کشف سرنیزۀ ۱۴ هزار ساله در دندۀ یک جانور منقرض شده!

فرادید | این سرپرتابه یا پیکان از جنس استخوان است و قدمت آن به ۱۳۹۰۰ سال پیش بازمی‌گردد؛ یعنی ۹۰۰ سال قدیمی‌تر از سرپرتابه‌های دیگری که حدود سیزده هزار سال قبل توسط مردمان کلوویس مورد استفاده قرار می‌گرفتند. تیم تحقیقاتی در حال مطالعه‌ی قطعات استخوان جاگرفته در استخوان دنده‌ی یک حیوان منقرض شده به اسم ماستودون بود که پیشتر توسط باستان‌شناسان در سایت مانیس در ایالت واشنگتن بین سال‌های ۱۹۷۷ و ۱۹۷۹ کشف شده بود.

به گزارش فرادید؛ به نقل از مطالعه‌ای درباره‌ی این موضوع که در مجله‌ی پیشرفت‌های علمی منتشر شد، سی‌تی اسکن و مدل‌های سه‌بعدی روی این قطعات استخوان انجام شد و نتیجه‌ی آنها، آشکار شدن نوک یک سرپرتابه بود که آن هم از استخوان ماستودون ساخته شده بود.

(تصویر بالا استخوان دندۀ ماستودون را نشان می‌دهد و تصویر پایین اسکن این دنده است که پیکان فرورفته در آن را به خوبی مشخص می‌کند)

ماستودون‌ها اواخر دورۀ میوسن یا پلیوسن ساکن شمال و مرکز آمریکا بودند و این تا حدود ۱۰ یا ۱۱ هزار سال پیش، یعنی زمان انقراض‌شان در پایان دورۀ پلیستوسن ادامه داشت. بازسازی‌های مدرن بر اساس بقایای ناکامل و اسکلتی حاکی از آنست که ماستودون‌ها از نظر ظاهری بسیار شبیه فیل‌ها بودند و شباهت کمی هم به ماموت‌ها داشتند، اگرچه با هیچ‌کدام از آن‌ها رابطه‌ی نزدیکی نداشتند.

(تصویر استخوان دندۀ ماستودون که بیرون‌زدگی انتهای پیکان از آن مشخص است)

دکتر مایکل واتِرز، رئیس مرکز تگزاس اِی‌ اَند اِم گفته است: ـ «ما اجزاء استخوان را ایزوله کردیم، از آن‌ها نسخه‌برداری کردیم و آن‌ها را گرد هم آوردیم. ما به وضوح دریافتیم این استخوان نوک یک سرپرتابه و در واقع قدیمی‌ترین سرپرتابه‌ی یافت‌شده در آمریکا و قدیمی‌ترین مدرک مستقیمی است که نشان‌دهنده‌ی شکار ماستودون‌ها در آمریکا است. نکته‌ی مهم درباره‌ی سرپرتابۀ یافت شده در مانیس این است که این نخستین و تنها ابزار استخوانیِ قدیمی‌تر از سلاح‌های یافت شده در کلوویس است. این موضوع نشان می‌دهد نخستین آمریکاییان، سازنده و کاربر سلاح‌های استخوانی و احتمالاً انواع دیگر ابزار استخوانی بودند.»

(شکل سرنیزۀ استخوانی)

این سرپرتابه از استخوان پای یک ماستودون ساخته شده است. هنگام پرتاب این سلاح، هدف شکارچی اصابت آن میان دنده‌ها و آسیب رساندن به عملکرد ریه بوده است، با این حال، شکارچی به هدف نزده و سرپرتابه‌اش در دنده‌ی ماستودون گیر گرده است.

از مردمی که از این نوع سرنیزه‌ی استخوانی استفاده می‌کردند اطلاعات زیادی در دست نیست جز اینکه آن‌ها جزو نخستین بومیانی بودند که وارد آمریکا شدند. واتِرز در این باره می‌افزاید: «به نظر می‌رسد نخستین کسانی که وارد آمریکا شدند سوار بر قایق بودند. آن‌ها مسیری ساحلی در امتداد اقیانوس آرام شمالی را در پیش گرفتند و به سمت جنوب حرکت کردند. سپس پهنه‌های یخی که کانادا را پوشانده بود پشت سر گذاشتند و در شمال غربی اقیانوس آرام به خشکی آمدند.»

به نظر می‌رسد گروهی از سایت‌های اولیه در بخش شمال غربی ایالات متحده وجود دارند که قدمت‌شان بین ۱۴ تا ۱۶ هزار سال است و قدیمی‌تر از سایت باستانی کلوویس هستند. این سایت‌ها احتمالاً گواه نخستین ساکنان آمریکا و نسل‌های بعدی آن‌ها هستند که در پایان عصر یخ وارد آمریکا شدند.

مترجم: زهرا ذوالقدر