گرانترین جنگنده‌ ها و بمب‌ افکن‌ های جهان که تاریخ مانند آنها را ندیده

 از بی-۲۹ سوپرفورترس تا اف-۲۲ رپتور، در این مقاله با ۱۰ مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی آشنا شوید که تاریخ تاکنون مانند آنها را به خود ندیده است.

از زمانی اختراع اولین ماشین پرنده توسط برادران رایت تاکنون، هواپیماها به عنوان ماشین‌های باشکوهی شناخته‌ شده‌اند که سطوح پیشرفت و طیف وسیعی از کاربردها را ارائه می‌دهند. با این حال، این سطوح فزاینده فناوری و پیچیدگی سبب شده هواپیما در میان گران‌ترین ماشین‌های عصر مدرن قرار گیرد.

علاوه‌ براین، تضمین ایمنی پرواز یک موضوع مهم و اساسی محسوب می‌شود که باعث ایجاد هزارتویی از مقررات با هدف کاهش خطر تراژدی تا حد امکان شده است. اطمینان حاصل کردن از ایمنی همچنین هزینه‌ی توسعه و طراحی را افزایش می‌دهد.

در دنیای امروز هواپیماهایی یافت می‌شود که افراد ثروتمند می‌توانند با اهداف مختلف آنها را خریداری کنند، از طرفی هواپیماهایی تنها مخصوص ارتش‌های جهان و با اهداف نظامی توسعه می‌یابند. درواقع پیچیده‌ترین و گرانترین هواپیماها با اهداف نظامی ساخته می‌شوند.

 هواپیمای نظامی تاریخچه‌ای مخصوص به خود دارد که به دوران برادران رایت برمی‌گردد، زمانی که ارتش ایالات متحده اولین هواپیمای خود را که یک فلایر نظامی رایت در سال ۱۹۰۹ بود خریداری کرد. اهمیت هواپیما برای یک ساختار نظامی مدرن از آن زمان برای دفاع ملی و اجرای عملیات تهاجمی در هر مکانی، به موضوعی بسیار مهم شده تبدیل است.

دولت‌ها برای رسیدن به اهداف خود، از جمله قدرت‌ نمایی و نشان دادن برتری به سایر کشورها، حاضرند سرمایه‌های هنگفتی را برای توسعه‌ی یک هواپیمای منحصربه‌فرد خرج کنند. گاهی پرداخت هزینه‌ی بالا برای توسعه‌ی ماشین پرنده به یک شکست ختم می‌شود، اما در اکثر مواقع هواپیماهایی که هزینه‌ای نجومی برای ساخت آنها صرف شده است، به یک هواگرد قدرتمند و باشکوه تبدیل شده‌اند.

یکی از سوالاتی که در بین علاقه‌مندان به صنعت هوافضا در سراسر جهان ر1بمب افکنایج است، به گرانترین هواپیماهای نظامی مربوط می‌شود. اگر شما نیز از علاقه‌مندان این صنعت هستید و می‌خواهید با بهترین و در عین حال گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید.

بوئینگ بی-۲۹ سوپرفورترس (۹۳۰ هزار دلار)

در آغاز جنگ جهانی دوم، قوی‌ترین بمب‌افکن‌های دوربرد در نیروی هوایی ارتش ایالات متحده، B-17 Flying Fortress و B-24 Liberator بودند. اگرچه هر دو بمب افکن‌های پیشرفته و توانمندی محسوب می‌شدند، اما فواصل شدید ناشی از جنگ در اروپا و آسیا به معنای نیاز ارتش به هواگردی با قابلیت‌های بهتر بود.

بوئینگ قبلاً در سال 1939 روی طراحی بمب افکن بعدی کار می‌کرد و دستگاهی که به بی-۲۹ سوپرفورترس تبدیل شد، اولین پرواز خود را در اواخر سال 1942 انجام داد، تقریباً یک سال پس از اعلان جنگ به ژاپن. B-29 حتی قبل از انجام اولین پرواز خود در تعداد زیادی سفارش داده شده بود.

این هواپیما با بسیاری از ویژگی‌های جدید از جمله کابین خدمه تحت فشار و سیستم کنترل آتش متمرکز آماده نبرد بود و قادر بود تا ۲۰ هزار پوند مهمات را تا فاصله ۱۵۰۰ مایلی از پایگاه حمل کند. بی-۲۹ تنها هواپیمایی به‌شمار می‌رود که تاکنون در نبرد از جنگ‌افزار هسته‌ای استفاده کرده‌ است. این هواپیما که ۳۹۸۰ فروند از آن ساخته شد، در بمباران‌های میادین نبرد زیادی شرکت کرد و نشان داد که یک سلاح مهیب در برابر قدرت‌های محور است.

بمب‌افکن مذکور عمدتاً توسط ایالات متحده در جنگ جهانی دوم و جنگ کره مورد استفاده قرار می‌گرفت و در بمباران ژاپن در جنگ جهانی دوم هواپیمایی بود که بمب‌های اتمی را بر سر هیروشیما و ناگاساکی انداخت. بی-۲۹ همچنین در بمباران آتش‌زا در ارتفاع کم در شب و در انداختن مین‌های دریایی برای محاصره ژاپن عملکردی ممتاز داشت.

این مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ با فوریت توسعه یافت و تمام منابع موجود به سمت طراحی و ساخت آن متمرکز شدند. هزینه تولید هر هواپیما با احتساب تمامی هزینه‌های توسعه، بالغ بر 930 هزار دلار در هر واحد بوده است. این یکی از پرهزینه‌ترین پروژه‌های انجام شده در طول جنگ با 3.7 میلیارد دلار سرمایه بود، تقریباً دو برابر قیمت 2 میلیارد دلاری پروژه منهتن که برای تحویل سلاح به B-29 متکی بود.

نورثروپ گرومن بی-۲ اسپیریت (۲ میلیارد دلار آمریکا)

بی-۲ اسپیریت که به عنوان یک پروژه جنگ سرد برای به دست آوردن توانایی دور زدن پدافند هوایی شوروی با استفاده از فناوری رادارگریز توسعه داده شد، ثابت کرد که یک سلاح قدرتمند در ناوگان نیروی هوایی ایالات متحده است.

توسعه‌ی این هواپیما در زمان داغ تعامل دیپلماتیک بین قدرت‌های شرقی و غربی آغاز شد، اما زمانی که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۸۹ انجام داد، پایان جنگ سرد نزدیک بود. اولین تحویل هواپیماهای آماده خدمت در سال ۱۹۹۳ آغاز شد و اولین درگیری رزمی در سال ۱۹۹۹ با درگیری ناتو بر فراز کوزوو اتفاق افتاد.

بی-۲ اسپیریت بدون هیچ دمی پرواز می‌کند. این طرح برگرفته از تحقیقاتی است که از برنامه‌های توسعه هواپیماهای نازی پس از جنگ جهانی دوم انجام شده است. با این حال، طراحی بال پرنده به دلیل فقدان سکان بسیار ناپایدار است. بنابراین تا زمانی که سیستم‌های کامپیوتری فوق‌العاده پیچیده‌ای برای ایجاد تنظیمات بی‌شمار در ایلوون‌ها و سکان‌ها ایجاد نشد، طراحی نهایی آن امکان‌پذیر نبود.

طراحی بال این هواپیما به قابلیت‌های مخفی‌کاری آن همراه با رنگ منعکس‌کننده رادار و عدم وجود لبه‌ها کمک می‌کند. البته تمام این فناوری‌ها برای دولت ایالات متحده بسیار هزینه‌بر بود. هزینه‌های بسیار بالای این هواپیما سبب شد پروژه بی-۲ در کنگره آمریکا و ستاد مشترک وزارت دفاع بسیار بحث‌انگیز باشد.

در ابتدا سفارش تولید ۱۳۲ فروند از این هواپیما به نورثروپ داده شده‌ بود، اما با پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، نیاز به این هواپیما که با هدف نفوذ به منطقه هوایی شوروی طراحی شده بود، کاهش یافت و تنها ۲۱ فروند از آن تولید شد.

قیمت هر هواپیما بیش‌از ۲ میلیارد دلار است که آنها را به گرانترین هواپیماهای نظامی ساخته شده تا به امروز تبدیل می‌کند. این قیمت برابر با قیمت یک کشتی جنگی بزرگ آمریکایی است. علاوه‌براین، هزینه‌های عملیاتی یک هواپیما به ۱۶۳ هزار دلار در ساعت می‌رسد. این قیمت هیچ یک از مجموعه تسلیحات گران‌قیمتی که می‌توان در هواپیما حمل کرد، از جمله سلاح‌هایی با کلاهک هسته‌ای را در بر نمی‌گیرد.

لاکهید اس‌آر-۷۱ بلک‌برد (۳۴ میلیون دلار در دهه ۱۹۶۰)

اس‌آر-۷۱ بلک‌برد یک هواپیمای شناسایی دوربرد زِبَرصوت بود که نخستین بار در سال ۱۹۶۴ به پرواز درآمد و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۸ در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود. هواپیمایی که با گذر زمان به اس‌آر-۷۱ بلک‌برد تبدیل شد، در ابتدا به عنوان یک هواپیمای سیا معروف به A-12 Oxcart شروع به کار کرد.

پس از سرنگون شدن گری پاورز در یک هواپیمای جاسوسی U-2 بر فراز اتحاد جماهیر شوروی، مقامات اطلاعاتی به دنبال جایگزینی برای جمع‌آوری اطلاعات از خاک شوروی بودند. آنها به بخش آزمایشی لاکهید، Skunk Works روی آوردند تا پرنده‌ی بزرگ بعدی در جاسوسی هوایی را توسعه دهند.

سیا برای حفظ پوشش Oxcart، تیم توسعه لاکهید را با ارسال چک‌هایی تا سقف 1 میلیون دلار به خانه مهندس کلی جانسون در انسینو تأمین مالی کرد تا هیچ ردپای کاغذی مستقیمی که منجر به برنامه توسعه مخفی هواپیما شود، وجود نداشته باشد. توسعه‌ی این هواپیما بسیار موفقیت‌آمیز بود و در نهایت توسط نیروی هوایی پذیرفته شد. ارتش به طور گسترده از آن در بسیاری از درگیری‌ها از جمله جنگ ویتنام استفاده کرد.

اس‌آر-۷۱ از حداکثر سرعت ۳.۳ ماخ و سقف خدمات ۸۵ هزار فوتی بهره می‌برد. این ویژگی آن را به یکی از سریع‌ترین هواپیماهایی تبدیل کرد که تاکنون به پرواز درآمده است. این هواگرد جذاب نه تنها می‌تواند از هر چیزی سبقت بگیرد، بلکه قادر است تقریباً بالاتر از هر پرنده‌ی دیگری در آسمان پرواز کند، به همین دلیل است که از آن فقط برای شناسایی استفاده می‌شود و به هیچ سلاحی مجهز نشده است.

ساخت هر هواپیما در دهه ۱۹۶۰ حدود ۳۴ میلیون دلار هزینه داشت و تقریباً برای هر اینچ از بدنه هواپیما به قطعات تخصصی نیاز بود. همچنین عملیات آن بسیار گران‌قیمت به‌شمار می‌رفت، از جمله نیاز به سوختی با فرمول خاص که توسط هیچ هواپیمای دیگری استفاده نمی‌شد. هر ساعت کار ۲۰۰ هزار دلار برای مالیات دهندگان هزینه دارد که در درجه اول دلیل بازنشستگی آن است.

در سال ۱۹۹۰ سرهنگ اد یلدینگ با پرواز این هواپیما از لس‌آنجلس به واشنگتن دی‌سی تنها در ۱ ساعت و ۴ دقیقه و ۲۰ ثانیه رکورد زد. اما هزینه فوق‌العاده بالای این برنامه باعث شد تا نیروی هوایی سرانجام در همان سال بلک بردهای خود را بازنشسته کند.

لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ (۷۵ تا ۹۰ میلیون دلار)

اف -35 لایتنینگ II پیشرفته‌ترین جنگنده جت چند منظوره موجود تا به امروز است. این جنگنده‌ی چابک که به عنوان جانشین F-22 Raptor توسعه یافت، دارای ساختار رادارگریز با اجزای جنگ الکترونیک بسیار پیچیده و مجموعه‌ای چشمگیر از فناوری هواپیماهای جت سنتی است.

در حالی که سایر جت‌های جنگنده می‌توانند سریع‌تر پرواز کنند یا سلاح‌های بیشتری حمل کنند، هیچ یک از مجموعه‌های ارتباطات پیشرفته و حجم عظیمی از اطلاعات در دسترس خلبانان برخودار نیستند. قرارداد یک هواپیمای رادارگریز جدید در سال ۲۰۰۱ به لاکهید مارتین اعطا شد و پنج سال بعد جت جدید برای نخستین بار به پرواز درآمد.

هواپیماها در نهایت در سال ۲۰۱۲ با سه نوع توسعه یافته برای نیروی هوایی، تفنگداران دریایی و نیروی دریایی تحویل داده شدند. مدل‌های نیروی دریایی این هواپیما می‌توانند به صورت عمودی بلند شوند، فرود بیایند یا شناور شوند. این جنگنده مجموعه‌ای از تسلیحات را حمل می‌کند که با توپ‌های داخلی تقویت شده‌اند و سطح مقطع راداری کوچک و قابلیت‌های جنگ الکترونیکی چیزی است که آن را متمایز می‌کند.

برنامه‌ی توسعه‌ی F-35 به عنوان یک پروژه همه جانبه برای تامین سه شعبه خدمات با هدف جایگزینی چندین هواپیمای قدیمی، از همان ابتدا بسیار گران بود. همراه با پیشرفت‌های طراحی، هواپیمای مذکور شاهد هزینه‌های بیش از حد قرارداد بود و همین موضوع باعث شد بسیاری آن را به عنوان یک غارت‌کننده‌ که سرمایه نظامی را می‌بلعد توصیف کنند.

تا سال ۲۰۲۳، برآوردها از توسعه‌ی این جنگنده از ۱.۷ تریلیون دلار فراتر رفت و مشخص شد که هزینه عملیاتی آن دو برابر مک‌دانل داگلاس اف/ای-۱۸ هورنت با ۴۴ هزار دلار در ساعت است و به همین دلیل به عنوان یکی از گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ شناخته می‌شود.

اف-۳۵ هنوز در حال تولید است و بسته به نوع انتخابی، قیمت خرید آن از ۷۵ تا ۹۰ میلیون دلار متغیر خواهد بود. ایالات متحده قصد دارد تا سال ۲۰۴۴ تعداد ۲۴۵۶ فروند اف-۳۵ خریداری کند که بخش عمده نیروی هوایی تاکتیکی خدمه نیروی هوایی، نیروی دریایی و سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا را تشکیل خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود این جنگنده تا سال ۲۰۷۰ در خدمت باشد.

اف-۱۱۷ نایت هاوک (۴۲.۶ میلیون دلار)

هنگامی که ایده ساخت یک هواپیمای نظامی که بتواند از شناسایی رادار فرار کند مطرح شد، هزینه‌های نظامی برای تحقیق و توسعه‌ی آن به‌قدری زیاد بود که باید از یک چاه سرمایه بی‌پایان سرچشمه می‌گرفت. اولین هواپیمای توسعه یافته رادارگریز بسیار کوچک، F-117 Nighthawk بود که توسط لاکهید توسعه یافت.

پروژه فوق محرمانه‌ای که F-117 از آن بیرون آمد، در سال 1975 آغاز شد، زیرا مهندسان روش‌هایی را برای منحرف کردن سیگنال‌های رادار از هواپیما به جای بازگشت به منبع خود آزمایش کردند. طرحی که آن‌ها ارائه کردند جواب داد، اما هواپیمایی با شکل عجیب و غریب ساخته شد که ذاتاً ناپایدار بود و شکلی بیشتر شبیه هواپیماهای رادارگریز مدرن ایجاد می‌کرد که برای رایانه‌های موجود در آن زمان نیاز به محاسبات بسیار پیچیده‌ای داشت.

با این حال، کنترل‌های کامپیوتری جدید مشکلات پایداری را تصحیح کرد و نمونه‌های اولیه توانایی و کارایی خود را در آزمایش ثابت کردند. نیروی هوایی اولین هواپیما را برای آزمایش در سال ۱۹۸۱ تحویل گرفت و متعاقباً آنها را وارد خدمت کرد، اگرچه آنها سال‌ها مخفی نگه داشته شدند تا اینکه نیروی هوایی برای اولین بار وجود یک هواپیمای رادارگریز را در سال ۱۹۸۸ به طور علنی فاش کرد.

اف-۱۱۷ توسط دو موتور توربوفن جنرال الکتریک نیرو می‌گیرد که برای کاهش امواج مادون قرمز فاقد پس‌سوز است. مهمات این مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ شامل بمب‌های لیزری و موشک‌های ضد رادار و مادون‌قرمز می‌شود. با استفاده از تجهیزات دیجیتال و ماهواره، این هواپیما برای ناوبری احتیاجی به رادار خود ندارد.

اف-117 توسعه یافت تا برای سال‌های طولانی خدمت کند و به طور علنی ارزش خود را طی عملیات طوفان صحرا در سال 1991 ثابت کرد. در سال 1999، سرهنگ دوم دیل زلکو با یک موشک زمین به هوا بر فراز صربستان مورد اصابت قرار گرفت. یک اپراتور رادار آن را در حالی که درهای جایگاه سلاح باز بودند، شناسایی کرد. نتیجه‌ی این حادثه تنها شکست جنگی F-117 را به همراه داشت.

این هواپیمای پیشگام به ازای هر فروند ۴۲.۶ میلیون دلار هزینه داشت و تا سال ۲۰۰۸ پرواز کرد تا اینکه تمام ۵۹ واحد ساخته شده از آن بازنشسته شدند.

اف-۲۲ رپتور (۱۴۳ میلیون دلار)

در حالی که اف-117 نایت‌واک اغلب به عنوان اولین جنگنده رادارگریز شناخته می‌شود، اما در واقع به عنوان یک هواپیمای تهاجمی توسعه یافته است و عنوان اولین جنگنده رادارگریز به F-22 Raptor تعلق دارد. این هواپیما در اوایل دهه 80 شروع به توسعه کرد و نمونه اولیه آن برای اولین بار در سال 1990 به پرواز درآمد.

این جنگنده تاکتیکی نسل پنجم تک‌سرنشین، ساخت شرکت‌های لاکهید و بوئینگ است که برای نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا توسعه داده شده و یکی از گران‌ترین، پیشرفته‌ترین و توانمندترین جنگنده‌هایی محسوب می‌شود که تا به امروز تولید شده‌ است.

نسخه‌ی اولیه در سال ۲۰۰۱ وارد خدمت و تا سال ۲۰۰۵ به طور کامل عملیاتی شد. اف-۲۲ برای قابلیت‌های جنگنده چند منظوره با توانایی پنهان‌کاری در بدنه هواپیما توسعه یافت و به یک هواپیمای سریع و بسیار قابل مانور تبدیل شد. هواگرد مذکور از دو موتور پرت اند ویتنی استفاده می‌کند که قادر است نیروی آن را تا حداکثر سرعت ۱.۸ ماخ تامین کند، اما همچنین دارای سوپرکروز است که به آن اجازه می‌دهد بدون استفاده از پس‌سوز سوخت به سرعت ۱.۵ ماخ برسد.

تسلیحات اف-۲۲ رپتور به منظور اطمینان از قابلیت رصد کم، در محفظه‌های تسلیحاتی آن حمل می‌شود و می‌توان آن را با حداکثر هشت موشک هدایت شونده و دو بمب هزار پوندی به اضافه یک تفنگ ۲۰ میلی‌متری گاتلینگ مجهز کرد.

نیروی هوایی در ابتدا قصد داشت ۶۴۸ فروند از این جنگنده رادارگریز را در اوایل دهه ۹۰ خریداری کند، اما این رقم به ۴۳۸ فروند و سپس به ۳۳۹ تا سال ۱۹۹۷ کاهش یافت. در نهایت، ۱۹۵ فروند ساخته شد و برنامه به پایان رسید. آخرین اف۲۲ تولیدی در سال ۲۰۱۲ تحویل نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا شد.

هزینه کل برنامه در تمام طول دوره آن بیش از ۷۹ میلیارد دلار است که هزینه هر واحد آن به ۱۴۳ میلیون دلار می‌رسد. اگرچه این هواپیما برای نبرد هوا به هوا ساخته شده بود، اما اولین هدفی که توسط آن از بین رفت یک بالن جاسوسی چینی بود که در اوایل سال ۲۰۲۳ سرنگون شد.

بی-۱بی لنسر (۳۱۷ میلیون دلار)

خاستگاه برنامه B1-B Lancer به اوایل دهه 70 برمی‌گردد، زمانی که نیروی هوایی یک بمب‌افکن جدید مافوق صوت در ارتفاع بالا می‌خواست. پس از تولید و آزمایش نمونه‌های اولیه، این برنامه در سال 1977 لغو شد، اما دوباره در سال 1981 احیا گشت. این امر منجر به تحویل هواپیما در سال 1985 شد که اولین بار در سال 1998 در عملیات جنگی بر فراز عراق شرکت کرد.

بی۱-بی یک هواپیمای عظیم است که می‌تواند تا سرعت ۲.۲ ماخ پرواز کرده و محموله‌ای به وزن ۷۴ هزار پوند را حمل کند. این هواگرد به عنوان یک هواپیمای بال جارویی شناخته می‌شود که مدت‌ها پس از توسعه‌ی اولیه تغییراتی برای کاهش دید رادار خود دریافت کرد و حداکثر سرعت آن به ۱.۲ ماخ کاهش یافت.

این بمب‌افکن دوربرد توانمند به دلیل داشتن چهار موتور توربوفن جنرال الکتریک و طول بال‌های عظیم ۱۳۷ فوتی در صورت افزایش به جلو، نزدیک به ۵۰ رکورد را برای عملکرد و ظرفیت بار قابل توجه به نام خود ثبت کرده است. اگرچه توسعه‌ی این مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی در دهه ۷۰ آغاز شد، اما هنوز هم در دنیای امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد و برنامه‌ی نزدیکی برای بازنشستگی ندارد.

این بمب‌افکن در سال ۲۰۲۱، در کنار بی-۲ اسپیریت و بی-۵۲، یکی از سه بمب‌افکن راهبردی فعال در نیروی هوایی آمریکا به شمار آمد. گفته می‌شود از سال ۲۰۲۵ جایگزینی مدل مذکور با بمب‌افکن جدید نورثروپ گرومن بی-۲۱ آغاز شده و تمامی بی-۱ها تا سال ۲۰۳۶ بازنشسته خواهند شد.

به عنوان یک بمب‌افکن سنگین دوربرد، B-1B برای توسعه و تولید به مقدار قابل توجهی فناوری نیاز دارد. علاوه‌براین، این هواپیمایی نیست که با تولید در تعداد انبوه قیمت آن کاهش یابد. نیروی هوایی ایالات متحده در حال حاضر تنها 64 دستگاه را در فهرست موجودی خود نگهداری می‌کند که هر کدام به قیمت 317 میلیون دلار خریداری شده است.

سی-۱۷ گلوبمستر ۳ (۳۴۰ میلیون دلار)

جت‌های جنگنده پیشرفته که هزینه‌های نجومی دارند، عموماً همه توجه‌ها را به خود جلب می‌کنند، اما هواپیماهای واقعی که ارتش را برای عملیات آماده نگه می‌دارند، حمل‌کنندگان کالا هستند. بزرگ‌ترین و مجهزترین هواپیمای باربری آسمان آمریکا، بوئینگ C-17A Globemaster III است که توانایی رساندن انواع بار و نیروها را با سرعت بالا به پایگاه‌های منطقه نبرد دارد.

سی-17 معمولاً تجهیزات سنگینی حمل می‌کند و برای باربری اقلام با وزن بالا و بزرگ هیچ هواپیمایی قابل مقایسه با این پرنده نیست. ظرفیت محموله در حد مجاز آن 107900 پوند است و اغلب برای تحویل تانک، MRAP و حتی سایر هواپیماها یا هلیکوپترها در محفظه بار به طول 85 فوت، عرض 18 فوت و ارتفاع 12 فوت استفاده می‌شود. بارگیری را می‌توان از درب محفظه بارگیری عقب یا از طریق قسمت مخروطی دماغه برجسته انجام داد.

از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به توانایی جابه‌جایی مجروحان جنگی در شرایط سخت اشاره کرد که باعث افزایش قدرت ناوگان باربری نیروی هوایی آمریکا در سراسر جهان شده‌ است. بوئینگ حدود ۲۷۷ فروند سی-۱۷ را به برخی کشورها تحویل داده‌ است. قطر تنها کشور خاورمیانه است که از سال ۲۰۰۹ از دو فروند از این هواپیماها بهره می‌برد.

این مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ می‌تواند در باندهای کوتاه 3500 فوتی بلند شود و فرود بیاید. C-17A Globemaster III توسعه خود را در دهه 80 آغاز کرد و اولین پرواز آن در سال 1991 انجام شد و از آن زمان تاکنون یک هواپیمای قابل اعتماد و ایمن بوده است، اما با هزینه 340 میلیون دلار برای هر واحد، یکی از گران ترین هواپیماهای ارتش آمریکا محسوب می‌شود.

داسو رافال (۱۰۰ میلیون دلار)

فرانسه ابتدا قرار بود بخشی از کنسرسیوم یوروفایتر باشد، اما بعداً از این کنسرسیوم خارج شد و تصمیم گرفت به تنهایی ساخت یک جت جنگنده جدید را شروع کند. صنعت هوافضای فرانسه قبلاً سابقه‌ای طولانی در ساخت جت‌های جنگنده مافوق صوت داشت، بنابراین با تجربه‌ی زیاد خود می‌توانست یک محصول خارق‌العاده را تولید کند.

این هواپیما در سال ۱۹۸۶ اولین پرواز خود را انجام داده و از سال ۲۰۰۱ وارد فعالیت رسمی در ارتش فرانسه شد.. وزارت دفاع تصمیم گرفت آن را به دلیل هزینه فوق‌العاده بالا تبدیل به هواپیمای رادارگریز نکند، اما بسیاری از فناوری‌ها با قابلیت مشاهده کم را در این هواپیما گنجاند که شامل تغییر شکل بسیاری از اجزاء مانند ورودی هوا، طراحی دم باله و کابین خلبان بود.

این هواپیمای بال دلتا از کانارد برای پایداری در سرعت‌های پایین استفاده می‌کند و دارای گواهینامه ناو هواپیمابر است. سیستم fly-by-wire از کنترل‌های پرواز پیشرفته استفاده می‌کند و خلبانان از سیستم‌های اویونیک پیشرفته لذت می‌برند. این قابلیت‌ها رافال را به یک ماشین جنگی قدرتمند و بسیار پیشرفته تبدیل می‌کند.

نیروهای مسلح فرانسه کاربران اصلی این مورد از گرانترین هواپیماهای نظامی تاریخ هستند، اما نسخه‌هایی از این هواپیما برای صادرات نیز موجود است. در حالی که کشورهایی مانند مصر، قطر و یونان تعداد زیادی را برای ناوگان خود خریداری کرده‌اند، اما داسو به دلیل قیمت بیش از ۱۰۰ میلیون دلاری هر فروند هواپیما، با مشکلاتی در فروش به سایر کشورها روبرو بوده است.

علاوه‌براین، F-35 آمریکایی رادارگریز با قیمتی کمتر از 80 میلیون دلار فروخته می‌شود. این موضوع فروش یک رافال بسیار پیشرفته اما غیر رادارگریز را به معامله‌ای سخت تبدیل می‌کند. تا اکتبر ۲۰۱۹ سه فروند به هند تحویل شده‌ است و مصر تا سال ۲۰۱۹، ۲۳ فروند در اختیار دارد و ۲۴ فروند دیگر نیز سفارش داده‌ است.

یوروفایتر تایفون (۲۰۰ میلیون دلار)

یوروفایتر تایفون به عنوان یک جت جنگنده چندمنظوره و دوموتوره توسط کنسرسیومی اروپایی متشکل از سه شرکت بی‌ای‌ئی سیستمز، ایرباس و لئوناردو تولید می‌شود. انگلستان، آلمان، ایتالیا و بعداً اسپانیا کنسرسیومی را برای ایجاد یک جت جنگنده چند منظوره جدید تشکیل دادند که از نقاط قوت مشترک صنعت هوافضای این کشورها برای کاهش هزینه‌های توسعه استفاده کرد.

پس از سال‌ها مذاکره و چندین طرح ارزیابی و تغییر، در نهایت طرح نهایی برای تولید در سال ۱۹۹۷ با اولین پرواز آن در سال ۲۰۰۲ تایید شد. جنگنده جدید اروپایی یک جت چند منظوره پیشرفته با بال دلتا بود که از طراحی با کاناردهای رو به جلو برای پایداری بیشتر و جت‌های دوقلو برای نیروی محرکه بهره می‌برد.

اگرچه این یک جنگنده رادارگریز نیست، اما Eurofighter Typhoon یک نمونه‌ی پیچیده و توانا از فناوری اروپایی محسوب می‌شود. حداکثر سرعت آن 1.7 ماخ است و می‌تواند طیف گسترده‌ای از سلاح‌ها از جمله موشک‌های هدایت شونده و بمب‌ها را حمل کند که با یک جفت توپ 27 میلی‌متری ماوزر تکمیل می‌شود.

علاوه‌براین، حسگرها و ارتباطات پیشرفته برای آگاهی از موقعیت، جنگ الکترونیک و ارتباطات پیشرفته نیز در آمادگی رزمی کلی تایفون ضروری هستند. در حالی که تایفون برای جایگزینی هواپیماهای فرسوده در نیروهای هوایی کشورهای عضو ساخته شد، اما به خریداران خارجی از جمله اتریش، کویت و عمان نیز فروخته می‌شود.

این هواپیمای تک‌سرنشینه که مدل دوسرنشینه آن برای آموزش تولید می‌شود، هم‌اکنون در حال تولید انبوه است و خرید آن تحت سه قرارداد یا رده مجزا صورت می‌گیرد. هزینه‌ی ساخت هر واحد تایفون ۱۱۷ میلیون دلار است، اما با احتساب هزینه‌های توسعه و خرید اولیه، این رقم به کمی بیش‌از ۲۰۰ میلیون دلار می‌رسد.

منبع: عصر ایران