(عکس) آیا سریال گیلدخت واقعیت دارد؟ /تقی خان فومنی کیست؟

او با تمام پافشاری بر تغییر نیافتن حکم‌هایی که در عمارتش صادر می‌کند تنها از یک نفر حرف شنوی دارد و آن هم خانم گل دایه دوران کودکی خود است. تقی خان مورد ظلم قرار گرفته است و در تلاش است تا این ماجرا را به گوش عمارت شاهی تهران برساند تا بلکه بتواند در برابر دشمنان دوباره بایستد.

آیا سریال گیلدخت واقعیت دارد؟

به نظر می رسد سریال گیلدخت از روی واقعه واقعی ساخته نشده و بیشتر داستانی است. اما می توان کلیتی در آن پیدا کرد که با تاریخ تطابق دارد؛ مانند ظلم در جامعه، قدرت شاهزاده ها، فضای حکومت قاجار و… که در این سریال به تصویر کشیده شده است. در ادامه به معرفی یکی از شخصیت های تاریخی گیلان پرداخته ایم.

گیلانشاه فومن کیست؟

در کتاب «گیلانشاه: زندگی و زمانۀ امیر هدایت‌الله خان گیلانی» اینگونه آمده است: «امیر هدایت‌الله خان گیلانی» یکی از برجسته‌ترین رجال حکومتی منتفذ، ثروتمند و قدرتمند گیلان است که در یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران، بر مسند حکم‌روایی گیلان‌زمین تکیه زده بود.

پرداختن به زندگی و کارنامۀ رجال سیاسی و اظهارنظر دربارۀ آنها، بدون ذهنیت‌های از پیش تعیین‌شده و پیش‌داوری‌های موجود دربارۀ حیات سیاسی آنان کاری دشوار است؛ به‌ویژه رجالی که نقشی مهم در تحولات سیاسی یک سرزمین ایفا کرده‌اند.

این کتاب شرح حال و زندگی سیاسی «امیر هدایت‌الله خان گیلانی» یکی از برجسته‌ترین رجال حکومتی منتفذ، ثروتمند و قدرتمند گیلان است که در یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران، بر مسند حکم‌روایی گیلان‌زمین تکیه زده بود.

امیر هدایت‌الله خان گیلانی مشهور به «گیلانشاه» مردی باهوش و کاردان بود که توانست در دوران پرتلاطم کشمکش‌های زندیه و قاجاریه بر سر میراث نادرشاه افشار، گیلان را از بسیاری از گزند‌های انتقال قدرت به دور دارد. مردی که به ادعای تاریخ، به گشاده‌دستی و بخشش، شهرتی فراتر از مرز‌های گیلان یافت.

هدایت‌الله خان با سه نسبت فومنی، رشتی و گیلانی

امیر هدایت‌الله خان که به سه نسبت فومنی، رشتی و گیلانی شناخته شده است، در حدود سال ۱۱۵۶ در شهر رشت دیده به جهان گشود. نسبت‌هایش اشاره به خاستگاه خانوادگی‌اش، محل تولد و نشو و نمایش رشت و قلمرو حکومتش گیلان دارد.

مردم به اختصار او را «هدایت‌الله خان» می‌خواندند و گاه با عناوین گیلانشاه، اتل‌خان و اتورخان از او یاد کرده‌اند. او فرزند آقاجمال‌الدین فومنی معروف به حاجی‌جمال حکمران گیلان در عهد زندیه بود. پدربزرگش نیز به نام آقاکمال فومنی از مالکان و منتفذان گیلان بود و بانویی از خاندان صفویه را در حبالۀ نکاح داشت و به همین مناسبت در سلطنت شاه سلطان حسین صفوی به حکومت رشت منصوب شد.

هدایت‌الله خان در سیزده‌سالگی به حکومت گیلان تعیین شد؛ ولی تا رسیدنش به سن رشد، رتق و فتق امور گیلان با وزیرش حاجی‌نقی نایب کسما بود. او پس از به‌دست گرفتن قدرت، انتقام سختی از خاندان شفتی گرفت که قاتلان پدر و پدربزرگش بودند. او در سال ۱۲۰۱ و در درگیری با نیرو‌های آقامحمدخان قاجار درگذشت.