تصاویر؛ باغ زعفرانیه: آپارتمان‌نشینی با رویکرد جعبه گیاه در قلب تهران؛ برنده جایزه معمار ایران
مجتمع مسکونی ۶۳ واحدی "باغ زعفرانیه" در شمال تهران، با زیربنای ۳۵۰۰۰ مترمربع و طراحی نوآورانه مبتنی بر "جعبه گیاه"، نه‌تنها از قطع درختان موجود در باغ جلوگیری کرده، بلکه با ایجاد تراس‌های وسیع و فضاهای سبز عمودی، تعامل بی‌نظیری میان انسان و طبیعت در دل شهر پدید آورده است.
مجتمع مسکونی ۶۳ واحدی باغ زعفرانیه، با زیربنای کل ۳۵۰۰۰ مترمربع، در ۱۲ طبقه روی زمین و ۳ طبقه زیرزمین، در باغی به مساحت ۶۵۰۰ مترمربع در یکی از دامنه‌های شمالی تهران واقع شده است.
روند و ایده‌ی طراحی:
پرهیز از قطع درختان در محدوده‌ی سطح اشغال (۳۰% مساحت زمین درطول۶۰%) به‌عنوان اولین عامل بارگذاری توده‌ی ساختمانی موردتوجه قرار گرفت. به‌این‌ترتیب کل زیربنا در قالب دو بلوک ساختمانی جدا از هم روی زمین سازماندهی شد که در قسمت‌هایی از زیرزمین به هم متصل هستند. مفهوم جعبه گیاه (Plant Box) به‌عنوان نماد تعامل انسان شهرنشین با طبیعت، برای ساماندهی حجم موردتوجه قرار گرفت.
بر این اساس، توده‌ی ساختمانی اولیه با جعبه‌هایی چوبی به ارتفاع ۲ تا ۵ طبقه دسته‌بندی و ترکیب شد.جابه‌جایی زیربنا و لغزش حجم در این روند کاهش مقیاس عمودی، سبب به وجود آمدن نماهای جدید رو به مناظر اطراف و چشم‌اندازهای تازه به خود پروژه گردید.
همچنین حیاط‌های باز و نیمه‌باز وسیع در جوار واحدهای مسکونی ایجاد شد (بین ۱۸ تا ۹۰ مترمربع) و ارتفاع زیاد آن ها (دست‌کم دو طبقه) که عمدتا رو به جنوب هستند درکنار پیش بینی شبکه بازیافت آب باران، زمینه استفاده گسترده از پوشش گیاهی درختی در ساختمان را پدید آورد.پس ازمطالعه اولیه، گونه‌های گیاهی سازگار با اقلیم تهران که از ابتدا درگلدان پرورش داده شده‌اند، درختانی مطابق با این منظور شناسایی و انتخاب شدند.
همسایگی عمودی:
وجود درختی به ارتفاع بیش از یک طبقه در مجاورت نما، تعاملی جدید در همسایگی جداره ایجاد می‌کند، بدین ترتیب که وجود پوشش گیاهی در طبقه پایین منجر به ایجاد حریم و منظری مناسب برای هردوطبقه می‌شود. قرارگیری توده‌ی سبز در حفره‌ها و پیش‌آمدگی‌های طبقات مختلف حجم و تأثیر متقابل منظر و حریم، برای اکثر واحدهای مسکونی، به‌ویژه برای طبقات بالایی، چشم‌اندازهای مناسبی پدید می‌آورد.
مصالح:
بتن نمایان سازه‌ی اصلی، چوب برای تداعی جعبه‌های چوبی گیاهان و صفحات رنگ شده فیبر سیمانی به‌عنوان زمینه‌ی حجم، عمده‌ی مصالح نما و مشاعات ساختمان هستند اما شاید اصلی ترین مصالح نما را لایه سبزی از درختان تشکیل می دهند که در فصول مختلف و در طول سال چهره پویا و زنده ای به آن می بخشند و با سن پروژه رشد می کنند. سطوح بتنی سازه در بخش‌هایی از فضاهای عمومی و خصوصی حفظ شده است که از هزینه نما و نازک کاری داخلی کاسته است.
پلان:
بیش از ۳۰ نوع متنوع آپارتمان از ۲۲۰ تا ۷۵۰مترمربع طراحی شده که هر کدام به لحاظ اندازه و چیدمان متفاوتند. بسته ارتباط عمودی، شامل پله و آسانسور، در فاصله‌ی بین احجام مسکونی قرار گرفته است، که این امر باعث استفاده از منظر و نورطبیعی مناسب برای آسانسورها، لابی طبقات و راهروهای ارتباطی می گردد.
اطلاعات پروژه:
نام پروژه :مجتمع مسکونی باغ زعفرانیه
موقعیت پروژه :استان تهران
آدرس پروژه :تهران، زعفرانیه،
شرکت مشاور :دفتر معماری الگو
معمار مسئول :مهران خوشرو
تیم طراحی :آلمارا ملکمیان، مهدی آتش بار، امیر مسعود نفیسی، عادل عطائی، سودابه قربانی، نسترن نامور، طناز خوشرو، نیلوفر اسماعیلی، ریحانه میرآفتاب، سپیده قابل زاده، امیر حسین محبی، ترنگ اسدی، هاشم کریمی عرب
گرافیک و پرزانته :سهراب اسدی
تاریخ آغاز پروژه :1388
تاریخ پایان پروژه :1395
مساحت زمین ( متر مربع ) :2100
مساحت زیر بنا ( متر مربع ) :34999
دسته بندی کاربری :مسکونی
تیم اجرایی :سهراب اسدی، جواد هداوندی، شرکت آریان کهن
تاسیسات الکتریکی :محمدتقی رحیمی، پیروز معصومی
تاسیسات مکانیکی :علی افشاریان، فریدون مهیمنی، علیرضا نظری
عکاسی پروژه :محمد حسن اتفاق
جوایز کسب شده :
• رتبه سوم در گروه مسکونی آپارتمانی، جایزه معمار سال ۱۳۹۵
منبع: جهان معماری
