(عکس) «دست خدا» در اعماق فضا

دوربین «DECam»، دست شبح‌آلودی را به ثبت رسانده که از کهکشان راه شیری دراز شده‌ است؛ اما نترسید! برخلاف عبارت «دست خدا»، هیچ چیز ماوراء طبیعی در مورد این ساختار وجود ندارد، هرچند که این موضوع چیزی از هیبت تصویر کم نمی‌کند.

دست خدا در واقع گلبولی دنباله‌دار است که رسما با نام «CG ۴» شناخته می‌شود. این گلبول در فاصله حدود ۱۳۰۰ سال نوری از زمین در کهکشان خودمان، راه‌شیری قرار دارد و در صورت فلکی کشتی‌دم دیده می‌شود. این گلبول‌ها، زیرشاخه‌ای پنهان‌کاری از گلوب‌های باک هستند و به‌سختی می‌توان آن‌ها را آشکار کرد. گلبول‌باک، ابرهای چگال و ایزوله‌ای از گاز و غبار هستند که با مواد یونیزه داغ، احاطه شده‌اند.

گلبول‌های دنباله‌دار بر خلاف نامشان، هیچ ربطی به دنباله‌دارها ندارند. این نام در واقع از این واقعیت ناشی می‌شود که این سحابی‌ها به خاطر راندن مواد از خود و شکل‌دهی دنباله‌ای بلند، به شکل دنباله‌دارها درآمده‌اند.

«دست خدا»، کره دنباله‌داری که با دوربین DECam دیده شد.

خوشه‌های باک تا اواسط دهه ۱۹۷۰ (۱۳۵۰)‌ کشف نشده بودند، زیرا ساختارهای بسیار کم‌نوری هستند و دنباله‌هایشان با غبار ستاره‌ای پوشیده شده‌اند که مانع از عبور نور می‌شود. آنچه دنباله‌دار را شکل داده‌، تا حدودی مرموز باقی مانده است و علت ساختار آن‌ها هنوز به طور قطعی مشخص نشده است.

دانشمندان فرض می‌کنند که آن‌ها می‌توانند توسط بادهای ستاره‌ای که از ستارگان داغ و پرجرم اطراف یا ابرنواخترهایی که هنگام مرگ این ستاره‌ها رخ می‌دهند، ایجاد شده باشند.

دم متمایز «CG ۴»، پیچک کم‌نوری از گاز و غبار به طول ۸ سال نوری است که نوک آن ۱٫۵ سال نوری طول دارد. این ویژگی خیره‌کننده‌ در تصاویر «DECam» قابل مشاهده است، ابزاری که نام کامل آن «دوربین انرژی تاریک» است و روی تلسکوپ ۴ متری ویکتور ام. بلانکو در رصدخانه «اینترامریکن سرو تولولو» واقع در ارتفاع ۲۲۰۰ متری شیلی نصب شده است. تصاویری مانند این ممکن است در نهایت به کشف رمز و راز شکل‌گیری گلبول‌ها و سحابی‌های باک کمک کند.

برای مشاهده از درون غبار، «DECam» به فیلتر هیدروژن آلفا مجهز شده است که به آن اجازه می‌دهد تا از هیدروژن یونیزه‌شده تصویربرداری کند. در تصویر «دست خدا»، این ماده به صورت درخشش سرخ‌رنگ درون CG4، پنجه‌ها و مرز لبه‌ها دیده می‌شود. هیدروژن یونیزه و درخشش آن زمانی ایجاد می‌شود که این عنصر با تشعشعات شدید ستارگان مجاور بمباران می‌شود، الکترون‌ها را از دست می‌دهد و گاز را یونیزه می‌کند.

به نظر می‌رسد که چنگک خرچنگ‌وار «CG 4» در تصویر، در حال رسیدن به کهکشان مارپیچی ESO 257-19 (PGC 21338) است که از نگاه ما زمینی‌ها از لبه دیده می‌شود. شاید تصور کنید که این کهکشان به‌زودی در دست خدا یا پنجه کیهانی گرفتار خواهد شد، اما با فاصله ۱۰۰ میلیون سال‌نوری از CG4، این کهکشان از هر آسیبی در امان است.

منبع: خبرآنلاین