«پلی‌فنول»؛ ماده‌ای گیاهی با خواص شگفت‌انگیز برای سلامت
مقدار بالایی از این ماده در میوه‌ها و سبزیجاتی با رنگ‌های تیره یا شاداب مانند چغندر، شاه توت، زیتون سیاه، گوجه قرمز و سبزی‌های تیره و پربرگ یافت می‌شود.
فرادید| وقتی صحبت از سلامتی به میان می‌آید، همه از پلی‌فنول‌ها تعریف می‌کنند. دانشمندان سال‌هاست درباره این ترکیب گیاهی تحقیق می‌کنند، اما این اصطلاح به تازگی توجه عمومی را به خود جلب کرده و دلیل خوبی هم دارد.
به گزارش فرادید، شواهد بسیار نشان می‌دهد داشتن یک رژیم غذایی سرشار از این ماده شیمیایی طبیعی، فواید سلامتی زیادی به همراه دارد، از سلامت قلب و متابولیک گرفته تا کاهش خطر بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر.
تحقیقاتی شده که نشان می‌دهد مصرف بیشتر پلی‌فنول‌ها می‌تواند نشانه‌های پیری پوست را کاهش داده و اندازه دور کمر را کم کند.
پُلیِفنول‌ها گروهی از فیتونوترییِنت‌ها یا مواد مغذی گیاهی هستند؛ مواد شیمیایی طبیعی در گیاهان که به محافظت از آن‌ها در طبیعت در برابر تهدیداتی مانند حشرات و اشعه ماوراء بنفش کمک می‌کنند و آن‌طور که کاشف به عمل آمده، این ماده به محافظت از ما انسان‌ها نیز کمک می‌کنند.
مقدار بالایی از این ماده در میوه‌ها و سبزیجاتی با رنگ‌های تیره یا شاداب مانند چغندر، شاه توت، زیتون سیاه، گوجه فرنگی بسیار قرمز و سبزی‌های تیره و پربرگ یافت می‌شود. مواد مغذی گیاهی از جمله پلی‌فنول‌ها، افزون بر محافظت از گیاه، رنگدانه‌ای قوی به آن می‌دهند. همین تقویت‌شدگی در مورد طعم نیز صادق است: هر قدر روغن زیتون فرابکر بیشتر محرک سرفه شود، مقدار پلی‌فنول‌های آن بالاتر است. چای، قهوه و شکلات تلخ هم منابع عالی این ماده هستند.
هزاران نوع ماده مغذی گیاهی وجود دارد که ما همه آن‌ها را کشف نکرده‌ایم، مانند اسید الاژیک در گردو و کاتچین در چای. ترکیبات منفرد دارای مواد مغذی گیاهی متعددی هستند: گوجه فرنگی حاوی پلی‌فنل‌ها (فلاونوئیدها و فلاوانون‌ها) و همچنین کاروتنوئیدها (لیکوپن، فیتوئن و بتا کاروتن) است.
آزمایش‌ها نشان داده که همه آن‌ها کارهای متفاوتی برای سلامتی ما انجام می‌دهند. دکتر فدریکا آماتی، متخصص تغذیه در اپلیکیشن علوم سلامت Zoe و پژوهشگر دانشکده بهداشت عمومی، امپریال کالج لندن، توضیح می‌دهد: «فلاوانول‌های موجود در کاکائو با کاهش خطر سکته مغزی و حمله قلبی مرتبط هستند. کاتچین موجود در چای سبز می‌تواند بر متابولیسم، دور کمر و شاخص توده بدن اثر مثبت بگذارد و من واقعاً عاشق تحقیق درباره پلی‌فنول‌های موجود در هیبیسکِس (گل ختمی) کاهش دهنده فشار خون هستم.»
آماتی می‌گوید پلی‌فنول‌ها شگفت‌انگیز هستند و پیچیدگی گیاهانی را که ما می‌خوریم آشکار می‌کنند. گیاهان فقط به ما فیبر و ویتامین نمی‌دهند، بلکه دنیای عظیمی از ترکیبات دارند که اثرات مفیدی بر سلامت ما دارند.»
اسید الاژیک موجود در گردو جزو هزاران نوع مختلف فیتونوترینتی است که شامل پلی‌فنول‌ها می‌شود
دانیل دل ریو، استاد تغذیه انسان در دانشگاه پارما، ایتالیا، می‌گوید: «مطالعات مشاهده‌ای زیادی نشان داده که مصرف بیشتر پلی‌فنول‌های غذایی با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن مرتبط است.» برای نمونه، یک مطالعه نشان داد کسانی که رژیم غذایی غنی از پلی‌فنول مصرف می‌کردند، ۴۶ درصد کمتر از افرادی که کمترین پلی‌فنول را می‌خوردند، در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی بودند.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف پلی‌فنول‌ها می‌تواند جریان خون به مغز را افزایش دهد و همچنین التهاب را در بدن کاهش دهد، به همین دلیل، گمان می‌رود آن‌ها پتانسیل مبارزه با بیماری‌های عصبی را هم داشته باشند.
با این حال، درک ما از نحوه عملکرد دقیق این ترکیبات هنوز کامل نشده است.
دل ریو می‌گوید: «مکانیسم‌هایی که پلی‌فنول‌ها توسط آن‌ها در بدن ما کار می‌کنند همچنان در دست بررسی هستند و بسیاری از محققان از دیدگاهی نادرست به این موضوع نگاه می‌کنند و این موضوع را نادیده می‌گیرند که چگونه این ترکیبات به‌طور قابل‌توجهی توسط بدن ما تغییر می‌کنند. هنوز کارهای زیادی وجود دارد که باید انجام شود.»
پلی‌فنول‌ها ممکن است برای ما مفید باشند، چون با میکروب‌های روده تعامل دارند و توسط آن‌ها تغییر شکل داده می‌شوند. میکروب‌های روده به شکل موثر از پلی‌فنول‌ها به عنوان غذا استفاده می‌کنند. دل ریو و همکارانش در پارما و دانشگاه گلاسکو نشان دادند میکروب‌های روده پلی‌فنول‌ها را به «متابولیت‌های کوچکتر و قابل‌جذب‌تر» تبدیل می‌کنند که به حمایت از بدن کمک می‌کند. او می‌گوید: «این تحقیق راه مطالعات دقیق‌تر برای درک چگونگی محافظت بدن توسط آن‌ها را هموار کرده است».
در واقع، این احتمال وجود دارد که علاقه عمومی امروزی برای سلامت روده، پلی‌فنول‌ها را دوباره در کانون توجه قرار داده باشد. اکنون، با آگاهی بیشتر از میکروب‌های روده و تمرکز بیشتر روی نقش غذا در سلامتی به طور کلی، پلی‌فنول‌ها دوباره موضوع بحث شده‌اند.
کارشناسان می‌گویند بهترین روش، خوردن انواع گیاهان برای دریافت طیف وسیعی از مواد مغذی گیاهی است: یعنی میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل، آجیل، دانه‌ها، گیاهان و ادویه‌جات.
امیلی لیمینگ، متخصص میکروبیوم، می‌گوید: «گیاهان دارویی و ادویه‌ها بیشترین منابع را دارند: میخک ۱۶۰۰۰ میلی‌گرم پلی‌فنول در هر ۱۰۰ گرم و دارچین ۹۷۰۰ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم دارد. اجباری به گران بودن منبع غذایی نیست. زغال‌اخته‌ی وحشی (۱۰۰ گرم/۶۵۰ میلی‌گرم) میزان زیادی پلی‌فنول دارد، اما حقیقت اینست که هفت برابر کمتر از لوبیا سیاه پلی‌فنول دارد (۱۸۸ گرم/۴۸۰۰ میلی‌گرم).»
دل ریو از ۲۳ سال پیش، یعنی از زمانی که شروع به مطالعه آن‌ها برای دکترای خود کرد، مجذوب این «مولکول‌های باورنکردنی» شد. «از آن زمان به بعد، من هرگز از تحقیق درباره آن‌ها برای درک شیمی آن‌ها و اثرات‌شان بر سلامتی انسان دست نکشیدم. احساس میکنم در حال حاضر تبلیغات زیادی در کار است، و برخی محققان دوست دارند از آن برای اجرای علم آسان استفاده کنند که علم واقعی نیست. با این حال، اگر پلی‌فنول‌ها با دقت مطالعه شوند، من معتقدم به ما راه‌های جدیدی برای مراقبت از سلامت‌مان به کمک یک رژیم غذایی متعادل می‌آموزند. آن‌ها ترکیبات معجزه‌آسایی نیستند که مشکل بیماری‌های مزمن را حل کنند، اما بدون تردید ممکن است به پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک کنند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
