تصاویر؛ همه چیز درباره موشک خرمشهر 4؛ ویرانگرترین سلاح ایرانی

فرادید| «موشک خرمشهر-۴» یا با نام عملیاتی «خیبر»، یکی از قدرتمندترین و راهبردی‌ترین موشک‌های بالستیک ایران است که توانایی نقطه‌زنی و رادارگریزی بالایی دارد. این موشک با بهره‌گیری از سوخت جدید هایپرگالیک و پیشرانه مدرن اروند، تفاوت‌های اساسی با سایر اعضای خانواده خرمشهر پیدا کرده و ابزاری کلیدی در توان دفاعی کشورمان شده است.

به گزارش فرادید؛ «خرمشهر-۴» به دلیل قابلیت‌های منحصر به فرد خود، از جمله سرعت فوق‌العاده و مقاومت در برابر جنگ الکترونیک، جایگاه ویژه‌ای در بازدارندگی منطقه‌ای ایران دارد.

تاریخچه و توسعه «موشک خرمشهر4»

«موشک خرمشهر-۴» در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۲، مصادف با سالروز آزادسازی خرمشهر، توسط وزارت دفاع ایران و با حضور محمدرضا آشتیانی رونمایی شد. این موشک که به‌عنوان نسل چهارم موشک‌های خرمشهر شناخته می‌شود، حاصل سال‌ها تحقیق و توسعه در صنایع دفاعی ایران است.

پیش از این، وزارت دفاع ایران در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ۱۳۹۵) آزمایشی روی این موشک انجام داده بود. نسخه اولیه «موشک خرمشهر» برای اولین بار در مراسم گرامیداشت سی و هفتمین سالگرد جنگ ایران و عراق در شهریور ۱۳۹۶ در تهران به نمایش درآمد. در شهریور ۱۳۹۸، نمونه‌ای با کلاهک کوچک‌تر و سبک‌تر در تهران رژه رفت که پیش‌بینی می‌شد برد موشک را از ۲۰۰۰ کیلومتر به ۳۰۰۰ کیلومتر افزایش دهد.

همچنین، «خرمشهر-۲» با قابلیت اصابت به هدف ۴۰ در ۴۰ متر در مرداد ۱۳۹۹ مورد آزمایش قرار گرفت. «خرمشهر-۴» یا «خیبر» با قابلیت‌های راهبردی و تاکتیکی ارتقا یافته در اردیبهشت ۱۴۰۲ رسماً معرفی و آزمایش شد.

طراحی این موشک ۱۳ متری با قطر ۱.۵ متر و وزن پرتابی حدود ۲۰ تن، شامل محفظه کلاهک، مخازن اکسیدکننده بالا و پایین، بخش بین مخازن و مخزن سوخت است و بدون بالک‌های شبکه‌ای طراحی شده است. برخی تحلیلگران معتقدند این موشک نسخه ایرانی موشک «هواسونگ-۱۰» کره شمالی است که خود نیز نسخه‌ای اصلاح‌شده از موشک قدیمی‌تر شوروی «R-27» است.

ویژگی‌های فنی «موشک خرمشهر4»

«خرمشهر-۴» یک موشک راهبردی و نقطه‌زن با قابلیت رادارگریزی است که برد آن ۲۰۰۰ کیلومتر اعلام شده و می‌تواند سرجنگی به وزن ۱.۵ تن را حمل کند. این موشک از سوخت هایپرگالیک و پیشرانه مدرن اروند بهره می‌برد. موتور «اروند» بر پایه سوخت مایع طراحی شده و استفاده از سوخت خود اشتعال هایپرگالیک نیاز به سیستم احتراق جداگانه را از بین برده و عملکردی ساده و قابل اعتماد را فراهم می‌کند.

 این نوع سوخت امکان نگهداری موشک را تا سال‌ها در سیلوهای زیرزمینی فراهم می‌کند و نیاز به سوخت‌گیری مجدد هنگام شلیک را از بین می‌برد. سرعت «خرمشهر-۴» در خارج از جو به ۱۶ ماخ و در داخل جو به حدود ۸ ماخ می‌رسد و در فاز میانی نیز قابل هدایت و کنترل است. آماده‌سازی این موشک برای شلیک در کمتر از ۱۲ دقیقه انجام می‌شود.

سرجنگی و قابلیت‌های هدایتی: سرجنگی «خرمشهر-۴» با وزن ۱.۵ تن می‌تواند شامل چندین کلاهک مستقل (MIRV) باشد که هر یک قابلیت هدف قرار دادن نقطه مجزایی را دارند. از این وزن، حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم مواد منفجره و ۵۰۰ کیلوگرم مربوط به موتور و سیستم هدایت است. مهندسان هوافضا برای اصلاح مسیر و کنترل سرجنگی در خارج از جو، از میکروموتورهای هدایتگر استفاده کرده‌اند.

 میزان خطای این موشک بین ۱۰ تا ۳۰ متر اعلام شده است. سیستم هدایت و کنترل آن خارج از جو زمین فعال است و این موضوع آن را در برابر اختلال الکترونیکی (جَمینگ) و جنگال (جنگ الکترونیک) مقاوم می‌سازد.

 همچنین، این موشک از سیستم دفاع سایبری با کمک هوش مصنوعی برای فریب سامانه‌های پدافند هوایی دشمن بهره می‌برد. «خرمشهر-۴» همچنین می‌تواند از جست‌وجوگر راداری و اپتیکی به صورت منفرد یا همزمان استفاده کند و با هوش مصنوعی، اهداف متحرک دریایی و زمینی را به راحتی مورد هدف قرار دهد.

برخلاف موشک «Minuteman III» آمریکا که قدیمی شده و برای حمل سرجنگی‌های هسته‌ای با دقت کمتر طراحی شده، «خرمشهر-۴» یک بالستیک نقطه‌زن با توانایی حمل مواد منفجره است و دقت بالای آن در هر یک از کلاهک‌های کوچک برای اهداف مستقل ضروری است.

خرمشهر ۴ در یک نگاه:

• طول: ۱۳ متر
• قطر: ۱.۵ متر
• وزن: ۳۰ تن
• وزن سرجنگی: ۱.۵ تن
• برد: ۲۰۰۰ کیلومتر تا ۴۰۰۰ کیلومتر (با کاهش وزن سرجنگی)
• دقت: ۱۰ تا ۳۰ متر ضریب خطا
• سوخت: هایپرگالیک - یک مرحله‌ای
• سرعت: ۱۶ ماخ خارج از جو و ۸ ماخ در جو
• تاریخ رونمایی: ۴ خرداد ۱۴۰۲

اهمیت استراتژیک «موشک خرمشهر4»

«موشک خرمشهر-۴» یا «خیبر» با توجه به برد ۲۰۰۰ کیلومتری خود و قابلیت افزایش آن تا ۴۰۰۰ کیلومتر (با کاهش وزن سرجنگی)، توانایی هدف قرار دادن تمامی نقاط در سرزمین‌های اشغالی و همچنین پایگاه‌های دوردست ارتش آمریکا در منطقه را دارد. فاصله مرکز ایران تا خاک اسرائیل حدود ۱۷۰۰ کیلومتر است، بنابراین «خرمشهر-۴» به راحتی می‌تواند به دورترین نقاط در جنوب اسرائیل (کمی بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر از غرب ایران) برسد.

ویژگی‌های خاص از نگاه فرماندهان: به گفته سردار حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه، سرجنگی «خرمشهر-۴» می‌تواند به ۸۰ راکت تبدیل شود و ۸۰ نقطه را در منطقه هدف مورد اصابت قرار دهد. این قابلیت، در صورت شلیک انبوه، بارشی از راکت‌های با سرعت بالا را ایجاد خواهد کرد. سردار سید مهدی فرحی نیز تاکید کرده است که سرعت ۸ ماخ موشک پیش از اصابت به هدف، رهگیری و انهدام آن را برای سامانه‌های پدافندی دشمن تقریباً غیرممکن می‌سازد.

«خرمشهر-۴» به دلیل نامگذاری «خیبر»، که اشاره به فتح قلعه یهودیان در زمان پیامبر اسلام (ص) دارد، در ادبیات سیاسی ایران به عنوان موشکی با اهمیت استراتژیک علیه رژیم صهیونیستی مطرح شده است. این موشک تا کنون به صورت عملیاتی در عملیات‌های اخیر ایران علیه اسرائیل مورد استفاده قرار نگرفته است.

در صورت اجرای عملیات‌های آینده، استفاده از «خیبر» می‌تواند گوشه‌ای دیگر از توانمندی‌های نظامی ایران را به نمایش بگذارد. دستیابی ایران به موشک‌هایی با برد ۲۰۰۰ کیلومتر و دقت بالا، نشان‌دهنده ارتقای قابل توجه توان موشکی کشور است و در دسته‌بندی موشک‌های بالستیک میان‌برد (MRBM) قرار می‌گیرد. با توجه به شرایط منطقه و خدشه‌دار شدن بازدارندگی، برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از احتمال اعلام افزایش برد موثر و عملیاتی موشک‌های ایران به بیش از ۳۵۰۰ کیلومتر (دسته IRBM) در آینده است.