عکس؛ جنگنده‌ای که زیادی قدرتمند بود و کنار گذاشته شد!

جنگنده F-۲۲ Raptor، محصول شرکت لاکهید مارتین، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین جنگنده‌های جهان شناخته می‌شود؛ پرنده‌ای فوق‌پنهان‌کار با توانایی نبرد هوایی، اما با این وجود، تولید آن تنها پس از ساخت ۱۸۶ فروند و بسیار کمتر از سفارش اولیه ۷۵۰ فروند، در سال ۲۰۰۹ متوقف شد.

سؤال اینجاست که چرا ایالات متحده، با وجود سرمایه‌گذاری عظیم و برتری فنی F-۲۲ نسبت به رقبایش، تصمیم به حذف آن از خطوط تولید گرفت؟ پاسخ در ترکیبی از تحولات راهبردی، ملاحظات بودجه‌ای و محدودیت‌های سیاسی نهفته است.

پرنده‌ای فراتر از نیازهای آن زمان

هنگامی که F-۲۲ نخستین‌بار در سال ۱۹۹۷ پرواز کرد، در دنیایی از «هواپیماهای کاغذی» همانند یک سفینه فضایی به نظر می‌رسید. سرعت بالای ۲.۲۵ ماخ (حدود ۲۷۷۸ کیلومتر در ساعت)، قابلیت پرواز مافوق صوت بدون پس‌سوز (سوپرکروز) و پوشش ضدرادار، آن را در زمره پیشرفته‌ترین جنگنده‌های تاریخ قرار می‌داد.

اما همین برتری فنی، به‌نوعی به نقطه ضعف آن تبدیل شد. در دهه نخست قرن ۲۱، روسیه و چین هنوز جنگنده‌ای در این سطح نداشتند و تهدیدات هوایی از جانب این کشورها محدود بود. 

در چنین شرایطی، اختصاص منابع به جنگنده‌ای با هزینه ۱۵۰ میلیون دلاری برای هر فروند، توجیه‌پذیر نبود. از سوی دیگر، کنگره آمریکا فروش F-۲۲ به متحدان خارجی را ممنوع کرده بود؛ تصمیمی که راه درآمدزایی بین‌المللی از این پروژه را مسدود کرد و امکان جبران هزینه‌های سنگین تولید را از بین برد.

جایگزین‌های F-۲۲: پیشرفت با نگاهی به گذشته

اگرچه توقف تولید F-۲۲ در سال ۲۰۰۹ به نظر تصمیمی مصلحت‌آمیز بود، اما اکنون با افزایش توان نظامی چین و روسیه، بسیاری این تصمیم را زیر سؤال می‌برند. با این حال، نیروی هوایی آمریکا بیکار ننشسته است.

نخست، جنگنده F-۳۵ لایتنینگ ۲ به‌عنوان جایگزین مدرن‌تری وارد میدان شد. گرچه F-۳۵ در سرعت و پنهان‌کاری به پای F-۲۲ نمی‌رسد، اما از نظر حسگرها، جمع‌آوری داده‌ها و انتقال اطلاعات، بسیار پیشرفته‌تر عمل می‌کند و می‌تواند تصویر کامل‌تری از میدان نبرد ارائه دهد.

از سوی دیگر، نیروی هوایی با به‌روزرسانی جنگنده قدیمی F-۱۵ و معرفی نسخه F-۱۵EX به مسیر تازه‌ای قدم گذاشت. این جنگنده با هزینه ۹۴ میلیون دلاری برای هر فروند، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از F-۲۲ است و توان حمل ۱۲ موشک هوا به هوا را دارد؛ در حالی که F-۲۲ تنها ۸ موشک حمل می‌کرد. افزون بر این، F-۱۵EX توانایی حمل پیشرفته‌ترین تسلیحات، از جمله موشک‌های فراصوت، را نیز دارد.

F-۲۲ Raptor بدون شک یک شاهکار مهندسی نظامی بود؛ اما در زمان نامناسب و برای تهدیداتی ساخته شد که وجود نداشتند.

منبع: خبرآنلاین