۵ فروند از پیشرفته ترین جت های جنگنده جهان؛ از Sukhoi Su-35 تا F-15EX Eagle II

پیشرفته ترین جت های جنگنده دنیا در نبرد هوایی کدامند، جایی که سرعت و ارتفاع همه چیز نیست بلکه توانایی حمله دقیق به یک هدف هوایی یا زمینی و بازگشت ایمن به خانه تعیین کننده هستند؟ آیا پیشرفته بودن یک جت جنگنده به زیبایی شناسی، میهن پرستی، پنهانکاری یا فناوری باز می گردد؟

یکپارچه سازی تکنولوژی و قابلیت های چندمنظوره چیزهایی هستند که پیشرفته ترین جنگنده های امروزی را می سازند و اگر چه می توان جنگنده های ارتقاء یافته میگ -۲۹ و سوخو ۲۷ اوکراین توسط غرب و همچنین جنگنده A-10C Warthog ایالات متحده را با توانمندی های نسبتاً جدیدشان در این فهرست جا داد، اما هیچ کدام در برابر این پنج جنگنده برتر دوام چندانی نخواهند آورد. علاوه بر این، نداشتن قابلیت سرکوب دفاع هوایی دشمن یک نقطه ضعف واضح در مقابل هواپیماهای جنگنده است که این قابلیت را دارند. پس با ما همراه باشید تا شما را با پیشرفته ترین جت های جنگنده جهان در حال حاضر آشنا کنیم.

۵- Sukhoi Su-35

سوخوی Su – ۳۵ به دلایل زیادی شایسته قرار گرفتن در این فهرست است؛ یکی از این دلایل این است که این جنگنده از یک رادار اسکن الکترونیکی غیرفعال ایربیس – ای (Irbis – E) بهره می برد که می تواند در محدوده های تا ۳۵۰ کیلومتر اهداف و تهدیدات را شناسایی کند، علاوه بر یک اسکنر نوری و مادون قرمز، که اهداف هوایی را در سکوت شناسایی می نماید. این امر می تواند با یک سیستم دوربین هدآپ یا دوربین روی کلاهخود تکمیل شود، همانطور که در مورد سو -۲۷ که سو -۳۵ بر اساس آن ساخته شده نیز صدق می کند. طبق این مستند روسی به زبان انگلیسی، سو -۳۵ ها همچنین دارای یک لینک اطلاعاتی هستند که ویژگی مشترک هر پنج جنگنده ذکر شده در این مطلب است.

علاوه بر این، Su – ۳۵ دارای قدرت جهت دهی رانش و توانایی حمل طیف گسترده ای از مهمات، از موشک های هوا به هوای رادار فعال با برد ۳۰۰ کیلومتر برای برتری هوایی تا موشک های ضد تشعشع برای سرکوب پدافند هوایی تا انواع مهمات دقیق هوا به زمین است. در جنگ روسیه با اوکراین، سو -۳۵ موشک های ضد تشعشع شلیک کرده، بمب های گلایدری هدایت شونده با جی پی اس پرتاب کرده و همچنین موشک های هوا به هوای دوربرد را نیز روانه اهداف اوکراینی کرده است. همانطور که در تصویر گرفته شده توسط یک هواپیمای Boeing P-8A Poseidon نیروی دریایی ایالات متحده در زیر پیداست، سوخو ۳۵ می تواند موشک های نیمه فعال هدایت راداری را زیر ورودی موتور حمل کند، موشک های رادار فعالی که رادار کوچک خاص خود را برای رهگیری اهداف دارند.

در نهایت، Su – ۳۵ یک هواپیمای بسیار دوربرد است که قادر به مانور در فضاهای اندک و قدرت حمل محموله های متنوع است. سیستم آویونیک این جنگنده روسی نیز در به کارگیری چنین سلاح هایی موثر است.

۴- Eurofighter Typhoon

انتخاب بین Typhoon ،Dassault Rafale و Saab Gripen E/F برای این فهرست و جایگاه بسیار دشوار بود. با این حال، تایفون می تواند کمی بیشتر بار حمل کند، کارهای بیشتری انجام دهد، مسافت بیشتری را طی کند و مانند Dassault Rafale، خود را در میدان نبرد ثابت کرده است.

همچنین چیزی که به تایفون و مسلماً سوخو ۳۵ برتری نسبی به دیگر جنگنده های اروپایی مذکور می دهد، قابلیت حمل موشک ضد تشعشع است. این جنگنده یوروفایتر قادر به حمل موشک هدایت چند حالته SPEAR ۳ به علاوه نسخه SPEAR EW است که می تواند رادارهای دفاع هوایی دشمن را دچار اختلال کند. بر اساس سایت ThinkDefence.co.uk، موشک SPEAR ابتدا برای F – ۳۵ B و یوروفایتر تایفون در نظر گرفته شده بود. سه موشک می توانند یک پایه به صورت بیرونی و چهار موشک به هر یک از دو پایه داخلی F – ۳۵ متصل شوند. در این ویدیو می توانید شبیه سازی شلیک با نسخه جنبشی این موشک را تماشا کنید.

یوروفایتر از نظر مانورپذیری نیز بسیار پیشرفته است و دو موتور Eurojet 200 آن قادر به تولید ۱۳,۵۰۰پوند نیروی رانشی بدون پس سوز / حرارت مجدد و هر کدام ۲۰,۲۰۰ پوند نیروی رانشی در صورت وجود پس سوز/حرارت مجدد هستند. بنابراین یوروفایتر تایفون می تواند هم قدرت رهگیری هوایی و هم ممانعت عملیاتی خوبی داشته باشد.

در مورد سنسورها، یوروفایتر در درجه اول از Euroradar Captor برای اسکن و یافتن سریع اهداف استفاده می کند- که اکنون به رادار آرایه الکترونیکی فعال Captor-E ارتقا یافته است که برای حرکت دادن پرتو راداری به کمک مکانیکی نیاز ندارد. همچنین، برخلاف رادار اسکن الکترونیکی غیرفعال به عنوان یک فرستنده و گیرنده بزرگ، واژه “فعال” به این معنی است که هر بخش آنتن، فرستنده و / یا گیرنده خاص خود را دارد. این یوروفایتر همچنین دارای تجهیزات ردیابی هوابرد مادون قرمز منفعل (PIRATE) خود است. PIRATE یک سیستم جستجو و ردیابی مادون قرمز است که به تایفون اجازه می دهد هواپیماهای دیگر را بدون انتقال هیچ سیگنالی ردیابی کند که شناسایی آن را به شدت دشوارتر می کند. در نهایت، یوروفایتر می تواند یک غلاف مادون قرمز با نشانگر لیزری داشته باشد تا اهدافی را برای حمله بمب های دقیق پیدا و مشخص کند.

۳- F/A-18 E/F Super Hornet و EA-18G Growler

بله، سوپر هورنتی که در فیلم Top Gun: Maverick به شهرت رسید نیز در این لیست قرار دارد. اما دلیل اصلی اینکه چرا سوپر هورنت در این فهرست در رتبه سوم قرار گرفت در نسخه سینمایی فاش نشد.

به عبارت دیگر، نوع حمله هوایی الکترونیکی EA – ۱۸ G Growler که در تصویر بالا مشاهده می کنید، دارای تجهیزات الکترونیکی بیشتر، دو غلاف روی نوک بال و بدون توپ ۲۰ میلی متری نصب شده بر روی دماغه است که می تواند جمینگ از فاصله دور، تجسس الکترونیکی، حمله هوایی الکترونیکی و سرکوب سیستم های دفاع هوایی را انجام دهد. به طور خلاصه، یافتن و سرکوب هر چیزی در طیف الکترومغناطیسی، از رادارها گرفته تا تلفن های همراه برای این جنگنده آسان است.

سوپر هورنت و گرولر مشترکاً یک مجموعه آویونیک تاثیرگذار مانند دوربین راهنمای نصب شده روی کلاهخود یا JHMCS را در خود دارند. سوپر هورنت و گرولر می توانند تسلیحات مختلفی را حمل کنند، از موشک سایدوایندر AIM – ۹ X گرفته تا موشک AIM – ۱۲۰ AMRAAM تا همه مهمات هوا به زمین ایالات متحده. در نهایت، از میان پنج مورد این فهرست، تنها سوپر هورنت می تواند به عنوان یک تانکر سوخت رسان هوایی عمل کند. به این ترتیب، سوپر هورنت و گرولر جت های جنگنده پیشرفته ای هستند و همانطور که در این ویدیو مشاهده می کنید، این هواپیماها در حال دریافت ارتقای Block III هستند.

اوه، و یک پیشرفت دیگر: سوپر هورنت و گرولر نردبان پرواز خود را دارند که تغییری جزئی اما مهم است.

۲- F-15EX Eagle II

اف -۱۵ EX ایگل ۲ تازه ترین نسخه از جنگنده مشهور اف -۱۵ ایگل است، هواپیمایی که در برهه ای در دهه ۱۹۷۰ تنها برای برتری هوایی طراحی شد. علاوه بر این، ایگل ۲ با توانمندی بیشتر در حمل سلاح و سنسورهای بهتر، هم در حوزه نبردهای هوا به هوا و هم هوا به زمین، بر قابلیت ها و آمار موفقیت F-15 Eagle می افزاید.

تا آنجا که به سنسورها مربوط است، با یک رادار آرایه اسکن شده الکترونیکی فعال (AESA) از نوع AN/APG-82(V)1 ساخت ریتون، یک جستجوگر و ردیاب مادون قرمز Legion Pod (برای ردیابی اهداف هوایی بدون انتقال سیگنال های رادیویی از رادار) ساخت لاکهید مارتین، و یک غلاف هدفگیری آی آر، جنگنده F-15EX Eagle II به توانایی F – ۱۵ در جستجو، شناسایی و حمله در صورت لزوم افزوده است. بر اساس مصاحبه ای که The War Zone با توسعه دهنده اصلی این رادار داشته، رادار AESA نیاز به تعمیر و نگهداری را کاهش می دهد. علاوه بر این، رادار AESA یک نسخه تکامل یافته از APG – ۷۹ در جنگنده F / A – ۱۸ و رادار APG – ۶۳ V۳ در جنگنده F – ۱۵ C / D است که بهترین ویژگی های هوا به زمین و هوا به هوای این دو سیستم را در خود دارد. در نهایت، میشل استیچینسکی، رئیس برنامه رادار F-15 در ریتون در گفتگو با The War Zone ، در خصوص اشتراکات این جنگنده با اف-۳۵ گفته است:

اساساً F – ۱۵ EX با F – ۳۵ مقایسه می شود، اما در واقع، از نظر من، آن ها در حالت کار کردن با هم در بهترین شرایط قرار دارند و F – ۱۵ EX به آن ها این توانایی را می دهد که از طریق رادار قدرتمند خود، آن چراغ جستجوی بزرگ را در موقعیت مورد نیاز در کنار خود داشته باشند.

علاوه بر این، کابین خلبان F – ۱۵ EX دارای یک صفحه نمایش لمسی بزرگ قابل برنامه ریزی مجدد در مقابل نمایشگرهای چند منظوره کوچک F – ۱۵ E و کابین خلبان قدیمی F – ۱۵ C است که در نسخه های قبلی در اواخر سال ۲۰۱۰ با یک نمایشگر بزرگ چندمنظوره همگام سازی با Sniper IR جایگزین می شد. بنابراین در حال حاضر یک F – ۱۵ C مدرن شده در یک ماموریت برتری هوایی در فاصله زیاد از هواپیماهای دشمن بالقوه می تواند تایید بصری داشته باشد. این قابلیت به F – ۱۵ EX منتقل شده است.

در نهایت F – ۱۵ EX تمام قابلیت های هوا به زمین F – ۱۵ E ، به علاوه امکان منحصربفرد حمل موشک های ضد تشعشع، و تمام قابلیت هوا به هوای این جنگنده را حفظ می کند. به همین زودی، F – ۱۵ EX الهام بخش نسخه های جدیدی مانند F-15IA برای اسرائیل شده است که می تواند موشک ضد تشعشع AGM – ۸۸ B HARM را حمل کند.

در دورانی که جنگنده ها باید با منوی گسترده ای از سلاح ها، با دقت بالا حمله کنند و با دیگر جنگنده ها بجنگند، F – ۱۵ همچنان قدرت و کارآیی خود را حفظ کرده است.

۱- F-35 A/B/C Lightning II/Panther

مهم ترین دلیلی که خانواده F – ۳۵ را به عنوان پیشرفته ترین جنگنده جهان برجسته می سازد، توانایی F – ۳۵ در ادغام سنسورهای مختلف و نمایش دادن اطلاعات مهم و حیاتی روی نمایشگر نصب شده روی کلاهخود هوشمند خلبان است که می تواند ۴۰ درجه افقی و ۳۰ درجه عمودی را نمایش دهد. صفحه نمایش کلاهخود F – ۳۵، یک صفحه نمایش هدآپ، یک دوربین دو چشمی که دید در شب را بدون نیاز به دوربین های دید در شب جداگانه فراهم می سازد و یک دوربین هدف گیری بصری را با هم ترکیب کرده است. علاوه بر این، دوربین کلاهخود F – ۳۵ می تواند تصویری را با ترکیب تصاویر شش سنسور بصری مختلف در اطراف هواپیما خلق کند تا خلبان بتواند همه چیز را در هواپیمای خود تحت نظر داشته باشد. طبق بروشور شرکت سازنده، نمایشگر Collins Aerospace برای هر خلبان سفارشی سازی شده و دارای قابلیت ضبط ویدیویی است. اگر دوربین کلاهخودی و کنترل های سوپاپی و جوی استی کافی نیست – کابین خلبان با چند کنترلگر لمسی و یک صفحه لمسی بسیار بزرگ مجهز شده است.

این قابلیت ها دقیقاً همان چیزی است که باعث شده F – ۲۲ A رپتور که مورد تحسین همگان قرار دارد، در این لیست قرار نمی گیرد. بله، F-22A دارای جهت دهی رانش است، سریع تر از اف -۳۵ است و حتی پنهانکاری بهتری نسبت به اف -۳۵ دارد، اما F-22A فاقد سنسورها و قابلیت حمل سلاح گسترده اف -۳۵ است. در عوض، در حالی که F – ۲۲ تنها می تواند موشک های AIM-120, AIM-9، یک توپ ۲۰ میلی متری، بیش از ۹.۵ تن پرتابه های با هدایت دقیق موسوم به J-DAM و هشت بمب Small Diameter را حمل کند، F – ۳۵ می تواند سلاح های بیشتری را از نظر تنوع و کمیت در خود داشته باشد. علاوه بر این، F – ۳۵ A دارای سنسورهای نوری برای کمک به هدفگیری و شلیک این سلاح ها است. در نهایت، F – ۲۲ A به نمایشگرهای چندمنظوره متعلق به دهه ۱۹۹۰ وابسته است اما F-35A دارای نمایشگر عریضی است که می تواند داده های پرواز را در کنار داده های سنسور و پیام های متنی نمایش دهد.

در ادامه، یکی دیگر از پیشرفت های خانواده F – ۳۵ رادار AN/APG-81 AESA ساخت کمپانی نورثروپ گرومن است. این رادار می تواند در بردهای بلند عمل کند و به حالت رادار دیافراگم مصنوعی (SAR) برود تا مکان ها را برای یافتن اهداف نقشه برداری کند و مختصات GPS را بدون در نظر گرفتن پوشش ابری تولید نماید.

اما زمانی که پوشش ابری مشکل ساز نباشد، لاکهید مارتین یک سیستم هدف گیری نوری الکترونی (EOTS) را در زیر پنجره ای از جنس یاقوت کبود در دماغه هواپیما تعبیه کرده است. اساساً، قرار دادن غلاف های هدف گیری IR نسل های قبلی هواپیما در داخل F – ۳۵ مانع از آن می شود که آن ها یک پایه بیرونی را برای اهداف لیزری اختصاص دهند یا رادار خود را برای تولید مختصات GPS برای یک سلاح هدایت شده توسط GPS روشن نمایند.

یک هواپیما می توان تمام سنسورها را روی خود داشته باشد، اما هواپیما باید به هدف برسد. در مورد F – ۳۵، این جنگنده از موتور توربوفن پس سوز F135 ساخت کمپانی Pratt & Whitney بهره می برد که دارای ۲۸,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه خشک و ۴۳,۰۰۰ پوند نیروی پس سوز است. اف-۳۵ دارای یک نسخه جامپ جت است که می تواند ۱۸,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه در پشت، ۲۰,۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه در فن بالابر و ۳،۹۰۰ پوند نیروی پیشرانه در هر دو پست غلتک برای کمک به کنترل F – ۳۵ B در پرواز عمودی تولید کند. در نهایت، موتور این جنگنده با یک سیستم مدیریت سلامت همراه است که بر سلامت موتور نظارت می کند و امکان دورسنجی (کنترل وضعیت از راه دور) را برای تعمیرکنندگان فراهم می کند که عیب یابی را تسهیل می نماید.

در پایان، F – ۳۵ پیشرفته ترین جنگنده از نظر کابین خلبان، سنسورها، قابلیت حمل سلاح و موتور است. علاوه بر این، اف -۳۵ قرار است برای رادار بسیار غیرقابل شناسایی و پنهانکار باشد. اما هنوز هم آن قدر توانایی دارد که بتواند نردبان خودش را حمل کند.

نتیجه گیری

بیایید واضح بگوییم: دیگر سرعت نیست که پادشاه جت های جنگنده را تعیین می کند. یا حتی قابلیت پنهانکاری با سلاح های معدود. در عوض، توانایی مبارزه با هدف، دسترسی و ارائه تاثیرات غیرانفجاری- جنبشی یا الکترومغناطیسی-، چیزی است که در دهه ۲۰۲۰ اهمیت دارد. در حال حاضر چندمنظوره بودن و دوام و قدرت بقای بالا چیزی است که اهمیت دارد.

منبع: روزیاتو