(تصاویر) یک آفریقایی که تمام دارایی‌های ایلان ماسک در برابر ثروتش پول خورد است
مورخان می‌گویند ثروتمندترین فرد جهان مردی به نام مانسا موسی بود، فرمانروای غرب آفریقا در قرن چهاردهم، که ثروتش «وصف‌ناپذیر» و «نامحدود» بود.
وقتی بحث ثروتمندترین افراد جهان پیش می‌آید، نام‌هایی مانند ایلان ماسک، جف بیزوس و بیل گیتس به ذهن خطور می‌کند.
به عقب‌تر که برگردیم، نام‌های مشهوری، چون جان دی راکفلر، کورنلیوس واندربیلت، هنری فورد و خاندان رومانف روسیه هم ثروتشان سر به فلک می‌زد.
اما اگر واقعا در تاریخ عقب برویم و به شما بگوییم ثروتمندترین فرد تمام اعصار نه تنها از میلیاردر‌های عرصه فناوری امروز و قطب‌های حمل‌و‌نقل عصر صنعت بلکه از بزرگ‌ترین فرمانروایان جهان‌ــ آگوستوس سزار (۴.۶ تریلیون دلار) و ویلیام فاتح (۵ میلیارد دلار)ــ ثروتمندتر بود، چه؟
مورخان می‌گویند ثروتمندترین فرد جهان مردی به نام مانسا موسی بود، فرمانروای غرب آفریقا در قرن چهاردهم، که ثروتش به نوشته بی‌بی‌سی، «وصف‌ناپذیر» و «نامحدود» بود.
اما او که بود و چرا نامش شاید به گوشتان نخورده باشد؟
مانسا موسی، سلطان امپراتوری مالی
مانسا در زبان ماندینکا به معنای سلطان یا امپراتور است. به نوشته بی‌بی‌سی، موسی کیتا حدود سال ۱۲۸۰ میلادی در دوره حکمرانی سلسله کیتا متولد شد. او در سال ۱۳۱۲ میلادی به قدرت رسید، وقتی برادرش مانسا ابوبکر از سلطنت کناره‌گیری کرد تا به سفری دریایی برود.
به نوشته شهاب العمری، مورخ عرب، ابوبکر همیشه مجذوب اقیانوس اطلس بود و با ناوگانی متشکل از ۲۰۰۰ کشتی و هزاران خدمه و برده راهی سفر شد، اما هرگز بازنگشت. مانسا موسی نهمین سلطان قلمرو پادشاهی غرب آفریقا شد که هنگام رسیدنش به سلطنت، سرزمینی بسیار ثروتمند بود.
قلمرویی مملو از نمک، طلا و زمین
بنا بر برآورد مورخان و موزه بریتانیا، امپراتوری مالی در آن دوره بزرگ‌ترین تولیدکننده طلا در جهان بود و بیش از نیمی از ذخیره طلای جهان را در اختیار داشت.
به نوشته نشنال جئوگرافیک، با تکیه موسی به تخت، تجارت در این منطقه گسترش پیدا کرد و ثروتش از استخراج نمک و طلا، و همچنین تجارت عاج فیل سر به فلک زد.
اما فقط نمک و طلا نبود که ثروت موسی را افزایش داد. در دوره حکومتش، قلمرو امپراتوری مالی ۳۰۰۰ کیلومتر گسترش پیدا کرد، از اقیانوس اطلس تا نیجر امروزی، و بیش از ۲۴ شهر ضمیمه خاکش شدند. گفته می‌شود که او در هیچ نبردی شکست نخورد و در بسیاری از موارد به‌دلیل کیفیت بالاتر زندگی، سرزمین‌ها داوطلبانه به امپراتوری مالی ملحق می‌شدند.
پرهزینه‌ترین سفر زیارتی تمام دوران
موسی مسلمانی معتقد بود و سفر زیارتی‌اش به مکه را در فاصله سال‌های ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۵ میلادی آغاز کرد، که اکنون از آن با عنوان «پرهزینه‌ترین سفر زیارتی تاریخ بشر» یاد می‌شود. او می‌خواست آوازه‌اش در جهان بپیچد و این سفر ۶۵۰۰ کیلومتری فرصتی مناسب بود. به گزارش بی‌بی‌سی، پادشاه مالی با ۶۰ هزار نفر، از مقام‌های دربار گرفته تا شتربان‌ها و برده‌ها، عازم مکه شد.
گفته می‌شود که بیشتر این مسافران سراپا آراسته به ابریشم پارسی و زربفت بودند، حتی برده‌ها. حدود ۱۰۰ شتر هم بار طلای ناب همراه داشتند. او و همراهانش از صحرای بزرگ آفریقا عبور کردند و به قاهره رسیدند. موسی در پایتخت مصر به‌قدری طلا خرج کرد که اقتصاد آن منطقه بی‌ثبات و به‌مدت ۱۰ سال دچار تورم شد.
طلا‌هایی که هزینه توسعه و فرهنگ شد
موسی پس از بازگشت، روی بازسازی و احیای شهر‌های قلمرو پادشاهی‌اش تمرکز کرد. به لطف طرح‌های توسعه و نوسازی‌اش در منطقه، آوازه‌اش بیشتر پیچید. او با دانشمندان مسلمان همکاری می‌کرد، از جمله ابو اسحاق الساحلی، شاعر و معمار اندلسی، که موسی به آن‌ها برای خدماتشان ۲۰۰ کیلوگرم طلا پرداخت.
او همچنین مدرسه، کتابخانه و مسجد ساخت و تمبوکتو را به کانون فرهنگ و آموزش تبدیل کرد.
موسی در سال ۱۳۳۷ میلادی در سن ۵۷ سالگی درگذشت و پسرانش جانشین او شدند، اما سرانجام امپراتوری‌اش از هم پاشید.
برخی ثروت موسی را ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌کنند، گرچه محاسبه ثروت بر اساس طلا، نمک و زمین دشوار است. اما بسیاری از مورخان بر این باورند که ثروت او به‌قدری بوده است که قابل توصیف نیست.
با وجود این، مانسا موسی نه فقط به‌دلیل تل‌های عظیم طلایش، بلکه به‌دلیل سخاوت و تعهد دینی، ترویج آموزش و سرمایه‌گذاری برای توسعه فرهنگی در یاد‌ها باقی مانده است.
منبع:ایندیپندنت فارسی
