کشف راهی برای «راه‌اندازی دوباره چشم»
این یافته‌ها می‌تواند به درمانی جدید برای «تنبلی چشم» منجر شود.
فرادید| دانشمندان ادعا می‌کنند روشی برای بازگرداندن بینایی افراد مبتلا به یک اختلال شایع تکاملی چشم یافته‌اند؛ روشی که با «راه‌اندازی مجدد» شبکیه و بازگرداندن آن به حالت اولیه، امکان رشد و ترمیم چشم را فراهم می‌کند.
به گزارش فرادید، پژوهشگران بنیاد فناوری ماساچوست (MIT) در آمریکا دریافتند بی‌حس کردن موقتی شبکیه می‌تواند سیستم بینایی را به مرحله ابتدایی بازگرداند و اختلالی به نام آمبلوپیا یا «تنبلی چشم» را درمان کند.
در افراد مبتلا به آمبلوپیا، بینایی در یک یا هر دو چشم در دوران کودکی به‌درستی رشد نمی‌کند، زیرا مغز یاد می‌گیرد تصویر یک چشم را نادیده بگیرد. روش‌های درمانی فعلی تنها در دوران نوزادی و کودکی موثرند، زمانی که ارتباطات عصبی در حال شکل‌گیری هستند.
به گفته پژوهشگران MIT، بی‌حس کردن شبکیه چشمِ دچار آمبلوپیا در موش‌ها به مدت دو روز، توانسته پاسخ بینایی مغز به آن چشم را حتی در بزرگسالی بازگرداند. پژوهشگران امیدوارند در مطالعات آینده نشان دهند این درمان در گونه‌های دیگر جانوری و در نهایت در انسان هم قابل‌استفاده است.
مارک بیرز، نویسنده این مطالعه، می‌گوید: «اگر این روش موثر باشد، گام بسیار مهمی محسوب می‌شود، چون مطمئن خواهیم شد نیازی به ایجاد اختلال در بینایی چشم سالم برای درمان نیست. چشم آمبلوپیک که فعالیتی ندارد، می‌تواند غیرفعال شده و دوباره به زندگی بازگردد.»
پژوهشگران توجه خود را بر شبکه‌ای از اعصاب مغزی به نام هسته ژنیکولای جانبی متمرکز کردند؛ شبکه‌ای که داده‌ها را از چشم‌ها به قشر بینایی (محل پردازش دید) منتقل می‌کند.
سال ۲۰۰۸، دانشمندان دریافته بودند مسدود کردن سیگنال‌های ارسالی از شبکیه یک چشم به اعصاب موجود در این شبکه موجب می‌شود نورون‌های آن «انفجارهای» هماهنگ سیگنال‌های الکتریکی را به قشر بینایی ارسال کنند. در مطالعه جدید، پژوهشگران آزمایش کردند که آیا این انفجارهای سیگنالی می‌توانند نقشی در درمان آمبلوپیا داشته باشند.
آن‌ها با تزریق داروی بیهوشی به چشم موش‌های مبتلا به آمبلوپیا و مقایسه آن‌ها با گروه کنترل، مشاهده کردند که شبکیه به مدت دو روز از کار می‌افتد. سپس فعالیت نورون‌های قشر بینایی اندازه‌گیری شد تا نسبت سیگنال‌های دریافتی از هر چشم روشن شود.
نتایج نشان داد این نسبت در موش‌های دریافت‌کننده‌ی درمان بسیار بالاتر از موش‌های درمان‌نشده بود؛ موضوعی که نشان می‌دهد تزریق می‌تواند چشم را «دوباره راه‌اندازی» کند.
این یافته‌ها نشان داد که پس از بی‌حس شدن چشمِ دچار آمبلوپیا، ورودی آن در مغز به سطحی برابر با ورودی چشم سالم بازمی‌گردد.
پژوهشگران در جمع‌بندی مطالعه نوشتند: «ما با احتیاط خوش‌بینیم که این یافته‌ها ممکن است به رویکردی جدید برای درمان آمبلوپیای انسانی منجر شود، به‌ویژه با توجه به کشف این موضوع که خاموش کردن چشم آمبلوپیک می‌تواند موثر باشد.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
