چرا مسافران مریخ احتمالا نیازمند دیالیز خواهند بود؟

علاقه ما انسان‌ها اخیرا به مریخ افزایش پیدا کرده است. سیاره سرخ به هدف اکتشافات انسانی و حتی ساخت سکونتگاه‌های انسانی تبدیل شده، زیرا به جز زمین، تنها سیاره در منظومه شمسی است که فکر می‌کنیم ممکن است حیات روی آن وجود داشته باشد.

پژوهش‌های فراوانی درباره تاثیر سفرهای فضایی بر بدن انسان انجام شده است. درحالی‌که بسیاری از مطالعات روی اثرات سفرهای فضایی در مدار پایینی زمین انجام شده است، برخی به اثرات منفی سفر فراتر از میدان مغناطیسی محافظ زمین پرداخته‌اند. مواجهه با تابش‌های کیهانی کهکشانی و بی‌وزنی یا ریزگرانش از عوامل موثر بر بدن انسان در این محیط درنظر گرفته می‌شوند.

در مطالعه‌ای به سرپرستی پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن، آزمایش‌ها و تجزیه‌وتحلیل‌هایی گسترده‌ای انجام شده است تا مشخص شود کلیه‌ها چگونه به پروازهای فضایی طولانی‌مدت واکنش نشان می‌دهند.

پرتاب مریخ نورد پرسویرنس در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان بخشی از برنامه ناسا برای اکتشاف مریخ.

درحالی‌که پژوهشگران می‌دانند برای فضانوردان در ماموریت‌های فضایی نسبتا کوتاهی که تاکنون انجام شده است، مشکلات سلامتی مانند سنگ کلیه رخ داده است، چیزی که مشخص نبوده، علت بروز چنین مشکلاتی است.

کلیه‌ها برای ادامه حیات ضروری هستند. آن‌ها مواد زائد را حذف می‌کنند و ازطریق تولید ادرار مایعات بدن را متعادل می‌کنند. کلیه‌ها اسیدها، نمک‌ها و مواد معدنی نظیر سدیم، کلسیم، پتاسیم و فسفر را در خون تنظیم می‌کنند؛ هورمون‌هایی را آزاد می‌کنند که فشار خون را تنظیم می‌کنند؛ شکل فعالی از ویتامین دی را تولید می‌کنند که موجب تقویت استخوان‌ها می‌شود و تولید سلول‌های قرمز خون را نیز کنترل می‌کنند.

فقط ۲۴ فردی که به ماه سفر کرده‌اند، برای مدت نسبتا کوتاه ۶ تا ۱۲ روز درمعرض تابش‌های کیهانی کهکشانی قرار گرفته‌اند.

پژوهشگران داده‌های فیزیولوژیکی، آناتومیکی و بیومولکولی ۲۰ گروه مطالعاتی ازجمله نمونه‌هایی از بیش از ۴۰ ماموریت فضایی انجام‌شده توسط انسان و موش را بررسی کردند که عمدتا به ایستگاه فضایی بین‌المللی پرتاب شده بودند و ۱۲ شبیه‌سازی فضایی انجام‌شده روی موش‌ها را نیز در نظر گرفتند. در هفت شبیه‌سازی، موش‌ها درمعرض مقادیر تابش معادل ۱٫۵ تا ۲٫۵ سال ماموریت در مریخ قرار گرفته بودند.

به‌نظر می‌رسد کلیه‌های انسان و جوندگان درنتیجه‌ی قرار گرفتن درمعرض شرایط فضا دچار تغییر ساختاری می‌شود. پس از کمتر از یک ماه حضور در فضا، اندازه لوله‌هایی که توازن کلسیم و نمک را تنظیم می‌کنند، کاهش پیدا کرد که به‌گفته‌ی پژوهشگران احتمالا ناشی از ریزگرانش بود و تشعشات علت آن نبود. با‌این‌حال، به پژوهش‌های بیشتری برای تایید این موضوع نیاز است که آیا تشعشات موجود در فضا در تغییرات ساختاری کلیه نقش دارند یا خیر.

تصویری از مریخ که مارس ۲۰۲۱ توسط مریخ‌نورد پرسویرنس ناسا گرفته شد.