ساخت سریال موسی کلیم الله برای صداوسیما چقدر آب می خورد؟
ساخت سریال موسی کلیم الله، داستانی مفصل دارد. نخست قرار بود فرج‌الله سلحشور که ساخت سریال‌هایی چون «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر» را در کارنامه خود داشت، این سریال را نیز کارگردانی کند. مرگ او در اسفندماه ۱۳۹۴ اما این پروژه را ناتمام گذاشت.
بعد از مرگ سلحشور، فرزندش از این گفت که برآورد ساخت سریال موسی کلیم الله ۲۵۰ میلیارد تومان بوده است. او استدلال کرد که وقتی بودجه ساخت فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله» ۱۵۰ میلیارد تومان شده است، بالطبع ساخت یک سریال، هزینه بیشتری برمی‌دارد. چنین رقمی البته با مخالفت برخی مسئولان ناظر سازمان مواجه شد که رقم معقول تولید این سریال را حدود ۲۲ میلیارد تومان می‌دانستند.
کارگردان بعدی موردنظر برای این سریال، جمال شورجه بود که مرگ سلحشور را «ترور بیولوژیکی» دانسته بود. او برای تهیه بودجه سریال، مدتی تلاش کرد سرمایه‌گذاری خارج از سازمان بیابد اما به‌جایی نرسید. درنهایت سازمان با بودجه ۱۹۷ میلیاردی برای «موسی کلیم الله» موافقت کرد. بعد از مدتی، اما بیماری گریبان شورجه را نیز گرفت و او ناچار به کناره‌گیری از این پروژه شد. در همان‌زمان البته بودجه ۲۶۰ میلیاردی نیز برای سریال «سلمان فارسی» با کارگردانی داود میرباقری تصویب شد. این درحالی بود که میرباقری، «مختارنامه» را با بودجه‌ای دومیلیاردی مصوب کرده بود، اما درنهایت با ۲۴ میلیارد آن را بسته بود.
چنین اختلاف‌فاحشی بین برآورد اولیه و هزینه نهایی، امری عجیب برای افراد آگاه در این حوزه نبود؛ چنانکه برخی از این سخن می‌گویند که هزینه نهایی ساخت سریال‌های «الف»، حداقل سه‌برابر برآورد اولیه است. همین اتفاق برای هر دو سریال «موسی کلیم الله» و «سلمان فارسی» نیز رخ داد؛ آن‌هم با افزایشی بسیار فاحش، نسبت به برآورد اولیه به‌نحوی‌که در سال ۱۴۰۱، محمدرضا میرتاج‌الدینی نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اعلام کرد که هرکدام از این سریال‌ها، دوهزار میلیارد بودجه می‌خواهند.
10هزار میلیارد تومان هم بعید نیست
وقتی در عرض کمتر از نیم‌دهه، برآورد ساخت سریالی قریب به 10برابر افزایش می‌یابد، آنگاه دیگر نمی‌توان تخمین برخی ناظران را مبنی بر اینکه این کار درنهایت با هزینه‌ای10 هزار میلیارد تومانی ساخته خواهد شد، کاملاً مردود شمرد. این البته کاری است که محمود رضوی، تهیه‌کننده سریال «موسی کلیم الله»، سه‌سال پیش انجام داد و در توئیتی نوشت: «حاکمی، مردی را به هزار ضربه شلاق محکوم کرد. مرد گفت: ای حاکم، یا شلاق نخورده‌ای یا هزار نمی‌دانی چقدر است! حالا داستان همین است یا سریال نساختید یا ۱۰هزار میلیارد نمی‌دانید چقدر است! شما که می‌خواستید دروغ بگید، لااقل ۱۰هزارمیلیارد دلار می‌گفتید که باکلاس باشه و بتونید فحش آبدارتر بدید!»
رضوی خود نیز البته سابقه‌ای در ساخت سریال «الف» ندارد، در میانه این پروژه بدان اضافه شده و احتمالاً حدس نمی‌زده که در همین فاصله کمتر از سه‌سال، دلار از ۴۲ هزار تومان به ۱۰۲ هزار تومان برسد. بر اینها بیفزایید این نکته اساسی را که اینجا با کارگردانی با جاه‌طلبی‌های خاص خود مواجهیم که هر چقدر در حوزه سینما پرکار بوده، در سریال‌سازی کم‌کار بوده، فقط دو سریال «خاک سرخ» و «حلقه سبز» را ساخته و بعد از ساخت دومی، خودش نیز اذعان کرده که به خلبانی می‌ماند که ۹۰ دقیقه می‌تواند بپرد، توانایی پرواز بلندمدت را ندارد و «سریال‌ساز» نیست.
او حالا با سریالی روبه‌روست که فصل اول آن 18ماه طول می‌کشد و بازنویسی فیلمنامه‌اش را نیز حاتمی‌کیا از چندسال پیش شروع کرده بود. بااین‌همه شاید آنچه حاتمی‌کیایی را که زمانی در یک‌سال، دو فیلم هم ساخته بود، به انجام چنین پروژه ماراتن‌گونه‌ای خوشبین کند، تجربه ساخت فیلم «موسی کلیم الله» باشد که تولید آن بیش از چهار سال زمان برد.
منبع: هم میهن
