حذف شکلات‌های مجازی و سرنوشت انسان‌های مجازی

«لایک» یکی از باارزش‌ترین شاخصه‌های سنجش در فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام است، در حالی که اجازه می‌دهد مردم بدانند از پست‌های آن‌ها تمجید شده و به تصمیم‌گیری در بخش خدمات رسانه‌های اجتماعی نیز کمک می‌کند تا بدانند چه محتوایی را در نگاه اول نشان بدهند یا کاربر چه آگهی بیشتر کلیک خواهد کرد.

«لایک» رسانه‌های اجتماعی را به صحنه رقابت در محبوبیت تبدیل کرده و به وسیله آن حتی در اکثر اوقات تمرکز از روی پست‌ها یا محاوره‌هایی باکیفیت برتر برداشته می‌شود. بر اساس مطالعه انجام شده توسط دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در سال ۲۰۱۶، «لایک‌ها» همان تاثیر را روی مغز دارند که برنده شدن پول یا خوردن شکلات دارد.

در دوره‌ای که تکنولوژی برتر زیر ذره‌بین قرار گرفته است تا در مورد بعضی از ویژگی‌های محوری خود تجدیدنظر کند، توییتر و اینستاگرام حداقل نشان داده‌اند که آماده بررسی دنیای بدون «لایک» هستند. جک دورسی مدیرعامل توییتر در کنفرانس «تدتاکس» گفت: «اگر قرار بود یک‌بار دیگر توییتر را به وجود بیاورم، فکر نمی‌کنم «لایک‌ها» را در مقام اول قرار می‌دادم و فالوئر‌ها را هم خیلی برجسته نمی‌کردم.»

کاربران در فیس‌بوک هم می‌توانند علاوه بر گزینه «لایک» سایر احساسات خود مانند تعجب، علاقه، غم، شادی و خشم را نشان دهند و زمانی که به بهانه همین «آیکون»‌ها از فیس‌بوک سوال شد آیا کمپانی قصد تجدیدنظر درباره نحوه نمایش «لایک»‌ها را دارد، سخنگوی آن از دادن پاسخ طفره رفت. در تازه‌ترین آزمایش اپلیکیشن توییتر، طرحی آزمایشی دارد که مکالمات را آسان‌تر کند.

این اپلیکیشن اجازه می‌دهد که مردم توییت‌ها را در فضایی بسته‌تر بخوانند بدون آنکه معیار‌هایی مانند تعداد لایک‌ها و یا ریتوییت‌ها آن‌ها را آشفته کند. اما جدی‌ترین طرح و ایده برای حذف «لایک» در حال‌حاضر از آن اینستاگرام است.

در هفته گذشته این اپلیکیشن در طرحی آزمایشی «لایک» را برای تعداد محدودی از کاربرانش حذف کرد. در ماه‌های اخیر تیم اینستاگرام هم در حال بررسی فشار‌های اجتماعی است که «لایک‌ها» ایجاد کرده‌اند.

این گروه به زودی نسخه‌ای از این اپلیکیشن را آزمایش می‌کنند که در آن تعداد «لایک‌های» دریافت شده از عکس‌ها و ویدیو‌ها به عنوان خوراک خبری، پنهان است؛ حرکتی که بیانگر تلاش رسانه‌های اجتماعی در جهت کاهش فشار‌های محیطی بر کاربر است. آدام ماسری، مسوول اینستاگرام درباره این اتفاق می‌گوید: «ما می‌خواهیم مردم کمتر نگران تعداد لایک‌های دریافتی باشند و زمان بیشتری را صرف برقراری ارتباط با کسانی کنند که برای آن‌ها اهمیت دارند.

کاربران هم قادر خواهند بود نام کسانی را که پست آن‌ها را «لایک» کرده‌اند ببینند، اما علامتی که با «زدن دو ضربه» یکی از روش‌های تایید- نمایانگر تعداد آن بود دیگر به طور مشخص دیده نمی‌شود. تنها صاحب اکانت که عکس یا ویدیو مربوطه را به اشتراک گذاشته است آن را خواهد دید.»

یک تحقیق در بریتانیا در سال ۲۰۱۷ اینستاگرام را، در میان پنج شبکه اجتماعی، به لحاظ سلامت روانی، در رده بدترین رتبه‌بندی کرده و به این نتیجه رسیده است که سطح بالای اضطراب، افسردگی، زورگویی و ترس از دیده نشدن حاصل ارتباط با این شبکه اجتماعی است. تاثیرات نامطلوب روانی همچنین زمانی رخ می‌دهد که دوستان پست‌های به اشتراک گذاشته را دوست نداشته باشند.

مثلا زمانی که چند سال پیش سگ جین گولبک می‌میرد، او چندین عکس و یادداشت در شبکه اجتماعی می‌گذارد و بسیار شگفت‌زده می‌شود از اینکه دوستانش بلافاصله پست او را «لایک» نکردند.

گولبک که خود استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه مریلند است و روی شبکه‌های اجتماعی مطالعه می‌کند بر حسب تصادف این پست‌ها را در بخش خصوصی گذاشته بود. او می‌گوید: «این تجربه نشان داد که «لایک»‌های شبکه اجتماعی چقدر برای هر کسی قدرتمند هستند، چه خودشان این تشخیص را بدهند یا نه.

فکر نمی‌کنم این موضوع پوچ و بی‌معنی باشد. ما می‌خواهیم مردم ما را دوست داشته باشند.» کمپانی‌های شبکه اجتماعی به اندازه کاربران شیفته این «لایک»‌ها هستند. چون این «لایک»‌ها به الگوریتم این شبکه‌ها کمک می‌کنند تا موضوعاتی که در صدر توجه هستند بیشتر ارزیابی کنند.

آن‌ها همچنین در انتخاب و نوع نمایش آگهی به اینستاگرام کمک می‌کنند. مردم هر چه بیشتر پست‌های اینستاگرامی را «لایک» کنند، به نفع کمپانی‌ها و درآمد اینستاگرام است. برای همین است که علاوه بر ایده اولیه، خلاصی از «لایک»‌ها یک تصمیم تجاری سخت است و نه تنها برای کاربرانی که با این شبکه برای خود کسب‌وکاری مجازی راه انداخته‌اند که برای سازندگان اینستاگرام هم کار سخت، دشوار و ضربه‌زننده‌ای به حساب می‌آید.

در واقع «لایک»‌ها پاداش‌های کوچک و قدرتمندی هستند. در مطالعه انجام شده، از ۳۲ جوان زیر بیست سال خواسته می‌شود، عکس‌هایی ارایه دهند. سپس عکس‌ها به مدت ۱۲ دقیقه همراه با تعداد زیادی «لایک» که بعدا معلوم می‌شود ساختگی بودند، نشان داده می‌شوند.

هنگامی‌که جوانان در حال مشاهده عکس‌های خود به همراه تعداد بالایی از «لایک»‌های دریافت شده بودند، محققان متوجه فعالیت مغز از جمله ناحیه مربوط به دریافت جایزه و پاداش شدند. پژوهشگران همچنین نتیجه‌گیری کردند که وقتی از آن‌ها خواسته شد که عکس‌ها را «لایک» کنند، آن‌ها تحت تاثیر تعداد لایک‌هایی بودند که هر عکسی دریافت کرده است.

جرمی لیتائو دانشیار رشته روزنامه‌نگاری می‌گوید: «ساختار «لایک» می‌تواند بالقوه برای کاربر خطرناک باشد. یک فاکتور خاموش در آن وجود دارد. شبکه‌های اجتماعی خود را در فهرست دوستان نزدیک شما جای می‌دهند، اما وقتی دیگران هیچ بازخورد یا تاییدی به شما نمی‌دهند، این می‌تواند بر احساسات شما تاثیر بگذارد.»

او معتقد است که برداشتن شمارش «لایک» شاید بتواند فشار اجتماعی را کاهش دهد، اما خدمت با ارزشی به شبکه‌های اجتماعی می‌کند، نه فقط به حل الگوریتم‌ها برای تعیین نوع آگهی کمک می‌کند بلکه مانند یک بازخورد سریع عمل کرده و به شما می‌گوید چه چیزی کاربرد دارد.

اگر شما یک مطلب خاصی را به اشتراک بگذارید، این می‌تواند به شما سرنخی بدهد که مخاطبان شما بیشتر خواهان چه هستند. صحبت درباره برداشتن شمارش «لایک» این نگرانی را نیز به وجود آورده است که این کار می‌تواند صنعت بازاریابی اینفلوئنسر‌ها را هم تحت تاثیر قرار دهد.

لیتائو می‌گوید: «در حالی‌که صحبت‌ها حول ارزش «لایک» مطرح است، می‌توان از خاصیت اعتیادآور آن برای اطلاع‌رسانی استفاده کرد. برای کاربرانی که با هر کامنت، پست یا لایکی وارد شبکه می‌شوند یکی از آسان‌ترین راه‌ها انتخاب گزینه «مزاحم نشوید» است. در این وضعیت فشار مداوم ورود به شبکه کاهش می‌یابد و در نتیجه وقت کمتری در شبکه‌های اجتماعی صرف می‌شود.»، اما در عین حال عده‌ای از کارشناسان شبکه‌های مجازی هم معتقدند که حتی برداشتن لایک‌ها تغییری برای کارایی کاربران ایجاد نمی‌کند و آن‌ها بالاخره با این موضوع هم کنار می‌آیند.

در واقع اگر نسخه آزمایشی اینستاگرام فراگیر شود، کاربران خود را با آن تطبیق می‌دهند و راه دیگری برای ابراز تایید خود می‌یابند. از نظر کاربران اگر «لایک» وجود نداشته باشد، آن‌ها با ارسال تصویر قلب یا آیکون‌های تایید، نظر خود را درباره پست‌ها و مطالب ارایه می‌کنند و این مساله ممکن است در ابتدا یک شوک به مخاطبان اینستاگرام یا توییتر وارد کند، اما با گذر زمان فراموش و راه‌حل‌های دیگری جایگزین آن می‌شود.

منبع: تایم و سایت «فورچون»

مترجم: فریده وکیلی