تجسمی را با مباحث تاریخی و دین در هم می‌آمیزند.

این رئالیسم جادویی در اوج کیفیت خود است که انسان‌ها در آن با هیولا‌ها همسایه می‌شوند. خدایان نیز به اندازه انسان‌ها نقطه ضعف داستند که باعث می‌شود روایت آن‌ها به شدت قابل درک باشد.

آن‌ها موجوداتی انتقام جو و دارای ضعف بودند که داستان‌هایی پیچیده و درام‌هایی شاعرانه داشتند. علاوه بر این، خودِ تمدن نیز بسیار پیچیده است. سیاست و رسوم یونانیان منحصربفرد و بخشی جذاب از تاریخ است، چیزی که هنوز در اذهان بسیاری از ما وجود داشته و به طور کامل از آن نبریده ایم.

داستان‌های باشکوه و زندگی آن‌ها باعث شده که تا ابدیت ماندگار شوند، موضوعی که بار‌ها در فیلم‌های سینمایی ثابت شده است. در اینجا می‌خواهیم شما را با بهترین فیلم‌ها در مورد افسانه‌های یونانی آشنا کنیم.

بسیاری از کلیشه‌های داستان پردازی مدرن را می‌توان در افسانه‌های یونان باستان یافت؛ از ماجراجویی‌های حماسی اودیسه تا داستان اورفیوس و یوردیس، تم‌های تراژدی، پیروزی، عشق و اندوهی که همگی در داستان‌های باستانی رایج بود و ثابت شده که محملی غنی برای اقتباس‌های هالیوودی هستند.

البته همه اقتباس‌های گرانقیمت از افسانه‌های یونانی موفق و پرفروش نبوده ند، اما بهترین فیلم‌ها در مورد افسانه‌های یونانی از ماندگارترین فیلم‌های اکشن تاریخ سینما هستند.

از فیلم‌های حماسی فانتزی دیزنی تا تصویرسازی‌های کمیک مملو از خونریزی که از این افسانه‌ها الهام گرفته اند، بسیاری از پروژه‌های تاثیرگذار هالیوودی بر اساس این داستان‌ها و تم‌ها ساخته شده اند که در یونان باستان ریشه دارند.

۱۸- The Odyssey (۱۹۹۷)

به طول تقریباً ۳ ساعت، فیلم The Odyssey ساخته سال ۱۹۹۷ را می‌توان یک فیلم طولانی یا مینی سریالی دو قسمتی دید. این اقتباس به شدت وفادار به افسانه یونانی ادویسه، داستان ده سال ماجراجویی او و بازگشتش به خانه بعد از جنگ تروآ را روایت می‌کند. همانند بسیاری از افسانه‌های یونان باستان، داستان اودیسه بسیار طولانی، پیچیده و مملو از تمثیل است و اقتباس سینمایی آن در سال ۱۹۹۷ نیز هیچ ابایی از به تصویر کشیدن نسخه اورجینال در کامل‌ترین شکل ممکن ندارد، از جمله تمام جنبه‌های داستان اورجینال. اگر چه تماشای این فیلم وقت بسیاری می‌خواهد، اما The Odyssey چنان مملو از جزییات جذاب است که می‌توانید به مثابه یک مستند به آن نگاه کنید.

۱۷- The ۳۰۰ Spartans (۱۹۶۲)

فیلم حماسی خاص زک اسنایدر در سال ۲۰۰۶ با نام ۳۰۰ بیشتر اقتباسی از یک سری کتاب‌های کمیک به همین نام نوشته شده در سال ۱۹۹۸ بود، اما مقداری نیز از فیلم The ۳۰۰ Spartans ساخته سال ۱۹۶۲ وام گرفته بود. اگر چه این فیلم بسیار باشکوه و باکیفیت بود، اما کمتر طرفدارای در ژانر تاریخ باستان پیدا می‌شود که این فیلم را به یاد داشته باشد هر چند شایسته توجه بیشتری بود و هست. این فیلم بازسازی نبرد ترموپیل بین شاه لئونیداس یونانی و خشایارشاه اول است. فیلم The ۳۰۰ Spartans حاوی سکانس‌های بسیار بزرگ و هیجان انگیز جنگی است و داستان آن پیچیدگی کافی برای جلب توجه مخاطب‌های مدرن را داراست.

۱۶- Helen of Troy (۱۹۵۶)

اگر چه تا پیش از آن تنها چند فیلم صامت به افسانه‌های یونان باستان پرداخته بودند، اما فیلم Helen of Troy ساخته سال ۱۹۵۶ یکی از اولین فیلم‌هایی بود که بر اساس افسانه‌های اولیه یونان باستان ساخته شده و بر اساس کتاب‌های ایلیاد و ادویسه هومر است. داستان این فیلم همانند منبع اورجینال به روایت‌های متعدد و بزرگی می‌پردازد و پادشاهان یونان را در پس زمینه نگه می‌دارد تا عناصر عاشقانه هلن و پاریس را تقویت کند. این فیلم به شدت مورد تحسین منتقدان قرار گرفت که فیلم را به خاطر دکور‌های آن ستودند، از جمله فریب مشهور اسب تروآ، اما بازی‌ها و سرعت روایت داستان بود که نقاط قوت اصلی فیلم به شمار می‌آیند.

۱۵- The First King: Birth of an Empire (۲۰۱۹)

فیلم The First King: Birth of an Empire یک درام تاریخی ایتالیایی با بازی الساندرو بورگی و آلسیو لاپیس است. این فیلم بر اساس افسانه مشهور رومولوس و رموس ساخته شده است، داستان دو برادر چوپان که یکی از آن‌ها توسط گرگ‌ها بزرگ شده بود. در فیلم، رومولوس و رموس سفری ماجراجویانه را آغاز می‌کنند که آن‌ها را به کشف ملت جدیدی رهنمون ساخته و در نهایت با خیانتی تاریک مواجه می‌سازد. این فیلم نقد‌های مثبتی از منتقدان دریافت کرد و علاوه بر نامزدی در جوایز مختلف، جوایز متعددی را نیز توانست به دست بیاورد.

۱۴- O Brother, Where Art Thou? (۲۰۰۰)

شاید برایتان غافلگیر کننده باشد که O Brother, Where Art Though? یکی از فیلم‌های ساخته شده بر اساس اشعار حماسی ادیسه از هومر بوده و یک فیلم الهام گرفته شده از افسانه‌های یونان باستان باشد. این فیلم هجوآمیز بسیاری از عناصر شعر حماسی هومر را در خود گنجانده است. با بازی جرج کلونی، این فیلم داستان اولیس اورت مک گیل را روایت می‌کند که سعی دارد با حکم زندان خود در می‌سی سی پی کنار بیاید و در زندان است که با دلمار و پیت آشنا می‌شود. این سه برای پیدا کردن گنجی دفن شده دست به یک ماجراجویی جذاب می‌زنند و در این مسیر با شخصیت‌های عجیب و متفاوتی مواجه شده، موانع زیادی بر سر راه خود دیده و یک ماجراجویی باورنکردنی را تجربه می‌کنند.

۱۳- Immortals (۲۰۱۱)

جلوه‌های بصری این فیلم بسیار خیره کننده هستند، با فیلمبرداری و وسعتی باشکوه و جذابیتی که از یک فیلم تاریخی انتظار دارید. البته در این فیلم نیز همانند فیلم ۳۰۰ شاهد خشونت گرافیکی قابل توجهی خواهید بود. اما فیلمبرداری تاریک Immortals می‌تواند به اندازه فیلم اسنایدر حس غیرواقعی بودن بدهد. داستان فیلم نیز شباهت زیادی به دیگر فیلم‌های ساخته شده در مورد افسانه‌های یونانی دارد، اما رویکرد خاص خود را دارد. بازی‌های بازیگران بسیار خوب است، اما دیالوگ‌ها خشک و خشن هستند. در نهایت، با ارجحیت دادن به تصاویری که بسیار شبیه فیلم‌های دیگر هستند، تماشای این فیلم همانند آن است که یک بار دیگر فیلم ۳۰۰ را تماشا کنید.

۱۲- Medea (۱۹۶۹)

Medea فیلمی ایتالیایی ساخته پیر پائولو پازولینی و یکی از آن فیلم‌های ساخته شده بر اساس افسانه یونانی مشهور جیسون و آرگونات‌ها است. این فیلم بر اساس نام یکی از شخصیت‌های اصلی این داستان نامگذاری شده که مائدا نام دارد، کسی که توسط جیسون مورد خیانت قرار گرفته و در نهایت مائدا تصمیم می‌گیرد از او و خانواده اش انتقام بگیرد. این فیلم به خاطر تصویری سازی تاریک از موضوع و پذیرفتن بخش‌های تاریک افسانه اورجینال مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است. ماریا کالاس، خواننده مشهور ایتالیایی نقش اصلی شخصیت مائدا را در تنها تجربه بازیگری خود بر عهده دارد.

۱۱- Hercules (۲۰۱۴)

این فیلم بار‌ها انتظارات مخاطبان از ژانر فیلم‌های حماسی ساخته شده بر اساس افسانه‌های یونان باستان را دور می‌زند و فانتزی را به طنزی دائماً تکرار شونده تبدیل می‌کند. فیلم Hercules می‌خواهد نشان دهد که چطور تفسیر‌های نادرست می‌تواند به نظریه پردازی‌های عجیب و غریب و در نهایت افسانه پردازی‌های فانتزی منجر شود. آن‌هایی که به این جنبه از فیلم‌های حماسی یونانی علاقه دارند از تماشای این فیلم ناامید خواهند شد. به جای آن جنبه از افسانه‌های یونانی، این فیلم داستانی جوانانه و با حال و هوای کمتر جدی پرداخته که بسیار متناسب با دیگر کار‌های برت راتنر، کارگردان فیلم است. اما ماجراجویی داستان بسیار سریع و پرشور است و شخصیت قهرمان داستان نیز به خوبی توسط دواین جانسون به تصویر کشیده می‌شود. اگر چه بازی‌های جانسون همیشه در سطح کیفی بالایی قرار ندارند، اما او کاریزما و فیزیک مناسب برای شخصیت هرکول را داراست. او با جذابیت صادقانه خوبی این نقش را بازی می‌کند و با حضور خود بر کیفیت داستان می‌افزاید.

۱۰- Orpheus (۱۹۵۰)

این فیلم فرانسوی به نحوی بازگویی مدرن تراژدی اورفیوس و اوریدیس است. فیلم Orpheus ساخته سال ۱۹۵۰ یک فیلم پیچیده و عجیب و غریب است که درک آن برای مخاطبان غیرفرانسوی زبان می‌تواند دشوار باشد. اما همزمان یک تلاش هنری بسیار قوی است که معرف سینمای فرانسه در دهه ۱۹۵۰ بود. وقتی همسر شخصیت اصلی داستان توسط نسخه تجسم انسانی مرگ کشته می‌شود، او مجبور می‌شود وارد دنیای مردگان شود تا همسر محبوبش را به دنیای زندگان بازگرداند. اگر چه Orpheus یک فیلم آوانگارد است، اما یک تفسیرسازی مجدد تاثیرگذار و به خوبی درک شده از فیلم‌های افسانه‌های یونان باستان است.

۹- ۳۰۰: Rise Of An Empire (۲۰۱۴)

همانند فیلم قبلی اش، ۳۰۰: Rise Of An Empire (۲۰۱۴) یکی از فیلم‌های ساخته شده در ژانر افسانه‌های یونان باستان است که بیشتر به سمت فانتزی متمایل است. اما علیرغم تمام بزرگنمایی‌های بصری اش، در فیلم اول تنها شاهد کمی فانتزی بودیم. در نسخه دنباله شاهد روایت داستان در دریا هستیم که ذاتاً زیباست و سکانس‌های اکشنی به همان جذابیت دارد. خشونت داستان به خوبی با آب و هوا و وضعیت جوی طوفانی و دشوار دریا هماهنگی دارد. اما شخصیت اصلی داستان نقطه ضعف اصلی فیلم است و با توجه به محبوبیت و ماندگاری شخصیت لئونیداس با بازی جرارد باتلر، شخصیت اصلی این داستان اصلاً قابل توجه نیست و بسیاری آن را فراموش کرده اند. جذابیت اصلی فیلم ایوا گرین است، کسی که شخصیت آرتمیس او هم قابل درک و دوست داشتنی و هم به شدت شیطان صفت است.

۸- Spartacus (۱۹۶۰)

فیلمی که به خاطر تفاوت دیدگاه‌های هنری بین کرک داگلاس و استنلی کوبریک، سکان هدایت آن از دست فیلمساز افسانه‌های هالیوود گرفته شد، Spartacus که در سال ۱۹۶۰ ساخته شد یکی از بهترین فیلم‌های تاریخی در ژانر افسانه‌های یونان باستان است. این فیلم نسخه‌ای رمانتیک سازی شده از واقعی تاریخی است، که در آن زندگی شخصیت اصلی اسپارتاکوس در جریان شورش علیه امپراطوری فاسد روم روایت می‌شود. مملو از عشق، پیروزی و تراژدی، این فیلم یکی از آن دسته فیلم‌هایی است که علاقمندان به ژانر افسانه‌های یونان باستان باید حتماً در فهرست تماشای خودداشته باشند، اگر چه به طور خاص به این موضوع نمی‌پردازد. شاید این فیلم بیشتر به خاطر سکانس‌های جنگی اش شناخته می‌شود، که در برخی موارد هزاران سیاهی لشکر در آن حضور دارند.

۷- Iphigenia (۱۹۷۷)

Iphigenia سومین فیلم بر اساس افسانه‌های یونان باستان ساخته مایکل کاکویانیس است و بهترین فیلم او در این ژانر نیز به شمار می‌آید که بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت. این فیلم بر اساس نمایشنامه‌ای به همین نام ساخته شده و داستان شخصیت مشهور ایفیجنیا را روایت می‌کند، دختر آگاممنون و کلیتمنسترا (خواهر هلن اهل تروآ)، در شرایطی که او و اطرافیانش با چالش‌های سوالات زندگی، وظیفه و ایمان روبرو می‌شوند. بعد از اینکه مردم به الهه آرتمیس توهین می‌کنند، او به آگاممنون دستور می‌دهد که باید دخترش را قربانی کند. این داستان تراژیک و دراماتیک روی سوالات دین و مسئولیت تمرکز دارد و جوایز متعددی نیز در جشنواره‌های سینمایی دریافت کرد.

۶- Hercules (۱۹۹۷)

ترانه‌های انیمیشن Hercules همانند دیگر چیز‌های متعلق به دوره رنسانس دیزنی قابل توجه هستند و شخصیت‌ها نیز به همان اندازه ماندگار و دوست داشتنی می‌باشند. هرکول اگر چه یک شخصیت مطرود و متفاوت کلیشه‌ای است، اما تصمیم رسوخ ناپذیر و مهارتش بسیار دیدنی است. مگ یکی از بهترین شخصیت‌های زن در تاریخ انیمیشن‌های دیزنی است که استقلال، همدردی و زبان نیشدار بامزه‌ای دارد. علاوه بر این، شخصیت شرور هیدس نیز بسیار جذاب است. در واقع، تمام کمدی فیلم جذاب است که همزمان نقد‌های اجتماعی ریزی دارد. این موضوع در مورد ارجاعات فیلم به افسانه‌های یونان باستان نیز صدق می‌کند. این فیلم می‌توانست متفاوت باشد اگر به شکلی دقیق‌تر افسانه اورجینال را دنبال می‌کرد، اما تغییراتی که در آن صورت گرفت باعث شد که Hercules به یک کلاسیک انیمیشنی بسیار جذاب تبدیل شود.

۵- Clash Of The Titans (۱۹۸۱)

داستان جذاب و پرهیجان فیلم اورجینال Clash of the Titans یکی دیگر از داستان‌های ماجراجویانه سرراست سینماست. اما هنرمندی خاص ری هری هاوزن بسیار لذت بخش و تاثیرگذار است. هر مخلوق جدیدی به شکلی خلاقانه و با زیبایی خاصی طراحی و ساخته شده است. خود فیلم نیز برخی از دقیق‌ترین تصویرسازی‌ها از خدایان و الهه‌ها در میان فیلم‌های حماسی افسانه‌های یونان باستان را دارد. شاید این فیلم به اندازه فیلم‌های فانتزی آن دوران مانند جنگ ستارگان محبوب نبوده و به یاد نمانده باشد، اما هری هاوسن یک نابغه واقعی بود. جدای از این بامزگی، تراژدی داستان نیز حفظ می‌شود و بازی‌ها نیز بسیار خوب هستند. حس دخالت جویی و اولویت بندی خدایان در این فیلم از جذابیت‌های این اثر کلاسیک هستند.

۴- Wonder Woman (۲۰۱۷)

Wonder Woman دمیدن روحی تازه در کالبد فیلم‌های ژانر افسانه‌های یونان باستان بود و دنیای سینمایی DCU نیز به خوبی از این قابلیت در قالب یک فیلم ابرقهرمانی کلیشه‌ای استفاده کرد. منشأ دیانا در ثمیسیرا بسیار جذاب، راضی کننده و از لحاظ بصری خیره کننده بوده و ترکیب این شخصیت با دنیای جنگ جهانی اول با پرداختن به مسائل مهم و متعددی مانند نژاد، جنسیت و نقص‌های انسانی همراه است. کمتر فیلمی ساخته شده که به این مقدار از دقت و نکته بینی به این موضوعات پرداخته باشد. داستان فیلم در صدر کیفیت فیلم قرار می‌گیرد که با توازن بی نقصز‌ای اکشن، قلب داستان و کمدی روایت می‌شود. دیانا اگر چه با موجودات غول پیکر نمی‌جنگد، اما با واقعی‌ترین هیولا‌ها روبرو می‌شود. روایت غنی فیلم با گروهی از ستارگان سینمای هالیوود با بهترین بازی ها، جلوه‌های ویژه خیره کنند و موسیقی قوی داستان همراه می‌شود که یکی از بهترین فیلم‌های دنیای DCU تاکنون را در پی دارد.

۳- Jason And The Argonauts (۱۹۶۳)

فیلم Jason And The Argonauts یک کلاسیک اورجینال مناسب برای علاقمندان به افسانه‌های یونان باستان است. افکت‌های ویژه این فیلم بسیار جلوتر از دوران خود، خلاقانه و بسیار جذاب بود. داستان سرگرم کننده فیلم نیز به جای خود قابل تامل است و موجودات هیجان انگیزی را در خود دارد. سرعت روایت داستان به اندازه کافی سریع است و هر سکانس به خوبی علاقه به افسانه‌های یونان باستان را نشان می‌دهد. شخصیت‌ها خشن و بامزه هستند و اکشن فراوان، پیشگویی و شخصیت‌های افسانه‌ای آشنا از شاخصه‌های اصلی فیلم هستند. خوشبختانه داستان هوشمندانه این فیلم و کارگردانی خوب ری هری هاوزن در کنار بازی‌های خوب بازیگران فیلم توانسته این فیلم را ماندگار کند.

۲- ۳۰۰ (۲۰۰۷)

رمان گرافیک فرانک میلر و این اقتباس از آن، شاید یکی از غیرواقع گرایانه‌ترین فیلم‌های افسانه‌ای یونان باستان در مورد جنگ‌های باستانی باشد، اما این موضوع چیزی از جذابیت فیلم نمی‌کاهد. داستان فیلم ۳۰۰ اصولاً در جنگ ترموپیل رخ‌ی دهد. این نبرد مشهور شاید یکی از مشهورترین‌ها در نوع خود در تاریخ باشد، داستانی از یک نیروی ضعیف‌تر بدون شانس که به خوبی در این نسخه سینمایی بازسازی شده است هر چند بسیار بحث برانگیز بوده و از لحاظ تاریخی دستکاری شده انگاشته می‌شود. یک جذابیت و عشق به برادری، پدری و علاقه به جنگاوری در بطن داستان این فیلم موج می‌زند. شخصیت‌ها بسیار قابل درک بوده و سکانس‌های نبرد هیجان انگیزی دارند که در تمام طول فیلم توسط یک اسپارتان روایت می‌شود. این زاویه دید باعث می‌شود که دستکاری در واقعیت ماجرا و دریچه نگاه آن موجه جلوه کند. اگر چه داستان نبرد بزرگنمایی شده و سبکی بسیار اگزجره دارد، اما این فیلم خام‌ترین و جذاب‌ترین جلوه از این بزرگنمایی جنگی است.

۱- Troy (۲۰۰۴)

این رویکرد قابل توجه و باکیفیت و دقیق به جنگ تروآ که در فیلم Troy به نمایش در می‌آید اگر چه به اندازه دیگر فیلم‌های این ژانر تاریخی باشکوه و پرزرق و برق نیست، اما بدون شک شخصیت محورترین و باکیفیت‌ترین آن هاست. به خاطر اینکه مخاطبان این فرصت را پیدا می‌کنند که در تمام شخصیت‌های داستان سرمایه گذاری کنند، هر نبرد بسیار پرهیجان و مهم جلوه می‌کند. حس عاشقی بالای داستان و شرافتی که در میان شخصیت‌ها موج می‌زند باعث خلق برخی از ماندگارترین سکانس‌های این ژانر شده است. حتی چیز‌هایی مانند فلسفه و سرنوشت نیز باعث خلق دیالوگ‌هایی می‌شوند که هم باشکوه بوده و هم خاص و منحصربفرد هستند. نمادگرایی داستان بسیار حیرت انگیز بوده و سناریو نیز به خوبی در سطح شخصی و حماسی بی نقص است و البته باید از موسیقی متن جیمز هورنر یاد کرد که به خوبی با بزرگی و شکوه داستان و فضای آن همراه شده و ماندگار شده است.

منبع: روزیاتو