کشف تصاویر شگفت‌‌انگیز از صور فلکی در یک معبد مصری
باستانشناسان در سقف معبد اِسنا نزدیک اقصر در مصر علیا، تصویر نادری از صور فلکی کشف کرده اند.
فرادید | این صور فلکی یکی از سه گروه صور فلکی کاملی است که در مصر پیدا شده است. نقاشی‌های سقف این معبد ۱۲ علامت صور فلکی را از برج حمل تا حوت به تصویر کشیده‌اند. این نقاشی‌ها متاثر از طالع‌بینی یونانی‌مآب هستند که رنگ و بوی شمایل‌نگاری مذهبی مصر را به خود گرفته است.
به گزارش فرادید ، کریستین لایتس از دانشگاه توبینگن میگوید: «نمایش صور فلکی در معابد مصری بسیار نادر است. خود صور فلکی بخشی از ستاره شناسی بابلی است و تا دوران بطلیموس در مصر ظهور نکرده است.» محققان عقیده دارند سیستم علائم صور فلکی و برج‌های مرتبط با آن‌ها از طریق یونانی‌ها به مصر معرفی شد و متعاقباً رواج یافت.
دکتر دانیال وُن رِکلینهاوزن، محقق توبینگن میگوید: «از این صور فلکی برای زینت بخشیدن به مقبره‌ها و تابوت‌های خصوصی استفاده می‌شده و در متون نجومی اهمیت بالایی داشته، مثلاً در طالع بینی‌های حک شده روی قطعات سفال. با این حال، استفاده از آن‌ها در تزیین معابد نادر است. غیر از معبد اِسنا، تنها دو نسخۀ کاملاً سالم دیگر بجا مانده‌اند که هر دو متعلق به دِندِرا هستند.»
علاوه بر صور فلکی، بررسی و احیای دیوارنگاره‌های این معبد موجب کشف تصاویر رنگی مارها، تمساح‌ها و موجودات افسانه‌ای متنوعی شد؛ از جمله ماری با سر قوچ و پرنده‌ای با سر تمساح، دم مار و چهار بال.
(صورت فلکی کماندار یا قوس)
معبد اِسنا وقف خنوم (Khnum)، خدای سرچشمه نیل بود که از گِل رودخانه روی چرخ سفالی، فرزندان انسان را به وجود آورد و سپس آن‌ها را در رحم مادر کاشت. ساخت و ساز این معبد سال ۱۸۶ پیش از میلاد آغاز شد، اما امروزه تنها پرونائوس (دهلیز) که در زمان امپراتور کلادیوس (۵۴-۴۱ پس از میلاد) ساخته شد به جا مانده است و با کتیبه‌های رنگ شده و نقوش برجسته از پایه ستون تا سقف پوشیده شده است. کامل کردن تزیینات پیچیده ساختار کلودین دو قرن زمان برد و در نهایت، زمان امپراتور دسیوس در ۲۵۰ پس از میلاد به اتمام رسید.
این سازه به واسطه موقعیت عالی‌اش در مرکز شهر و تبدیل کاربری آن سالم به جا مانده است. نگهداشتن آن به عنوان یک سازه در دست ساخت راحت‌تر از تبدیل آن به مکان استخراج مصالح ساختمانی بود. از این فضا به عنوان کاروانسرا و در قرن نوزدهم به عنوان انبار پنبه استفاده شده است. قرن‌ها مشعل و آتش آشپزی و شمع، لایه‌های ضخیم دوده را روی سقف داخلی معبد به جا گذاشته است. میان دوده خاکستری و فضله پرندگان، تزیینات سقف کاملاً مبهم شده بود.
نقوش برجسته هیروگلیفی عصر رومی تقریباً در طرح کلی تراش خورده بودند. صور فلکی یافت شده بدون هیچ عمقی، مستقیماً روی سقف نقاشی شده بودند و همگی زیر خاک نامرئی بودند.
بازسازی کامل سطوح نقاشی شده معبد سال ۲۰۱۸ آغاز شد. تیم اجرایی دیوار‌ها را تمیز کرد، لایه‌های چرکی که قرن‌ها از عمرشان میگذشت را برداشت، رنگ‌ها را تثبیت کرد، نمک‌ها را زدود و رنگ‌ها و اشکال اصلی تزیینات را نمایان کرد.
(صورت فلکی کماندار، قبل از غبارروبی سقف معبد)
در جریان عملیات بازسازی، تصاویری از سیاره‌های مشتری، زحل و مریخ، ستارگان و صور فلکی از جمله دب اکبر به شکل پای گاو نر، اریون به شکل اوزیریس (خدای عالم اموات و داور مردگان) و سوتیس به عنوان ایسیس کشف شدند. همچنین صور فلکی ناشناخته پیشین هم کشف شدند، از جمله Geese of Ra و صور فلکی مانند «هفت پیکان» که مصریان از آن برای اندازه گیری زمان استفاده می‌کردند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
