(تصاویر) از کلینگان تا والریایی؛ بهترین زبان‌های ساخته شده در جهان‌های داستانی

زبان، بنیاد و اساس ارتباطات بشری و ابزاری پیچیده در طول تاریخ تکامل بشر است. در حالی که اکثریت قریب به اتفاق داستان‌ها به زبان‌های واقعی روایت می‌شوند، تعداد کمی از نویسندگان و زبان‌شناسان، زبان‌های تخیلی مخصوص خود را از پایه برای داستان‌های خود خلق کرده‌اند، به ویژه در ژانرهای فانتزی و علمی- تخیلی. در این مطلب 10 مورد از بهترین زبان های فراساخته در فیلم‌ها و سریال‌ها را مرور می‌کنیم.

بهترین زبان های فراساخته

بهترین زبان های فراساخته در جهان‌های داستانی، زبان‌هایی هستند که مختص یک جهان داستانی واقع در فیلم، سریال یا کتاب ساخته شده‌اند. 10 مورد از بهترین زبان های فراساخته توسط نویسندگان به شرح زیر هستند:

10. زبان آتلانتیسی

• به کار رفته در: آتلانتیس، امپراطوری گمشده (2001)
• ساخته شده توسط:مارک اوکراند

کسانی که با تماشای انیمیشن‌های اواخر دهه 90 و اوایل دهه 2000 دیزنی بزرگ شده‌اند، مطمئناً می‌گویند که «آتلانتیس: امپراطوری گمشده» (Atlantis: The Lost Empire) یکی از قدر ندیده‌ترین فیلم‌های ماجراجویی تمام دوران است. در این اثر انیمیشنی، یک زبان‌شناس جوان به گروهی از کاوشگران بی‌باک می‌پیوندد تا قاره گمشده و اسرارآمیز آتلانتیس را پیدا کند. با این حال این ماجراجویی بسیار هیجان‌انگیزتر از هرچه که می‌توانست تصور کند، پیش می‌رود.

انیمیشن خیره‌کننده، شخصیت‌های به یاد ماندنی و داستان جذاب، گواه کافی بر این موضوع است که تیم سازندگان آتلانتیس به طور فوق‌العاده‌ای به پروژه متعهد بود‌اند. در همین نتیجه، آن‌ها مارک اوکراند، همان زبان‌شناسی را که زبان کلینگان را در استار ترک خلق کرد، استخدام کردند. او در این پروژه زبانی را که مردم آتلانتیس به آن صحبت می‌کردند، خلق کرد.

زبان اختراعی آتلانتیس با الهام از زبان‌های سومری و بومی آمریکای شمالی، متمایز و باستانی به نظر می‌رسد و به دنیای فیلم حسی کاملاً زنده می‌دهد.

9. زبان پارسلتانگ

• به کار رفته در: جهان داستانی هری پاتر (2001 تا 2011)
• ساخته شده توسط: فرانسیس جی نولان و رابرت ام مورفی

با انتشار رمان فانتزی «هری پاتر و سنگ کیمیا» (Harry Potter and the Philosopher’s Stone) در سال 1997، جی کی رولینگ یک پدیده پاپ فرهنگی را ایجاد کرد که شبیه هیچ یک از فانتزی‌های دیگر جهان نبود. با شروع اقتباس‌های سینمایی از این کتاب در سال 2001، این پدیده جهان بزرگتری پیدا کرد. هری پاتر، داستان پسر نوجوانی است که متوجه می‌شود نقش مهمی را در سرنوشت یک جامعه جادوگران ایفا می‌کند.

در سنگ کیمیا، هری با یک مار صحبت می‌کند. در کتاب و فیلم دوم یعنی «هری پاتر و تالار اسرار» (Harry Potter and the Chamber of Secrets) مشخص می‌شود که هری می‌تواند به زبان پارسلتانگ (Parseltongue) که زبان مارها است، صحبت کند.

اگرچه این زبان هرگز به صورت متنی در کتاب‌ها صحبت نمی‌شود، دو زبان‌شناس به نام‌های فرانسیس جی نولان و رابرت ام مورفی به ایجاد عبارات پارسلتانگ برای فیلم‌ها کمک کردند. آن‌ها برای انجام این کار، برخی از ویژگی‌های زبان های بانتو و اورالی را به عاریت گرفتند. این زبان، عنصری است که بارها در داستان هری مورد اشاره قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده ارتباط عمیق او با ولدمورت است.

8. زبان سیملیش

• به کار رفته در: مجموعه بازی‌های سیمز (از 2000 تاکنون)
• ساخته شده توسط: ویل رایت

داستان بازی‌های «سیمز» (The Sims) از سال 2000 شروع شد و هنوز هم ادامه دارد. این بازی، شاید محبوب‌ترین و موفق‌ترین فرنچایز بازی‌های ویدیویی باشد که بر اساس شبیه‌سازی زندگی واقعی به بازار عرضه شده‌اند. در این جهان داستانی، بازیکنان می‌توانند شخصیت‌هایی به نام سیمز بسازند، برای آن‌ها خانه خریداری کنند، خواسته‌ها و نیازهایشان را کنترل کنند و خدایان دنیای کوچک خودشان باشند.

طرفداران سیمز همیشه منتظر بودند که روزی یک فیلم سینمایی با اقتباس از جهان سیمز ساخته شود. خبر خوب برای این افراد این است که فیلم سینمایی سیمز با حضور نام‌هایی چون مارگو رابی و کیت هرون در راه است و قرار است به زودی ساخته شود.

زبان سرگرم‌کننده‌ای که سیمزها به آن صحبت می‌کنند، Simlish نام دارد. یک زبان اختراعی و من درآوردی که توسط  طراح بازی یعنی ویل رایت طراحی شده است. این زبان به یکی از نمادین‌ترین جنبه‌های بازی تبدیل شده است.

7. زبان مینیونی

• به کار رفته در: مجموعه فیلم‌های من نفرت‌انگیز (از 2010 تاکنون)
• ساخته شده توسط:کریس رناد، پیر کافین

چه آن را دوست داشته باشید یا از آن متنفر باشید، نمی‌توانید انکار کنید که «من نفرت‌انگیز» (Despicable Me) یکی از موفق‌ترین مجموعه انیمیشن‌های تمام دوران است. این انیمیشن داستان گرو، یک ابرشرور سابق را روایت می‌کند که تبدیل به پدر و قهرمان دوست‌داشتنی کودکانش که به سرپرستی گرفته است، می‌شود. گرو در مسیر اجرای نقشه‌های شرورانه خود، از مینیون‌های زرد رنگش کمک می‌گیرد. در زمان اکران اولین انیمیشن این مجموعه، هیچ کس نمی‌توانست پیش‌بینی کند که مینیون‌ها چه جایگاه عظیمی در فرهنگ پاپ خواهند داشت.

یکی از اصلی‌ترین چیزهایی که مجموعه مینیون‌ها را بسیار جذاب می‌کند، زبان مینیونی آن‌هاست. این زبان ترکیبی از کلمات و قواعد گرامری از زبان‌های متعدد در سراسر جهان، از انگلیسی گرفته تا اسپانیایی، فرانسوی، ایتالیایی و فراتر از آن است. زبان مینیونی خنده‌دار و نمادین و یکی از سرگرم‌کننده‌ترین بخش‌های این فرنچایز است.

6. زبان گفتارنو

• به کار رفته در: کتاب 1984 (منتشر شده در سال 1949) و اقتباس‌های آن
• ساخته شده توسط: جورج اورول

«1984» یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین کتاب‌هایی است که تاکنون نوشته شده است. داستان این کتاب در یک ابردولت تمامیت‌خواه به رهبری یک دیکتاتور اتفاق می‌افتد. شخصیت اصلی این کتاب، وینستون اسمیت نام دارد. مردی که کار روزمر‌اش بازنویسی تاریخ است و سعی می‌کند با عاشق شدن علیه رژیم شورش کند. 1984 در چندین نوبت مورد اقتباس سینمایی قرار گرفته است. با این حال، متأسفانه تعداد کمی از این اقتباس‌ها استثنایی بوده‌اند، زیرا رمان جورج اورول نوعی اثر ادبی متعالی است که هرگز نمی‌توان از آن پیشی گرفت.

زبانی که در رمان 1984 به کار می‌رود، گفتارنو (Newspeak) نام دارد. این یک زبان بسیار کنترل شده است که با ساده‌سازی و محدودیت مشخص می‌شود و به معنای محدود کردن توانایی گویندگان برای تفکر انتقادی و بیان انتزاعی است. این زبان یک خلاقیت شگفت‌آور و پیچیده است که فقط درخشش اورول و بازتاب‌های دنیای واقعی داستان او را حتی بیش از 70 سال پس از انتشار آن ثابت می‌کند.

5. زبان والریایی

• به کار رفته در: مجموعه بازی تاج و تخت
• ساخته شده توسط: جورج آر آر مارتین و دیوید جی پترسون

مجموعه‌ای که جورج آر آر مارتین در اولین کتاب «بازی تاج و تخت» با عنوان «نغمه آتش و یخ» (A Song of Ice and Fire) آغاز کرد، بعدها با تبدیل شدن به سریال تلویزیونی، شکل سریال‌بینی مدرن را تعریف کرد. بعد از به پایان رسیدن گیم آو ترونز و روایت آن بر سر پادشاهی وستروس، نوبت به «خاندان اژدها» (House of the Dragon) رسید. این سریال، جنگ‌های داخلی بر سر جانشینی در خاندان تارگرین را روایت می‌کند و به همان اندازه سریال قبلی جذاب است.

زبان والریایی فقط توسط برخی از بهترین شخصیت‌های بازی تاج و تخت صحبت می‌شود. این زبان که توسط مارتین ساخته شده، توسط دیوید جی پیترسون به زبانی مناسب و کامل تبدیل شده است. گفته می‌شود که زبان والریایی، متقاعدکننده‌ترین زبان داستانی پس از زبان الفی جی آر آر تالکین است. این جزئیات غنی و پیچیده، دقیقا همان چیزی است که وستروس را به یکی از جذاب‌ترین داستان‌های ژانر فانتزی تبدیل می‌کند.

4. زبان بیگانه 2

• به کار رفته در: فیوچراما (از 1999 تاکنون)
• ساخته شده توسط: مت گرونینگ و دیوید ایکس کوهن

مجموعه انیمیشنی «فیوچراما» (Futurama) توسط مت گرونینگ افسانه‌ای ساخته شده است. همان کسی که نامش در مجموعه‌های موفق دیگری همچون «سیمپسون‌ها» (The Simpsons) و برای نمایش‌هایی مانند The Simpsons و «افسون‌زدایی» (Disenchantment) نیز دیده می‌شود.

فیوچراما یکی از محبوب‌ترین سریال‌های انیمیشن برای بزرگسالان است و داستان فیلیپ جی فرای، یک پیک تحویل‌دهنده پیتزا را روایت می‌کند که در سال 1999 به طور تصادفی یخ زده و هزار سال بعد در شب سال نو آب شده است.

در میان بسیاری از شوخی‌های خنده‌دار این مجموعه انیمیشنی، زبان بیگانه آن احتمالاً یکی از باهوش‌ترین، خنده‌دارترین و شناخته‌شده‌ترین این شوخی‌هاست. زبان بیگانه (Alienese) یک زبان ساخته شده بر پایه ریاضی است که ابتدا به عنوان یک شوخی توسط گرونینگ و همکار او دیوید ایکس کوهن در اوایل سریال ایجاد شد. آن‌ها ابتدا زبان بیگانه 1 (Alienese 1) را ایجاد کردند که به اندازه کافی ساده بود تا طرفداران بتوانند بلافاصله رمزگشایی کنند. سپس بیگانه 2 (Alienese 2) را ساختند، زبانی بسیار پیچیده‌تر که سال‌ها طول کشید تا بینندگان بفهمند.

3. زبان کلینگان

• به کار رفته در: جهان داستانی پیشتازان فضا
• ساخته شده توسط: مارک اوکراند

مارک اوکراند زبان‌شناس بیشتر به خاطر خلق کلینگان، معروف‌ترین زبان داستانی در فرهنگ پاپ شناخته می‌شود. این زبان کلینگان‌هاست، یک گونه جنگجوی انسان‌نما از سیاره Qo’noS در دنیای وسیع و غنی «پیشتازان فضا» (Star Trek). بر خلاف بسیاری از زبان‌های تخیلی که فقط تا حدی پیشرفت کرده‌اند، کلینگان (Klingon) یک زبان کامل است که هر طرفدار استار ترک می‌تواند (و باید) آن را یاد بگیرد.

کلینگان زبانی با واژگان، دستور زبان و صرف و نحو پیچیده است. اشتیاق و فداکاری اوکراند در ایجاد چنین سیستم ارتباطی پیچیده‌ای باعث شده است این فرنچایز جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ پاپ علمی تخیلی داشته باشد.

2. زبان کوئنیا

• به کار رفته در: جهان داستانی سرزمین‌های میانه
• ساخته شده توسط: جی آر آر تالکین

برای طرفداران آثار تالکین که رد پای او را از فیلم‌های سینمایی گرفته تا بازی‌های ویدیویی دنبال کرده‌اند، سرزمین میانه (Middle-earth) نیازی به معرفی ندارد. سرزمین میانه معمولاً به عنوان بزرگترین فرنچایز فانتزی تمام دوران تحسین می‌شود. برخلاف آنچه که به نظر می‌رسد، تالکین نه تنها یک زبان، بلکه بیش از ده‌ها زبان برای سرزمین میانه وسیع خود خلق کرد. با این حال، شناخته‌شده‌ترین و غنی‌ترین آن‌ها، خانواده زبان‌های الفی (Elvish) هستند که در صدر آن‌ها زبان‌های کوئنیا (Quenya) و سینداری (Sindarin) قرار دارند.

کوئنیا زبانی بود که الف‌های غیر تلری که در عصر اول به امان رسیدند، به آن زبان صحبت می‌کردند. در زمان رخ دادن وقایع «ارباب حلقه‌ها» این زبان به زبانی قدیمی و باستانی تبدیل شده بود. تالکین پیچیدگی و زیبایی را با الهام از ریشه‌های فنلاندی و لاتین، در این زبان گنجانده و کاری خیره‌کننده انجام داده است.

1. زبان سینداری

• به کار رفته در: جهان داستانی سرزمین‌های میانه
• ساخته شده توسط: جی آر آر تالکین

ارباب حلقه‌ها داستان نه نفر از اهالی سرزمین میانه است که قصد دارند بزرگترین سلاح شیطان این سرزمین را که در حال آماده شدن برای بازگشت از خواب خود است، نابود کنند.

وقتی علاقه‌مندان به فرهنگ پاپ از زبان الوی آثار تالکین صحبت می‌کنند، به احتمال زیاد منظورشون زبان سینداری است. این یکی از بهترین زبان های فراساخته بود که الف‌ها در دوران سوم به آن صحبت می‌کردند. زبانی که طرفداران این مجموعه فیلم‌ها، آن را با شنیدن صحبت افرادی مانند لگولاس و آراگورن در سه مورد از بهترین فیلم‌های فانتزی که تا به حال ساخته شده است، شنیدند.

زبان سینداری یکی از نمادهای اصلی سرزمین میانه است و پیچیدگی آن یکی از بزرگترین شواهدی است که نشان می‌دهد جی آر آر تالکین یک نابغه خلاق بود. از این گذشته، ایجاد یک زبان تخیلی، شاهکاری است که برای بسیاری قابل دستیابی نیست.