اگر شن‌های بیابان را کنار بزنیم به چه چیزی می‌رسیم؟

فرادید| شاید وقتی در ساحل یا بیابان بوده‌اید به ذهنتان خطور کرده باشد که زیر  این‌همه شن و ماسه چه چیزی قرار دارد. آیا فقط شن، سنگ و خاک یا انبوهی از گنج که جنی از آن محافظت می‌کند؟!

به گزارش فرادید، پاسخ این پرسش، بسته به جایی که هستید متفاوت است. برای نمونه، برخی از تپه‌های شنی به دلیل وزش باد حرکت می‌کنند، به این معنا که ممکن است زیر پاهای ما یک جنگل کامل یا چاله‌هایی در انتظار بلعیدن ما باشد.

شن و ماسه از صخره‌های روی زمین که در اثر هوازدگی رودخانه‌ها و سایر عناصر خرد می‌شوند، تشکیل می‌شود. در کنار ساحل، دریای همیشه در حال خروش هم سنگ‌ها را طی هزاران یا میلیون‌ها سال خرد می‌کند.

اگر در ساحل حفاری کنید (میزان آن بسته به زمین‌شناسی منطقه متفاوت است)، ممکن است به ماسه‌ی فشرده‌ای برسید که تحت فشار به ماسه‌سنگ رسوبی تبدیل شده است. اگر با تجهیزات پیشرفته به حفاری ادامه دهید، به سنگ بستر منطقه برخورد خواهید کرد.

در مورد بیابان‌ها، ممکن است اصلاً نیازی به حفاری نباشد. بیشتر بیابان‌ها با ماسه پوشانده نشده‌اند، بلکه خود سنگ‌بستر هستند.

جایی که ماسه وجود دارد، معمولاً در اثر هوازدگی سنگ بستر بی‌حفاظ آن تشکیل می‌شود. با سرد و گرم شدن منظره خشک کویر در شبانه‌روز، سنگ منبسط شده و ترک می‌خورد. طی هزاران یا میلیون‌ها سال، به کمک حرکات تند و ضربتی باد روی سنگ‌های کوچک‌تر، صخره‌ها به شن تبدیل می‌شوند. اگر شروع به حفاری کنید دوباره سنگ بستر و خاک رس خشک‌شده می‌بینید.

این به آن معنا نیست که چنین مناطقی نمی‌توانند جالب باشند. تپه‌های شنی مواج می‌توانند آنچه را که درونشان دفن شده حفظ کنند، از جمله درختان شگفت‌انگیز خارشتر در نامبیا. در عین حال، این مناطق دارای شگفتی‌های زمین‌شناسی هم هستند. سال 2010، دانشمندان شواهدی از یک دریاچه بزرگ ماقبل تاریخ را زیر ماسه‌های صحرای بزرگ آفریقا یافتند که تصور می‌شود حدود 250000 سال قبل در اثر نشت رود نیل به منطقه از طریق کانالی کم‌ارتفاع شکل گرفته باشد.

مترجم: زهرا ذوالقدر