«مرد روی ماه» ۲۰۰ سال پیرتر از تصور ماست!

در نیمکره‌ی شمالی ماه، دهانه‌های مختلف باعث تشکیل شمایلی شده‌اند که به «مردی روی ماه» (Man in the Moon) معروف است.

دانشمندان پس از ارزیابی مجدد دهانه‌های برخوردی در سطح ماه، پیشنهاد کردند که زمان قمری باید مجددا تنظیم شود. این بدان معناست که برخی از مشخصه‌های روی ماه، مانند شمایل «مرد روی ماه» ممکن است ۲۰۰ میلیون سال قدیمی‌تر از آنچه قبلا بیان شده بود، باشد.

یک سیستم تاریخ‌گذاری جدید می‌تواند به بیان داستان تکامل سطح ماه کمک کند و پیامد‌های مهمی برای درک ما از تاریخ اولیه خشن و آشفته‌ی منظومه شمسی داشته باشد که طی آن اجرامی مانند زمین و ماه در معرض بمباران شدید سنگ‌های فضایی قرار گرفتند.

ارزیابی‌های جدید شامل بررسی مجدد دو روش جداگانه برای تعیین تاریخ سطح ماه بود که متشکل از شمارش تعداد دهانه‌های ناشی از برخورد سنگ‌های فضایی و ارزیابی سنگ‌های جمع آوری شده از ماه توسط ماموریت‌های آپولو می‌شد. این دو روش تاریخ‌گذاری به‌طور سنتی نتایج متفاوتی برای سن ارتفاعات و نواحی کوهستانی ماه ارائه داده‌اند.

پروفسور استفانی ورنر (Stephanie Werner) از مرکز سکونت‌پذیری سیاره‌ای در دانشگاه اسلو می‌گوید: ما تصمیم گرفتیم که باید این تفاوت‌ها را با هم تطبیق دهیم و این به معنای برقراری ارتباط میان نمونه‌های ماموریت آپولو با تعداد دهانه‌های موجود در محل برداشت نمونه در منطقه بود. ما همچنین آن‌ها را با داده‌های طیف‌سنجی ماموریت‌های مختلف ماه، به‌ویژه چاندرایان-۱ هندی، تطبیق دادیم تا مطمئن شویم که کدام نمونه از آپولو به سطحی تعلق دارد که دهانه‌ها را در آن می‌شماریم.

زمین نیز مانند ماه، تعداد زیادی از برخورد‌های سنگ‌های فضایی را در سال‌های متلاطم اولیه منظومه شمسی تجربه کرده، اما روش مشابه برای شمارش دهانه در سیاره ما کارایی ندارد. به این علت که فرآیند‌های زمین‌شناسی مانند جابجایی صفحات تکتونیکی سابقه‌ی برخورد را پنهان کرده‌اند.

از سوی دیگر، ماه از نظر زمین شناسی نسبتا غیرفعال است و این بدان معناست که آثار برخورد‌هایی که تجربه کرده است به جای فرسایش در سطح آن ثابت می‌مانند.

ورنر می‌گوید: کاری که ما انجام داده‌ایم این است که نشان دهیم بخش‌های بزرگی از پوسته ماه حدود ۲۰۰ میلیون سال قدیمی‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد.

تنظیم مجدد ساعت قمری

محققان این یافته‌ها توضیح می‌دهند که سیستم تاریخ‌گذاری جدید تخمین سن ماه را به عنوان یک کل که در حدود ۴.۵۳ میلیارد سال است، تغییر نمی‌دهد. در عوض، سن تمام نواحی سطح ماه را تغییر می‌دهد، اما نه به شکل یکنواخت.

نمونه‌ای از تفاوت‌های سنی زیاد کشف شده توسط ورنر و همکارانش را می‌توان در حوضه‌ی ۷۱۲ مایلی (۱۱۴۶ کیلومتری) ایمبریوم (Imbrium) مشاهده کرد که یک محل برخورد باستانی است که گمان می‌رود هنگام برخورد یک سیارک به اندازه ایالت نیوجرسی به ماه ایجاد شده است.

تخمین‌های قبلی سن برخورد این سیارک را حدود ۳.۹ میلیارد سال نشان می‌داد، اما نتایج این تیم، برخورد و ایجاد حوضه ایمبریوم را ۲۰۰ میلیون سال عقب برد و به ۴.۱ میلیارد سال پیش رساند.

آدری بوویر (Audrey Bouvier)، محقق دانشگاه بایروث، در این تحقیقات شرکت نداشت، اما توضیح داد که ماه چگونه سوابق منحصربه‌فردی از تاریخ بمباران اولیه در منظومه شمسی ارائه می‌کند و چگونه این تغییر تاریخ‌گذاری می‌تواند باعث بازنگری در درک ما از تکامل سیاره‌ای شود.

بوویر در بیانیه‌ای گفت: چنین دوره‌ی بمباران سنگینی باید بر منشا و تکامل اولیه حیات در زمین و سیارات بالقوه دیگر مانند مریخ تأثیر گذاشته باشد.

بازگرداندن نمونه‌های سنگی از دهانه جیزرو در مریخ، جهش بزرگ بعدی برای جستجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی در سیاره دیگری در منظومه شمسی و زمان آن خواهد بود.

منبع: ایسنا